ΟΟΣΑ: Κίνδυνος από την “εξαφάνιση” της μεσαίας τάξης – Η Ελλάδα στην 9η χειρότερη θέση – Ευάλωτο το 70% των μεσαίων νοικοκυριών

Εντυπωσιακά στοιχεία για την κατάντια της ελληνικής μεσαίας τάξης παρουσιάζει έκθεση του ΟΟΣΑ για την μεσαία τάξη στις χώρες μέλη του, με τίτλο “Υπό πίεση: οι μεσαίες τάξεις χάνουν ταχύτητα”.

Σχεδόν το 40% των νοικοκυριών με μεσαία εισοδήματα σε 18 χώρες του ΟΟΣΑ είναι οικονομικά ευάλωτα , δηλαδή έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη ή δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν απροσδόκητες δαπάνες ή ξαφνικές μειώσεις εισοδήματος. Τα ποσοστά παρουσιάζουν

μεγάλες διαφορές, από 12% στη Νορβηγία έως 70% στην Ελλάδα. Τα ποσοστά των ελληνικών και ουγγρικών νοικοκυριών με μεσαία εισοδήματα που είναι οικονομικά ευάλωτα είναι πολύ πιο κοντά στα αντίστοιχα ποσοστά των νοικοκυριών με χαμηλότερα εισοδήματα.

Η αύξηση των εξόδων είναι δυσανάλογη με την πορεία του διαθέσιμου εισοδήματος, κάτι που οδηγεί την μεσαία τάξη στην αύξηση των χρεών της.

Σύμφωνα με την έρευνα, εννέα στα δέκα νοικοκυριά της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα παρουσιάζουν σοβαρές δυσκολίες προκειμένου να καλύψουν στοιχειώδεις ανάγκες τους, ενώ επτά στους δέκα δηλώνει ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν απροσδόκητα έξοδα.

Στην έρευνα του ΟΟΣΑ αναφέρεται ότι ένα μονοπρόσωπο νοικοκυριό στην Ινδία με ετήσιο εισόδημα 4.417 δολαρίων το 2016, ανήκε στη μεσαία τάξη, ενώ το αντίστοιχο νοικοκυριό στο Λουξεμβούργο έχει εισοδήματα 70.620 δολαρίων.

Πρόκειται για τα δύο άκρα της «μεσαίας τάξης» στις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην 9 χειρότερη θέση (ξεπερνώντας μόνο Τουρκία, Χιλή, Μεξικό, Ρωσία, Βραζιλία, Κίνα, Νότια Αφρική και Ινδία) πριν μάλιστα τις αυξήσεις των φόρων που ακολούθησαν το 2017 και το 2018. Το 2016 στην Ελλάδα ως «μεσαία τάξη» θεωρείτο ένα μονοπρόσωπο νοικοκυριό με εισόδημα από 7.894 έως και 21.050 δολάρια.

Στην άλλη άκρη, βρίσκονται χώρες όπως το Λουξεμβούργο με εισόδημα μεσαίας τάξης 26.482 -70.620 δολάρια, η Νορβηγία 26.4040 – 70.411 και η Ελβετία 24.664 – 65.771 δολάρια. Ακόμα και οι χώρες που αντιμετώπισαν παρόμοια προβλήματα με τη χώρα μας όπως η Πορτογαλία (9.854 – 26.278) και η Ισπανία (12.911 – 34.428) βρίσκονται σε υψηλότερες θέσεις.

Όπως προκύπτει από την μελέτη το 40% των νοικοκυριών της μεσαίας τάξης σε 18 ευρωπαϊκές χώρες του ΟΟΣΑ είναι οικονομικά «ευάλωτα», και είναι αμφίβολο εάν μπορούν να αντεπεξέλθουν σε απροσδόκητα έξοδα ή σε μια απότομη μείωση των εισοδημάτων τους.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

—-Οι “μιλένιαλ”, οι νέοι ηλικίας 17-35 ετών, πληρώνουν το τίμημα της πίεσης που δέχεται εδώ και τριάντα χρόνια η μεσαία τάξη και, σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενιές, οι θέσεις εργασίας τους είναι λιγότερο σταθερές.

—-Στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ, επτά στους δέκα μπέιμπι-μπούμερς (η γενιά αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο) κατάφερναν να αναρριχηθούν στη μεσαία τάξη σε ηλικία 20 ετών. Για τους μιλένιαλ (ή “Γενιά Υ”) όμως αυτό ισχύει μόνο για έξι στους δέκα.

—- Το κόστος σημαντικών στοιχείων του τρόπου ζωής της μεσαίας τάξης αυξήθηκε ταχύτερα από τον πληθωρισμό», σημειώνει η έκθεση, προσθέτοντας ότι αυτό συνέβη σε ένα πλαίσιο αύξησης της εργασιακής ανασφάλειας, με τη μία στις έξι θέσεις απασχόλησης μεσαίου εισοδήματος να αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο από την αυτοματοποίηση. «Περισσότερα από ένα στα πέντε νοικοκυριά με μεσαίο εισόδημα δαπανούν περισσότερα από όσα κερδίζουν. Η υπερχρέωση είναι μεγαλύτερη για τα μεσαία εισοδήματα από ότι για τα νοικοκυριά με χαμηλό και υψηλό εισόδημα».

—-Τις δύο τελευταίες δεκαετίες το κόστος στέγασης αυξήθηκε τρεις φορές γρηγορότερα από το μέσο εισόδημα των νοικοκυριών”, εξήγησε ο ΟΟΣΑ.

—-Ο ΟΟΣΑ επισημαίνει ότι η μεσαία τάξη είναι κρίσιμης σημασίας για την οικονομία: “στηρίζει την κατανάλωση, δίνει το έναυσμα για σημαντικές επενδύσεις στην εκπαίδευση, την υγεία και τη στέγαση και παίζει καθοριστικό ρόλο στη στήριξη της κοινωνικής πρόνοιας” μέσω της φορολόγησής της.

—-“Οι κοινωνίες με ισχυρή μεσαία τάξη έχουν χαμηλότερα ποσοστά εγκληματικότητας, απολαμβάνουν υψηλότερα επίπεδα εμπιστοσύνης και ικανοποίησης από τη ζωή, καθώς και μεγαλύτερη πολιτική σταθερότητα και καλή διακυβέρνηση», σημειώνει ο ΟΟΣΑ. Ωστόσο, τα τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι το 10% με τα υψηλότερα εισοδήματα κατέχει σχεδόν το μισό του συνολικού πλούτου, ενώ το 40% με τα χαμηλότερα εισοδήματα κατέχει μόνο το 3%.

Ο Α.Γκουρία εκτίμησε ότι, λόγω της κατάστασης αυτής, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να πράξουν περισσότερα, “να ακούν τις ανησυχίες των πολιτών τους αλλά επίσης να προστατεύουν και να προωθούν το επίπεδο διαβίωσης της μεσαίας τάξης”.

Στο τελευταίο κεφάλαιο της έκθεσης, ο ΟΟΣΑ παρουσιάζει μέτρα και πρωτοβουλίες πολιτικής για τη βελτίωση των προοπτικών και των ευκαιριών της μεσαίας τάξης που αφορούν στη βελτίωση της δικαιοσύνης του φορολογικού συστήματος, την αντιμετώπιση του αυξανόμενου κόστους διαβίωσης τόσο στη στεγαστική όσο και στην εκπαιδευτική αγορά, τη συγκρότηση δεξιοτήτων των νοικοκυριών της μεσαίας τάξης, τη μείωση των κινδύνων υπερχρέωσης και τη βελτίωση της πρόσβασης σε επιχειρηματικές ευκαιρίες.