Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Ποια τρόφιμα προλαμβάνουν τα συμπτώματα

Δύο στους δέκα ενηλίκους ταλαιπωρούνται από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, βιώνοντας μεταξύ άλλων το αίσθημα του καύσου (κάψιμο) που προκαλείται πίσω από το στέρνο κάθε φορά που τρώνε. Εξού και λαμβάνουν αγωγή για να καταπραΰνουν τα δυσάρεστα συμπτώματα που συνοδεύουν τη συγκεκριμένη πάθηση, με τους ειδικούς εντούτοις να επισημαίνουν πως η σωστή διατροφή είναι αναπόσπαστο μέρος της θεραπείας.

Η αιτία; Οπως σημειώνουν, πολλά τρόφιμα μπορεί να προκαλέσουν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ενώ ορισμένα άλλα αποτρέπουν την εμφάνισή της. Επιπρόσθετα, όμως, υπάρχουν ορισμένες τροφές που καταπραΰνουν τα συμπτώματά της, όπως αναφέρουν επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Johns Hopkins με έδρα στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ. Eπειτα οι ίδιοι δίνουν στη δημοσιότητα έναν χρηστικό οδηγό διατροφής με στόχο την αντιμετώπιση μιας συχνής πάθησης που στερεί από τους πάσχοντες την απόλαυση που προσφέρει το φαγητό.

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση συμβαίνει όταν το περιεχόμενο του στομάχου επιστρέφει στον οισοφάγο και προκαλεί καούρα. Και παρότι αρκετοί άνθρωποι μπορεί να νιώθουν την ενόχληση αυτή πού και πού, οι ασθενείς που παρουσιάζουν δύο ή περισσότερα επεισόδια σε εβδομαδιαία βάση, τα οποία, σημειωτέον, προκαλούν βλάβες στον οισοφάγο και γενικότερα επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής τους, πάσχουν από γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο.

Μάλιστα, εκτός από το κάψιμο στο στομάχι, το νόσημα προκαλεί και άλλες ενοχλήσεις, όπως είναι η όξινη γεύση στον φάρυγγα, οι έντονες ερυγές (ρεψίματα), η επίμονη λαρυγγίτιδα και η βραχνή φωνή, ακόμη και ο χρόνιος βήχας και η δύσπνοια. Επίσης, στην ίδια λίστα συμπεριλαμβάνονται η δυσφαγία, η δυσκαταποσία, ο πόνος στο στομάχι ή στο στήθος αλλά και τα φλέγματα. Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι το αίσθημα του καύσου αλλά και ο πόνος στο στομάχι εκδηλώνονται κυρίως μετά τα γεύματα, ενώ η έντασή τους συχνά σχετίζεται με το διαιτολόγιο αλλά επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες όπως το μέγεθος των γευμάτων.

Τα πλούσια σε λιπαρά, αλάτι ή/και μπαχαρικά τρόφιμα μπορεί να πυροδοτήσουν τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, καθώς προκαλούν χαλάρωση του οισοφαγικού σφιγκτήρα και καθυστερούν τη διαδικασία της πέψης. Ετσι, ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα που αναφέρουν οι ειδικοί είναι τα εξής:

n Τηγανητά φαγητά

n Πρόχειρα φαγητά (φαστ φουντ)

n Πίτσες

n Πατατάκια και άλλα επεξεργασμένα σνακ

n Καυτερές πιπεριές και πιπέρια

n Κρεατικά με πολλά λιπαρά (π.χ. μπέικον, λουκάνικα)

n Τυριά πλούσια σε λιπαρά

n Σάλτσες με ντομάτες

n Εσπεριδοειδή (μανταρίνια, πορτοκάλια, λεμόνια, γκρέιπ φρουτ)

n Σοκολάτες

n Μέντα

n Αναψυκτικά με ανθρακικό

«Η κατανάλωσή τους με μέτρο είναι το κλειδί», δεδομένου ότι αρκετοί άνθρωποι δεν θέλουν να τα στερηθούν τελείως για το υπόλοιπο της ζωής τους, σημειώνουν οι επιστήμονες του Johns Hopkins. Και συστήνουν το εξής: «Να αποφεύγετε να καταναλώνετε αυτές τις τροφές, ακόμη και όταν αυτό συμβαίνει σπάνια, το απόγευμα και το βράδυ ώστε να μην “κάθονται” στο στομάχι σας και έπειτα να ανεβαίνουν στον οισοφάγο όταν ξαπλώνετε».

Επιπρόσθετα, επιμένουν ότι ένα ακόμη μυστικό είναι τα μικρά και συχνά γεύματα. «Να αποφεύγετε το βραδινό αργά το βράδυ, καθώς και τα σνακ πριν από τον ύπνο».

Λιγότερες πιθανότητες να εκδηλώσει κανείς γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση έχει αν καταναλώνει τρόφιμα από τις εξής τρεις κατηγορίες:

n Τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες. Προκαλούν ταχύτερα κορεσμό της πείνας και έτσι είναι λιγότερο πιθανό να καταναλώσει κανείς μεγάλες ποσότητες. Στη λίστα με τα ωφέλιμα αυτά τρόφιμα συμπεριλαμβάνονται τα δημητριακά ολικής άλεσης – όπως η βρόμη, το κουσκούς και το καφέ ρύζι –, οι γλυκοπατάτες, τα καρότα καθώς επίσης και τα παντζάρια. Το ίδιο και πράσινα λαχανικά, όπως τα σπαράγγια, το μπρόκολο και τα φασολάκια.

n Αλκαλικά τρόφιμα. Εχουν υψηλό pH και έτσι καταστέλλουν την παραγωγή οξέων στο στομάχι (γαστρικά οξέα). Στην κατηγορία αυτή ανήκουν, ενδεικτικά, μπανάνες, πεπόνι, κουνουπίδι, ξηροί καρποί, μάραθος.

n Τρόφιμα πλούσια σε νερό. Το άφθονο νερό μπορεί να εξουδετερώσει τα οξέα του στομάχου. Δοκιμάστε, ενδεικτικά, σέλερι, αγγούρι, μαρούλι, καρπούζι, σούπες, αφεψήματα (τσάγια) βοτάνων.

Οι πάσχοντες από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση συχνά διαπιστώνουν ότι ορισμένα τρόφιμα και ροφήματα καταπραΰνουν έως έναν βαθμό τα συμπτώματά τους. Ετσι, οι ειδικοί παροτρύνουν τους πάσχοντες να δοκιμάσουν τα εξής:

n Γάλα. Για να αποδώσει, έχει σημασία πόσα λιπαρά περιέχει. Συνεπώς, πρέπει κανείς να έχει υπόψη του ότι το γάλα κυκλοφορεί σε διάφορα είδη – πλήρες γάλα, γάλα με 2% λιπαρά και αποβουτυρωμένο ή άπαχο γάλα. Το λίπος στο γάλα μπορεί να επιδεινώσει την παλινδρόμηση. Ομως το άπαχο γάλα μπορεί να λειτουργήσει ως προσωρινό ρυθμιστικό στοιχείο μεταξύ του βλεννογόνου του στομάχου και του όξινου περιεχομένου του στομάχου και να προσφέρει άμεση ανακούφιση από τα συμπτώματα καούρας. Το γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά έχει, επίσης, τις ίδιες καταπραϋντικές ιδιότητες. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως είναι να είναι λίγων λιπαρών ή άπαχο. Αν μάλιστα περιέχει προβιοτικά (ωφέλιμα βακτήρια), είναι ακόμα καλύτερα.

n Πιπερόριζα (τζίντζερ). Το αφέψημα (τσάι) πιπερόριζας μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη μείωση της καούρας, όταν αυτή αρχίζει. Η πιπερόριζα είναι αλκαλική τροφή και αντιφλεγμονώδης, επομένως μπορεί να μειώσει τον ερεθισμό της πεπτικής οδού.

n Νερό με λεμόνι. Αν και το λεμόνι είναι όξινο και σκέτο μπορεί να πυροδοτήσει τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, μικρή ποσότητα χυμού σε χλιαρό νερό μπορεί να δράσει καταπραϋντικά. Για να βιώσει κανείς τα οφέλη, όμως, είναι απαραίτητο να προσθέσει στο μείγμα λίγο μέλι. Ο συνδυασμός αυτός είναι αλκαλικός και εξουδετερώνει τα οξέα του στομάχου.

Σε κάθε περίπτωση, και όπως σημειώνουν οι επιστήμονες του Johns Hopkins, εκείνοι που βιώνουν συμπτώματα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης δύο ή περισσότερες φορές την εβδομάδα, χωρίς να διαπιστώνουν βελτίωση των συμπτωμάτων τους μετά την αλλαγή στη διατροφή τους, πρέπει να συμβουλευτούν έναν γαστρεντερολόγο.