Οι «Μινχάουζεν του Ιντερνετ» ζουν ανάμεσά μας

Παρουσιαζόταν ως καθηγήτρια ανθρωπολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνας. Οπως είχε γράψει στον λογαριασμό που διατηρούσε από το 2016 στο Τwitter, με όνομα χρήστη @Sciencing_Bi, είχε μεγαλώσει στην Αλαμπάμα, είχε φοιτήσει σε καθολικό σχολείο και είχε εγκαταλείψει τον αμερικανικό Νότο «λόγω της καταστολής των ομοφυλόφιλων». Οι ακόλουθοί της είχαν συναγάγει με τα χρόνια πως ήταν ιθαγενής Αμερικανίδα. Και δεν ήταν τυχαίοι οι ακόλουθοι αυτοί, ήταν πολλοί αμερικανοί επιστήμονες ανάμεσά τους, όπως ο Μάικλ Αϊζεν, ένας γενετιστής από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, η Τζούλι Λιμπάρκιν, επικεφαλής

του Εργαστηρίου Γεωγνωσιακής Ερευνας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, η Μελίσα Μπέιτς, καθηγήτρια ανθρώπινης φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αϊοβα ή η νευροεπιστήμων ΜπεθΑν Μακλάφλιν, πρώην καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ, στο Τενεσί. Γιατί ο λογαριασμός @Sciencing_Bi ήταν ιδιαίτερα δραστήριος στο κομμάτι εκείνο του Τwitter που ασχολείται με τις επιστήμες, και ειδικότερα με θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης στον επιστημονικό χώρο, είχε μεταξύ άλλων και μια ακτιβιστική δράση, κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης.

Τον περασμένο Απρίλιο, ωστόσο, η κάτοχός του ανακοίνωσε πως είχε μολυνθεί από τον κορωνοϊό. Οι ακόλουθοί της σάστισαν, για πολλούς ήταν ένα από τα πρώτα άτομα τα οποία γνώριζαν που είχε κολλήσει. Ο καιρός περνούσε, εκείνη μιλούσε συχνά για τη δύσκολη ανάρρωσή της. Και τελικά, στις 31 Ιουλίου, η νευροεπιστήμων ΜπεθΑν Μακλάφλιν ανακοίνωσε αντ' αυτής πως είχε πεθάνει από επιπλοκές του ιού. Της αφιέρωσε μάλιστα ένα ολόκληρο thread, αποτίνοντας φόρο τιμής στην ανθρωπιά και τη δυναμικότητά της. Πολλοί έσπευσαν να συλλυπηθούν, μία μεταδιδακτορική ερευνήτρια θα έλεγε αργότερα πως έφαγε ένα κιλό παγωτό από τη στενοχώρια της. Μόλις τέσσερα άτομα, όμως, η Μακλάφλιν, ο Μάικλ Αϊζεν, η Μελίσα Μπέιτς και ένας ακόμα άνδρας εμφανίστηκαν στο Zoom, στη διαδικτυακή τελετή μνήμης που οργανώθηκε μέσω Τwitter. Λίγο ψάξιμο αργότερα, αποκαλύφθηκε πως η καθηγήτρια ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας δεν είχε υπάρξει ποτέ, ήταν δημιούργημα της ΜπεθΑν Μακλάφλιν, εκείνης που έκλαψε τον «θάνατό» της περισσότερο από όλους, και χρησιμοποιούσε τόσα χρόνια τον λογαριασμό @Sciencing_Bi προκειμένου (και) να προωθεί την καριέρα της. Το Τwitter διέγραψε σύντομα και τον ανώνυμο και τον επώνυμο λογαριασμό της, η ίδια ζήτησε δημοσίως συγγνώμη, ψυχίατροι ειδικευμένοι στις επονομαζόμενες ακατανόητα προσποιητές διαταραχές επεσήμαναν πως ο όρος «Μινχάουζεν μέσω Ιντερνετ» υπάρχει ήδη εδώ και δύο δεκαετίες - είναι άλλωστε όπως υπενθύμιζαν «τόσο εύκολο να κοροϊδέψεις τους ανθρώπους στα σόσιαλ μίντια».

Το σκίτσο-προφητεία

«Στο Ιντερνετ, κανείς δεν ξέρει ότι είσαι σκύλος»: όταν ο σκιτσογράφος του «New Yorker» Πίτερ Στάινερ έβαλε έναν μεγαλόσωμο σκύλο, καθισμένο μπροστά στον υπολογιστή, να διαβεβαιώνει για αυτό έναν μικρότερο, το μακρινό 1993, δεν μπορούσε καν να φανταστεί πόσο προφητικός γινόταν. Μία πρόσφατη έρευνα στις ΗΠΑ αποκάλυψε πως ένας στους τέσσερις ανθρώπους διατηρεί ένα ψεύτικο προφίλ σε κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Οι λόγοι μπορεί να είναι και νόμιμοι και παράνομοι, και θεμιτοί και αθέμιτοι, και ξεκάθαροι στο τέλος της ημέρας και επίμονα μυστηριώδεις, όπως είναι τελικά και η ίδια η ανθρώπινη φύση. Δεν είναι τυχαίο που το Ιντερνετ είναι γεμάτο συμβουλές για το «πώς να ξεχωρίσετε ένα ψεύτικο προφίλ». Υπάρχουν δισεκατομμύρια τέτοια «εκεί έξω» - από επαγγελματίες απατεώνες, bot, spammer, troll και λογαριασμούς πολιτικής προπαγάνδας μέχρι αθώες φαινομενικά περσόνες που καλοστήνουν διαδικτυακά πειράματα, γιατί μπορούν - τόσο απλά.