Η κρίση τους άφησε στον δρόμο

Κάθεται ακίνητος στο κοινόχρηστο σαλόνι του Κοινωνικού Ξενώνα του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Μπλε πουκάμισο, καθαρό υφασμάτινο παντελόνι. Χέρια σταυρωμένα γύρω από την κοιλιά του. Μάτια στυλωμένα στον απέναντι τοίχο. Κάτω από τα σώμα του ο δερμάτινος φθαρμένος καναπές σχηματίζει ένα βαθύτερο βαθούλωμα. Κινεί νευρικά τα πόδια του. Κοιτάζει το ασημένιο ρολόι του. Εννιά το πρωί. Ψελλίζει κάτι και ύστερα λέει: «Το χειρότερο είναι η αναμονή. Τους τελευταίους μήνες ολόκληρη η ζωή μου έχει μπει στην αναμονή». Ο 62χρονος Νίκος ζούσε «μια καλή ζωή» μέχρι το 1998, όταν αναγκάστηκε να κλείσει το δισκοπωλείο του στην περιοχή των Εξαρχείων. Τώρα ζει στον ξενώνα κρυφά από τα ενήλικα παιδιά του και προμηθεύεται τα φάρμακα για την υπέρταση χωρίς βιβλιάριο από τους «Γιατρούς του Κόσμου». Διατηρούσε την ίδια επιχείρηση για 26 χρόνια απασχολώντας οκτώ υπαλλήλους. «Το παρεμπόριο σκότωσε αυτά τα μαγαζιά», λέει. Εκτοτε, συνέχισε να κάνει σκόρπια μεροκάματα στον χώρο του δίσκου, περιστασιακά και χωρίς ασφάλιση. Είναι άνεργος εδώ και δύο χρόνια. Ξόδεψε ό,τι είχε αποταμιεύσει, για τα καθημερινά του έξοδα και το νοίκι, αναφέρει. Ψάχνει καθημερινά για δουλειά. Ο ξενώνας τού παρέχει στέγαση, διατροφή και υπηρεσίες αναζήτησης εργασίας. «Η αναζήτηση εργασίας μετά τα 55 - εν μέσω οικονομικής κρίσης - μοιάζει με καταδίκη σε θάνατο», αναφέρει. Σε τρία χρόνια περιμένει να βγει στη σύνταξη. «Μετά την πρώτη ημέρα εδώ πείθεις τον εαυτό σου ότι μένεις προσωρινά σε κάποιο ξενοδοχείο, κάνεις διακοπές και περιμένεις να επιστρέψεις στην πραγματικότητα. Ετσι μόνο ξεφεύγει το μυαλό σου. Σε όποιον και να πεις ότι μένεις σε ξενώνα θα σε θεωρήσει άνθρωπο δεύτερης κατηγορίας».Σύμφωνα με στοιχεία της μη κυβερνητικής οργάνωσης «Κλίμακα», ο αριθμός των νεοαστέγων έχει αυξηθεί κατά 25% από την άνοιξη του 2010, τους πρώτους μήνες δηλαδή της οικονομικής κρίσης. Πρόκειται για άτομα παραγωγικών ηλικιών που βρέθηκαν σε αυτή την κατάσταση λόγω ανεργίας, χαμηλών ή ανύπαρκτων εισοδημάτων αλλά και αδυναμίας στήριξης από το οικογενειακό ή ευρύτερο περιβάλλον τους. «Σε σύγκριση με τον παραδοσιακό πληθυσμό των αστέγων, τα άτομα αυτά έχουν μέτριο ως υψηλό μορφωτικό επίπεδο, δεν παρουσιάζουν άμεσα προβλήματα ψυχικής υγείας ή κάποια μορφή εξάρτησης, προβλήματα παραβατικότητας και φυσικά σε σύγκριση με τους χρόνιους αστέγους έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα για κοινωνική επανένταξη», λέει στα «ΝΕΑ» ο ψυχίατρος Κυριάκος Κατσαδόρος, ο οποίος υποστηρίζει αστέγους που απευθύνονται στην «Κλίμακα».Ο Κυριάκος Κατσαδόρος εντοπίζει όμως και ένα νέο πρόβλημα: την αδυναμία των «πυρηνικών» ελληνικών οικογενειών να στηρίξουν τα μέλη τους, λόγω οικονομικών δυσκολιών εν μέσω κρίσης. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εθνικών Οργανώσεων, που δουλεύουν με τους αστέγους (FEANTSA), η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης με πολύ υψηλά ποσοστά ιδιοκατοίκησης (74%). «Η ελληνική οικογένεια υπήρξε πάντα πυρηνική και προστατευτική ως προς τα μέλη της, γεγονός που διατήρησε το φαινόμενο των αστέγων στην Ελλάδα σε χα