Η γραφειοκρατία κορυφαίο εμπόδιο ανάπτυξης

Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc

Αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος Χαλανδρίου

@mkranidis (twitter)

[email protected]

Χωρίς καμία αμφιβολία ένα μείζων εμπόδιο της καθημερινής ζωής των πολιτών, των επενδυτικών πρωτοβουλιών στην ελληνική οικονομία είναι η γραφειοκρατία. Υπολογίζεται ότι το κόστος της γραφειοκρατίας φτάνει και ξεπερνά το 6% του ελληνικού ΑΕΠ ή τα 8 δις ευρώ, ένα ιδιαιτέρως σημαντικό

αρνητικό οικονομικό αποτύπωμα που δυσχεραίνει την σημερινή θέση των ελλήνων πολιτών και της ελληνικής οικονομίας.

Πρώτον η γραφειοκρατία αποτελεί ένα εμπόδιο για καθημερινές διαδικασίες μεταξύ κράτους και πολιτών όπως η έκδοση σύνταξης, η μεταβίβαση ακινήτων, ασφαλιστικά, φορολογικά, κλπ. Το πιστοποιητικό γέννησης έχει ζητηθεί και συνεχίζει να ζητείται στον καθένα πολλαπλές φορές, ενώ η δυνατότητα ηλεκτρονικών διαδικασιών ενεργοποιήθηκε δειλά τα τελευταία έτη. Τα ΚΕΠ σίγουρα αποτελούν μια θετική όαση αλλά αποδεικνύεται ανεπαρκής σε αυτή την έρημο της «χαρτούρας» και των υπογραφών.

Δεύτερον η γραφειοκρατία αποτελεί ένα επιβαρυντικό παράγοντα του κόστους ίδρυσης και λειτουργίας των επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Για παράδειγμα μια άδεια υγειονομικού ενδιαφέροντος απαιτεί πολλαπλά χαρτιά, σχέδια, μελέτες, υπεύθυνες δηλώσεις απλά και μόνο για να αλλάξει χρήση ένας ήδη δομημένος χώρος, με αποτέλεσμα μια τέτοια άδεια να βγαίνει μετά από 2 και πλέον μήνες. Ενώ αναρίθμητες είναι οι περιπτώσεις λοιπών διοικητικών, εργασιακών, φορολογικών η ασφαλιστικών θεμάτων που απαιτούν υπερβολικές υπογραφές, βεβαιώσεις, έγγραφα ή υπεύθυνες. Για τις μεγάλες επενδύσεις ούτε συζήτηση, αφού η ίδρυση, οι άδειες, και η υλοποίηση τους μπορεί να διαρκέσει ολόκληρα έτη. Το επενδυτικό κόστος μια μικρής ή μεγάλης επένδυσης γίνεται αυτομάτως δυσθεώρητο. Για το ελληνικό κοινό έχει γίνει πλέον πλήρως αντιληπτή αυτή η κατάσταση και το άμεσο ή έμμεσο κόστος της γραφειοκρατίας προβλέπεται επαρκώς στα επενδυτικά σχέδια. Για τους επενδυτές από το εξωτερικό όμως η κατάσταση είναι ακατανόητη και βασικός λόγος ώστε να μην επιλέγουν την ελληνική οικονομία για να επενδύσουν τα κεφάλαια τους.

Η κατάσταση έχει φτάσει στον απροχώρητο. Η αλήθεια είναι ότι διάφοροι νόμοι τύπου fast track επενδύσεων έχουν ψηφισθεί αλλά η εφαρμογή τους είναι άτονη και χωρίς μεγάλο αποτέλεσμα. Αυτό που χρειάζεται είναι ένα ισχυρό fast track όχι μόνο μεγάλων αλλά και μικρών επενδύσεων με απλοποίηση της νομοθεσίας και αναδιοργάνωση των ελεγκτικών υπηρεσιών, διαδικασιών και απαραίτητων εγγράφων για την λειτουργία των επιχειρήσεων με ενίσχυση των απολύτως απαραίτητων ελέγχων και εγγράφων αλλά και κατάργηση των αναχρονιστικών μη αναγκαίων υπεύθυνων δηλώσεων ή υπογραφών.

Ακόμη και η εσωτερική λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών, ειδικά των ΟΤΑ, κυριαρχείται από γραφειοκρατική λογική «σοβιετικού τύπου». Για μια απλή ενέργεια απαιτούνται πολλαπλές αποφάσεις, εγκρίσεις, διαδικασίες, και υπογραφές. Αποτέλεσμα απαραίτητες λειτουργικές προμήθειες να καθυστερούν αναίτια ενώ υπάρχουν οι αντίστοιχοι οικονομικοί πόροι προς χρήση. Ακόμη και η εφαρμογή ενός νόμου απαιτεί εκτενή γραφειοκρατία αφού η υλοποίηση του προϋποθέτει την έκδοση πολλών προεδρικών διαταγμάτων, υπουργικών αποφάσεων, και εγκυκλίων. Εφόσον απαιτείται από τον δημόσιο τομέα να παράγει έργο αντίστοιχο του ιδιωτικού τότε πρέπει να του δοθεί η δυνατότητα να το πράξει. Η εκάστοτε κυβέρνηση πρέπει να σκύψει πολύ δυναμικά σε αυτή την έκφανση της γραφειοκρατίας και να επιτρέπει, ειδικά στην αυτοδιοίκηση, να παράγει το κρίσιμο έργο για την καθημερινότητα των πολιτών. Η απλοποίηση των εσωτερικών διαδικασιών του δημοσίου τίθεται ως κορυφαία προτεραιότητα.

Επειδή ήρθε η ώρα να ξεφύγει η ελληνική κοινωνία και οικονομία από την επιφάνεια και την ύφεση και να εισέλθει στην ουσία και στην ανάπτυξη, η γραφειοκρατία πρέπει άμεσα να μειωθεί χωρίς καμία απολύτως αναβλητική δικαιολογία. Είναι συνυφασμένη με αναχρονιστικές δομές και νομοθεσίες της δημόσιας διοίκησης που δυστυχώς ακόμη υπάρχουν με έντονο τρόπο. Αυτή ακριβώς αποτελεί μια κορυφαία μεταρρύθμιση χωρίς περιθώρια καθυστερήσεων. Η νίκη σε αυτό τον τομέα είναι εφικτή, ρεαλιστική για αυτό και η εκάστοτε κυβέρνηση πρέπει να την θέσει ως διαρκή σκοπό της.