Φύση ή ανατροφή: Τι καθορίζει τελικά την ψυχική υγεία;

19:15 10/6/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Είναι ένα αιώνιο ερώτημα: τι επηρεάζει περισσότερο το πώς εξελίσσεται η ζωή μας, η φύση ή η ανατροφή;

Οι επιστήμονες πιστεύουν από καιρό ότι ένας συνδυασμός των γονιδίων μας και του περιβάλλοντος – η διατροφή, ο τρόπος ζωής, τα τραυματικά γεγονότα και πολλά άλλα – διαμορφώνουν την προσωπικότητα και την υγεία μας.

Τώρα, σύμφωνα με το Euronews, νέα έρευνα δείχνει ότι υπάρχει ένα ακόμη βήμα, καθώς τα γονίδιά μας επηρεάζουν

τον τρόπο με τον οποίο αντιδρούμε στις εμπειρίες της ζωής μας – και αυτές οι διαδρομές καθιστούν περισσότερο ή λιγότερο πιθανό να αντιμετωπίσουμε μια σειρά ψυχολογικών προβλημάτων.

Η έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Human Behaviour, ανέλυσε δεδομένα από σχεδόν 22.000 ομοζυγωτά δίδυμα σε 11 μελέτες, σε αυτό που οι ερευνητές χαρακτήρισαν ως τη μεγαλύτερη μελέτη που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα για τη χαρτογράφηση του συνόλου του DNA.

Οι επιστήμονες εντόπισαν γενετικές-περιβαλλοντικές συνδέσεις με καταστάσεις τόσο ευρέως διαδεδομένες όπως το άγχος, η κατάθλιψη, οι ψυχωτικές εμπειρίες, ο νευρωτισμός, ο αυτισμός και η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ADHD).

«Αυτά τα ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι τα γονίδια επηρεάζουν τα ψυχιατρικά και νευροαναπτυξιακά χαρακτηριστικά εν μέρει μέσω της επίδρασης στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ανταποκρίνονται στον κόσμο γύρω τους»,

δήλωσε σε ανακοίνωση η Thalia Eley, μία από τις συγγραφείς της μελέτης και καθηγήτρια αναπτυξιακής συμπεριφορικής γενετικής στο King’s College του Λονδίνου.

Πώς πραγματοποιήθηκε η μελέτη

Οι ερευνητές εξέτασαν ομοζυγωτά δίδυμα, καθώς έχουν σχεδόν τον ίδιο γενετικό κώδικα, γεγονός που τους επέτρεψε να εστιάσουν στο πώς αλληλεπιδρούν το DNA και οι εμπειρίες των ανθρώπων – και τι σημαίνει αυτή η αλληλεπικάλυψη για την ευημερία μας.

Για παράδειγμα, αν τα μονοζυγωτικά δίδυμα είχαν γονίδια που τα έκαναν πιο ευαίσθητα σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, αναμενόταν να διαφέρουν μεταξύ τους, επειδή το καθένα είχε μοναδικές εμπειρίες ζωής που τα οδήγησαν σε διαφορετικούς δρόμους, από την άποψη της ψυχικής υγείας.

Αλλά αν τα μονοζυγωτικά δίδυμα είχαν γονίδια που τα έκαναν λιγότερο ευαίσθητα σε εξωτερικούς παράγοντες, αναμενόταν να έχουν πιο παρόμοια χαρακτηριστικά μεταξύ τους.

Γνωρίζοντας αυτό, οι ερευνητές εντόπισαν συγκεκριμένα γονίδια που φαινόταν να έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα από άλλα.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα γονίδια που σχετίζονται με την ανάπτυξη συνδέονται με αυτιστικά χαρακτηριστικά, ενώ τα γονίδια που σχετίζονται με την αντίδραση στο στρες συνδέονται με την κατάθλιψη και τα γονίδια που βοηθούν στη ρύθμιση των ορμονών του στρες συνδέονται με ψυχωτικές εμπειρίες.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι τα ευρήματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η σχέση μεταξύ DNA και τρόπου ζωής διαμορφώνει τα αποτελέσματα της υγείας των ανθρώπων και τι σημαίνει αυτό για τα άτομα που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας ή νευρολογικά προβλήματα.

«Μερικοί άνθρωποι είναι πιο ευαίσθητοι στις συνθήκες που τους περιβάλλουν, και αυτό μπορεί να είναι θετικό σε καλές συνθήκες, αλλά μπορεί να κάνει τη ζωή πιο δύσκολη από ό,τι για άλλους σε αγχωτικές συνθήκες», είπε ο Eley.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords