2014: Η χρονιά με τα δύο πρόσωπα

Το πιθανότερο σενάριο για το 2014 είναι ότι το πρώτο εξάμηνο θα ακούμε πολύ συχνά για την πρόοδο που έχει επιτύχει η Ελλάδα και τις προοπτικές της. Γύρω στον Απρίλιο μάλλον θα ανακοινωθεί και ότι έχουν εκπληρωθεί οι προϋποθέσεις για ελάφρυνση του χρέους κάποια στιγμή αργότερα. Στο ίδιο διάστημα, όμως, είναι αμφίβολο αν θα υπάρξει ελαστικότερη στάση από τους εταίρους απέναντι στις υποχρεώσεις της Ελλάδας και στις σχέσεις με την τρόικα.

Οσο

για το δεύτερο εξάμηνο, όταν θα έρθει η ώρα των αποφάσεων και της εκπλήρωσης των δεσμεύσεων, τότε θα περάσουμε στα δύσκολα και πιθανότατα το κλίμα θα αλλάξει.

Ιδιαίτερα εάν το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ενισχύσει την αμφισβήτηση τόσο στο πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα όσο και ευρύτερα για όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη.
Εκτός κι αν το πολιτικό κλίμα στην Ελλάδα «βαρύνει» νωρίτερα, φέρνοντας αναταράξεις και στην οικονομία.

Οι ευρωεκλογές πάντως ήδη επηρεάζουν καθοριστικά τις εξελίξεις και δημιουργούν την πίεση στις ηγεσίες της ευρωζώνης να παρουσιάσουν στους ψηφοφόρους τη «θετική πλευρά» των πραγμάτων.

Γιατί πλέον ουδείς είναι ευχαριστημένος από τις ευρωπαϊκές πολιτικές, γεγονός που φαίνεται στην άνοδο του ευρωσκεπτικισμού σε όλες τις χώρες - για διαφορετικούς λόγους.

Στον Νότο οι πολίτες διαμαρτύρονται για τη λιτότητα και τη διολίσθηση σε μια δεύτερη ταχύτητα, ενώ στον Βορρά οι ψηφοφόροι δυσανασχετούν διότι αισθάνονται ότι φορτώνονται τα προβλήματα των αδύναμων κρίκων.

Εάν οι ευρωσκεπτικιστές σημειώσουν μεγάλη άνοδο, μοιραία οι αιτίες θα αναζητηθούν στις πολιτικές που εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη και κατά ένα μεγάλο μέρος στις ευθύνες των Γερμανών.

Κάτι τέτοιο ίσως τελικά να αποβεί και προς όφελος της χώρας μας, δίνοντας πολιτικό έρεισμα στην ελληνική πλευρά να αμφισβητήσει την πορεία και να ζητήσει αλλαγές.
Προς το παρόν, πάντως, και με στόχο να ανασχέσουν κατά το δυνατόν την κλιμακούμενη ευρωαμφισβήτηση, τα κέντρα αποφάσεων των ισχυρών χωρών επιχειρούν να εκπέμψουν πιο αισιό-δοξα μηνύματα: ότι η Ευρώπη αφήνει πίσω την κρίση κατά το μεγαλύτερο μέρος της, η οικονομία ανακάμπτει, ενώ οι οικονομικές συνταγές που εφαρμόστηκαν για τις διασώσεις των χωρών με προβλήματα αποδίδουν. Την ίδια στιγμή, βέβαια, οι εταίροι μεταδίδουν στην εσωτερική εκλογική τους πελατεία ότι ουδεμία παραχώρηση γίνεται προς την Ελλάδα και ότι τηρούνται απαρέγκλιτα οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί.

Η Ιρλανδία βγαίνει από το μνημόνιο, η Πορτογαλία είναι στον ίδιο δρόμο, οπότε εάν και η Ελλάδα παρουσιάσει πρόοδο, τότε οι υπέρμαχοι των πολιτικών που εφαρμόστηκαν θα μπορούν να ισχυριστούν πως ήταν άδικη η κριτική ότι η λιτότητα οδηγεί σε αδιέξοδο.

Βέβαια, ακόμα και με χαμηλά δημόσια ελλείμματα ή ακόμα και με πρόσβαση στις διεθνείς αγορές, οι οικονομίες της περιφέρειας δεν θα έχουν λύσει τον πυρήνα του προβλήματος στην πραγματική οικονομία, που αντανακλάται στα ιστορικά υψηλά επίπεδα ανεργίας και στο παραγωγικό κενό.

Ειδικά στην Ελλάδα, προϋποθέσεις για προσέλκυση επενδύσεων δεν υπάρχουν, ενώ και η ανταγωνιστικότητα δεν έχει αναπτυχθεί, παρά τη μεγάλη προσαρμογή προς τα κάτω των αμοιβών. Αυτά, όμως, δεν φαίνεται να απασχολούν τις Βρυξέλλες ή το Βερολίνο.

Μετά τις ευρωεκλογές θα κριθούν πολλά: οι εταίροι πιθανότατα θα σκληρύνουν τη στάση τους, καθώς θα έρθει η ώρα να υλοποιήσουν την ελάφρυνση του χρέους και δεν αποκλείεται να έρθουν στην επιφάνεια επιφυλάξεις και αντιρρήσεις που σήμερα δεν εκδηλώνονται ανοιχτά. Πιθανότατα θα ζητηθούν από την Ελλάδα πρόσθετες εγγυήσεις και δεσμεύσεις για τη στήριξη, ιδιαίτερα εάν το πολιτικό ρίσκο στη χώρα έχει αυξηθεί.

Από την άλλη πλευρά, όμως, εάν ο ευρωσκεπτικισμός ενισχυθεί όσο φοβούνται ορισμένοι, τότε θα τρωθεί και η αξιοπιστία των ευρωπαϊκών πολιτικών, που συνθλίβουν τη χώρα μας δημιουργώντας νέα δεδομένα.

Blogger Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου