ΤΡΑΠΕΖΕΣ: Κρίσιμος ο Μάρτιος – Στον αέρα ο σχεδιασμός λόγω της παρατεταμένης αβεβαιότητας

Σε συναγερμό βρίσκονται οι διοικήσεις των συστημικών τραπεζών, εν όψει της επιστροφή των θεσμών και της άφιξης της Ντανιέλ Νουί (SSM) στην Αθήνα τον Μάρτιο, καθώς η δραματική καθυστέρηση στην ολοκλήρωσης της β΄αξιολόγησης, απειλεί να τινάξει στον αέρα τον σχέδιασμό τους.

Η παρατεταμένη αβεβαιότητα και τα διάφορα πολιτικά και οικονομικά σενάρια, οδηγούν εκτός στόχων τη μείωση των κόκκινων δανείων, οι καταθέσεις αρχίζουν και πάλι να κάνουν

φτερά από το τραπεζικό σύστημα, το ζήτημα του εξωδικαστικού συμβιβασμού παραμένει σε εκκρεμότητα, ενώ απομακρύνεται και το τρένο της ποσοτικής χαλάρωσης.

Όσον αφορά το μείζον ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων και ενώ είχε παρατηρηθεί σταθεροποίηση το 2016, τους πρώτους μήνες του 2017 καταγράφεται μείωση των αιτήσεων για ρυθμίσεις και παράλληλα επιδείνωση του δείκτη αθέτησης πληρωμών.

Στο τέλος του 2016, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανήλθαν σε 108 δισ. ευρώ. Αυτό αντιστοιχεί στο 45% των χορηγούμενων δανείων.

Μέχρι το τέλος του 2019, τα κόκκινα δάνεια θα πρέπει να έχουν υποχωρήσει στα 68 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με την ΕΚΤ και τον SSM.

Ωστόσο, οι επικεφαλής των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, που επιβλέπονται από την ΕΚΤ, δεν έχουν καλά νέα για τη κ. Νουί. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, τον Ιανουάριο του 2017 το σύνολο των κόκκινων δανείων εκτοξεύθηκε στα 800 εκατ. ευρώ.

Όπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, αυτή η τάση συνεχίστηκε και τον Φεβρουάριο του 2017, με τους τραπεζίτες να «βλέπουν» σχέση της πορείας των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές.

Η επιδείνωση αυτή οφείλεται και στην πολύμηνη καθυστέρηση για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, για τον οποίο δεν έχει κλείσει η συμφωνία με τους θεσμούς. Η προσδοκία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για διαγραφές χρεών, οδηγεί σε αθέτηση πληρωμών εν αναμονή του νέου θεσμικού πλαισίου.

Όσον αφορά τη φυγή καταθέσεων, και σε αυτό το πεδίο είχε καταγραφεί σταθεροποίηση το 2016, ωστόσο η παρατεταμένη αβεβαιότητα και οι συζητήσεις περί Grexit, οδήγησαν σε αυξημένες εκροές, 2,5 δισ. ευρώ, το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου.

Η προειδοποίηση της ΤτΕ για τα NPLs

Το συσσωρευμένο υπόλοιπο των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, αν και εμφάνισε τάσεις σταθεροποίησης και μικρής υποχώρησης, παραμένει η σημαντικότερη πηγή κινδύνου για την ευστάθεια του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος και τροχοπέδη (μαζί με τη μεγάλη συρρίκνωση της καταθετικής βάσης) για τη χρηματοδότηση της οικονομίας και τη διαμεσολαβητική λειτουργία των τραπεζών, προειδοποιεί στη έκθεσή της η Τράπεζα της Ελλάδος.

Είναι θετικό ότι έχουν γίνει αρκετά βήματα σε επίπεδο νομοθετικών πρωτοβουλιών, ρυθμιστικού πλαισίου αλλά και ενεργειών των τραπεζών στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης του προβλήματος, σημειώνει η ΤτΕ.

Οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις αφορούν: το ρυθμιστικό πλαίσιο αδειοδότησης και εποπτείας των εταιριών διαχείρισης ή απόκτησης απαιτήσεων, τον εκσυγχρονισμό του πτωχευτικού δικαίου, τη στροφή των τραπεζών στη διενέργεια ρυθμίσεων μακροπρόθεσμου χαρακτήρα και την υποχρέωση των τραπεζών να επιτυγχάνουν συγκεκριμένους επιχειρησιακούς στόχους ως προς τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους.

Στόχος είναι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σχεδόν κατά 40 δισεκ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2019. Η μεγαλύτερη συμβολή στη μείωση εκτιμάται ότι θα προέλθει από το χαρτοφυλάκιο επιχειρηματικών δανείων, ενώ συνολικά η επίτευξη του στόχου θα προσεγγιστεί αρχικά μέσω μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων, οριστικών διευθετήσεων, επιλεκτικών διαγραφών δανείων και ρευστοποίησης εξασφαλίσεων, ενώ οι πωλήσεις δανείων εκτιμάται ότι θα αποκτήσουν μεγαλύτερη βαρύτητα ιδίως από το 2019.

Επισημαίνεται ωστόσο ότι για την επίτευξη του στόχου αυτού θα πρέπει να επιλυθούν αρκετές ακόμη νομικές και άλλες εκκρεμότητες, όπως:

(α) ο εξωδικαστικός συμβιβασμός,

(β) η νομική προστασία στελεχών τραπεζών, δημόσιων φορέων και ειδικών εκκαθαρίσεων που εμπλέκονται σε διαδικασίες αναδιάρθρωσης εταιρικών χρεών,

(γ) η λογιστική/φορολογική αντιμετώπιση των ζημιών που θα προκύψουν από πωλήσεις ή διαγραφές δανείων και

(δ) η καθιέρωση ηλεκτρονικού συστήματος πλειστηριασμών.

Οι εκκρεμότητες αυτές, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα που συνδέεται με την αργή εξέλιξη των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς για την περάτωση της δεύτερης αξιολόγησης, θέτουν σε κίνδυνο την επίτευξη του παραπάνω στόχου.

Παρά τη μείωση του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων το 2016, φαίνεται ότι τον πρώτο μήνα του 2017 υπήρξε επιτάχυνση της εισροής νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και μείωση της ανταπόκρισης των οφειλετών στις προτεινόμενες ρυθμίσεις. Παράλληλα, εμφανίζεται εκ νέου ένα κλίμα πρόσφορο για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, αφού η εσκεμμένη αθέτηση των δανειακών υποχρεώσεων δεν επιφέρει τις προβλεπόμενες κυρώσεις.

Αυτές οι εξελίξεις καθιστούν, κατά μείζονα λόγο, σημαντική την αποκλιμάκωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αφού θα επιφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη για τις τράπεζες και την πραγματική οικονομία: βελτίωση της ποιότητας του χαρτοφυλακίου των τραπεζών, αύξηση της ρευστότητας και μείωση του χρηματοοικονομικού κινδύνου των τραπεζών και επομένως του κόστους χρηματοδότησής τους, αύξηση της προσφοράς αλλά και της ζήτησης δανείων και αναδιάρθρωση του παραγωγικού προτύπου της εγχώριας οικονομίας μέσω της απελευθέρωσης πόρων που θα χρηματοδοτήσουν παραγωγικές επενδύσεις. Όσον αφορά τις επιχειρήσεις ιδιωτικής ασφάλισης, οι σημαντικότερες εξελίξεις το 2016 αφορούσαν την ενσωμάτωση στην ελληνική έννομη τάξη της Οδηγίας για τη Φερεγγυότητα ΙΙ και τη διενέργεια σε ευρωπαϊκό επίπεδο άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.

Τι ανέφερε πρόσφατο δημοσίευμα της Handelsblatt

H επικείμενη επίσκεψη της Ντανιέλ Νουί, επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (SSM) στην Αθήνα εντός του Μαρτίου, βάζει εκ των πραγμάτων στο τραπέζι το θέμα των “κόκκινων” δανείων και των αντοχών του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.

Σύμφωνα με την οικονομική εφημερίδα Handelsblatt το πρόσφατο Eurogroup δεν άφησε να εννοηθεί ότι θα υπάρξει μια γρήγορη συμφωνία στις διαπραγματεύσεις για την Ελλάδα.

«Αυτό το αδιέξοδο στρέφει όμως και πάλι τις τράπεζες μακριά από την κερδοφορία. Αυτό διαφαίνεται από μια ολόκληρη σειρά συμπτωμάτων κρίσης.

Η διευθέτηση δανειακών χαρτοφυλακίων μένει στάσιμη. Συγχρόνως οι καταθέσεις συρρικνώνονται. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάγκη νέας αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών, πιθανώς όμως με ευθύνη των μετόχων κι των πιστωτών».

Η τελευταία επίσκεψη της επικεφαλής της SSM στην Αθήνα ήταν το 2016, αλλά όπως σημειώνει η εφημερίδα αυτή τη φορά «οι μάνατζερ των τεσσάρων συστημικών ελληνικών τραπεζών, που βρίσκονται υπό την εποπτεία της ΕΚΤ, δεν έχουν κανένα καλό νέο για τη Νουί».

Σε μεγάλο βαθμό, σύμφωνα με τους Έλληνες τραπεζίτες, η κακή κατάσταση των ελληνικών τραπεζών εξαρτάται μεταξύ άλλων και από τη στασιμότητα στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης του τρέχοντος προγράμματος από τους δανειστές. Σε αυτό προστίθεται η αβεβαιότητα για τη συνέχιση της δανειακής βοήθειας αλλά και τα νέα σενάρια για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την Handelsblatt, τα χρονικά περιθώρια για τις ελληνικές τράπεζες στενεύουν.

«Η ώρα της αλήθειας θα έρθει το αργότερο με το stresstest της ΕΚΤ που προβλέπεται για το 2018»».