Πως και γιατί τα καταναλωτικά δάνεια έπνιξαν τους χορηγούς τους

Πόσο υπεύθυνες είναι οι τράπεζες για τα κόκκινα δάνεια που τις πνίγουν; Και γιατί οι τράπεζες ενίσχυσαν το καταναλωτικό μοντέλο δανείζοντας το αφειδώς και όχι την πραγματική οικονομία και την παραγωγή;

Το ρεπορτάζ του Γ. Παπαδογιάννη στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής, έχει στοιχεία και απόψεις για τα παραπάνω ερωτήματα  και το αναδημοσιεύουμε.

«Τον

ρόλο του τραπεζικού συστήματος στην ανάπτυξη του καταναλωτικού μοντέλου που κυριάρχησε τα τελευταία χρόνια, εις βάρος της παραγωγής και της πραγματικής οικονομίας, αποτυπώνει η διαδρομή του χρήματος, και ειδικότερα του δανειακού χρήματος.  Οι Αμερικανοί λένε ότι, αν θέλεις να βρεις τα πώς και τα γιατί, απλώς ακολούθησε το χρήμα.

Το άθροισμα των χορηγήσεων δανείων του τραπεζικού συστήματος σε τομείς όπως η γεωργία (1,5 δισ. ευρώ), ο τουρισμός (7,3 δισ. ευρώ) και η ναυτιλία (14,2 δισ. ευρώ), τομείς που στη θεωρία η χώρα διαθέτει μεγάλο πλεονέκτημα, διαμορφώνεται μόλις στα 23 δισ. ευρώ τη στιγμή που τα καταναλωτικά δάνεια ξεπερνούν τα 32 δισ. ευρώ. Οι χορηγήσεις καταναλωτικών δανείων είναι κατά 45% υψηλότερες των δανείων που έχουν δοθεί στη βιομηχανία και κατά 215% υψηλότερα των δανείων που έχουν δοθεί για τον κατασκευαστικό τομέα!

Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι στην Ελλάδα σήμερα τα δάνεια προς μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι διπλάσια των δανείων που έχουν δοθεί για την ανάπτυξη της γεωργίας! Την ίδια στιγμή, τα δάνεια για αγορά αυτοκινήτων εκτιμώνται στα 5 δισ. Σημειώνεται ότι στα παραπάνω υπόλοιπα δεν περιλαμβάνονται οι διαγραφές που πραγματοποιούν οι τράπεζες σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Πολλά από αυτά είχαν δοθεί σε φίλους, συγγενείς και άλλες «υγιείς» επιχειρηματικές δυνάμεις.

Η εικόνα που προκύπτει από τη διάρθρωση των δανείων δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τη γενικότερη ευθύνη του πολιτικοοικονομικού συστήματος για τη διόγκωση του υπερκαταναλωτικού μοντέλου. Σήμερα περίπου το 14% του συνολικού ύψους δανείων (231,8 δισ. ευρώ) αφορά χορηγήσεις καταναλωτικής πίστης, ενώ επιπλέον 75 δισ. ευρώ (32,4% του συνόλου) είναι τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί στα νοικοκυριά για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών. Αν και τα στεγαστικά δάνεια θεωρούνται η πλέον συντηρητική μορφή δανείου, η μαζική μεταφορά πόρων, σε συνδυασμό με την παραδοσιακή έλξη του Έλληνα προς την απόκτηση ιδιωτικής κατοικίας, οδήγησε σε μια αφύσικη διόγκωση της Αττικής και άνοδο των τιμών ακόμα και σε περιοχές που δεν είχαν πρόσβαση σε σύγχρονα μέσα μαζικής και δημόσιους χώρους πρασίνου και γενικότερα υποδομές που να προσφέρουν ικανοποιητική ποιότητα ζωής.

 

Στελέχη τραπεζών σημειώνουν στην «Κ» ότι το τραπεζικό σύστημα έχει σαφώς μερίδιο ευθύνης, ειδικά στην έμφαση που είχε δοθεί στον τομέα των καταναλωτικών δανείων. Ωστόσο, υπενθυμίζουν πως οι τράπεζες δεν είναι υπεύθυνες ούτε για τη χάραξη πολιτικής ούτε για την ποιότητα των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, υπογραμμίζοντας ότι κύρια ευθύνη είναι να επιλέγονται αξιόχρεοι δανειολήπτες. «Το αν η γεωργία είχε εγκαταλειφθεί και ο μέσος Έλληνας αναζητούσε ευκολότερε