Κομισιόν: Φιλοαναπτυξιακός ο προϋπολογισμός 2020 – Να επιταχυνθούν οι μεταρρυθμίσεις – Τα σενάρια για το χρέος

Στο συμπέρασμα ότι το προσχέδιο προϋπολογισμού για το 2020 της Ελλάδας είναι “συμβατό” με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης κατέληξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία υιοθέτησε σήμερα τις γνώμες για τα προσχέδια των προϋπολογισμών όλων των κρατών μελών της ευρωζώνης.

Επιπλέον, σήμερα η Επιτροπή ενέκρινε επίσης την τέταρτη έκθεση για την Ελλάδα στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας. Η δημοσίευση της έκθεσης έρχεται σε συνέχεια της τέταρτης μεταμνημονιακής

Στη διαπίστωση ότι η Ελλάδα έχει κάνει τα απαραίτητα βήματα για την εκπλήρωση των δεσμεύσεων της καταλήγει η τέταρτη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας, ανοίγοντας το δρόμο για την ενεργοποίηση της επόμενης δέσμης μέτρων ελάφρυνσης του χρέους.

«Αυτή η έκθεση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση ώστε το Eurogroup να αποφασίσει την αποδέσμευση της δεύτερης δόσης των μέτρων για το χρέος αξίας 767 εκατομμυρίων ευρώ», υπογραμμίζουν οι συντάκτες της έκθεσης και συνεχίζουν: «Η έκθεση αυτή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα έχει αναλάβει τις απαραίτητες ενέργειες για την επίτευξη των συγκεκριμένων μεταρρυθμιστικών της δεσμεύσεων για τα μέσα του 2019. Οι περαιτέρω δράσεις θα είναι ζωτικής σημασίας για την ολοκλήρωση και, όπου είναι απαραίτητο, την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων. Η αξιολόγηση αυτή λαμβάνει υπόψη τις προσπάθειες της νέας κυβέρνησης τους τελευταίους μήνες για την εφαρμογή των δεσμεύσεων στο πλαίσιο της προώθησης ενός ευρύτερου προγράμματος μεταρρυθμίσεων και της προθυμίας της να τις προετοιμάσει σε στενή συνεργασία με τα θεσμικά όργανα».

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με την έκθεση, ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος θα επιτευχθεί για το 2019 (3,8%) και για το 2020 (3,5%), παρά τα θετικά μέτρα που λήφθηκαν τον περασμένο Μάιο, τα οποία ανήλθαν τελικά στο 0,7% του ΑΕΠ, ενώ στην προηγούμενη έκθεση γινόταν λόγος για δημοσιονομικό κόστος 1,1-1,4%. «Για να εξασφαλιστεί η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, η νέα κυβέρνηση αναθεώρησε τα ανώτατα όρια δαπανών προς πιο ρεαλιστικά επίπεδα, ενώ επιπλέον φορολογικά έσοδα παρείχαν περαιτέρω δημοσιονομικό χώρο», σημειώνεται, ενώ υπογραμμίζεται επίσης ότι παρόλο που τα μέτρα που πήρε η νέα κυβέρνηση για το 2020 είναι «δημοσιονομικά ουδέτερα», αναμένεται να «βελτιώσουν την ποιότητα των δημόσιων οικονομικών και να προωθήσουν την ανάπτυξη».

Ωστόσο, σημειώνεται ότι «τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικούς δημοσιονομικούς κινδύνους σχετικά με τις συντάξεις και τους μισθούς του δημόσιου τομέα». Σε ό,τι αφορά τις συντάξεις το ζήτημα προκύπτει από τις αποφάσεις του ΣτΕ, ενώ για το μισθολόγιο του Δημοσίου από τον υψηλό αριθμό προσωρινού προσωπικού και τη διεύρυνση των εξαιρέσεων στο ενιαίο μισθολόγιο. Κάτι τέτοιοι θα μπορούσε να επηρεάσει την επίτευξη του στόχου του 3,5% αλλά και να οδηγήσει σε περαιτέρω υποεκτέλεση του προϋπολογισμού για τις δημόσιες επενδύσεις.

Αναφορικά με τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις, η Επιτροπή σημειώνει ότι η αναθεώρηση του ΕΝΦΙΑ πρέπει να επαναπρογραμματιστεί προκειμένου να «διευκολυνθεί η ουσιαστικότερη μεταρρύθμιση του συστήματος αντικειμενικών αξιών για τις φορολογικές επιβαρύνσεις έως το τέλος του 2020».

Προειδοποιεί, δε, ότι η αναστολή του ΦΠΑ στις καινούργιες οικοδομές για τρία χρόνια «κινδυνεύει να αυξήσει το μερίδιο της μαύρης οικονομίας και τίθεται υπό διερεύνηση σε σχέση με τη συμβατότητά του με το ευρωπαϊκό δίκαιο».

Επιπλέον, οι στόχοι για τη στελέχωση της ανεξάρτητης αρχής εσόδων, σημειώνεται ότι δεν αναμένεται να επιτευχθούν, ωστόσο επισημαίνεται ότι η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να λάβει επιπλέον μέτρα, ενώ το ίδιο κάνει και με το ζήτημα της αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων του Δημόσιου, καθώς υιοθέτησε σχέδιο δράσης για την αποπληρωμή τους μέχρι το 2021. Αντίστοιχα, μεικτή πρόοδος καταγράφεται στα ζητήματα των μεταρρυθμίσεων στην υγεία και το κράτος πρόνοιας, με τους σχετικούς όρους για το 2019 να παραμένουν εντός τροχιάς.

Σε σχέση με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, σημειώνεται πως η μείωσή τους έχει επιταχυνθεί αλλά το συνολικό απόθεμα παραμένει υψηλό (74,5 δισ. ευρώ ως τον Ιούλιο του 2019) και ο στόχος παραμένει η μείωση στα 26 δισ. ως το τέλος του 2021, ζητώντας πρόσθετες προσπάθειες. Αναφερόμενοι στο πρόγραμμα Ηρακλής, οι συντάκτες σημειώνουν ότι μπορεί να συμβάλει «στον καθαρισμό του ισολογισμού των ελληνικών τραπεζών».

Σε ό,τι αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις, η Επιτροπή χαιρετίζει την πρόοδο, σε Ελληνικό, Μαρίνα Αλίμου, ΕΛΠΕ, το Αεροδρόμιο, ΔΕΠΑ, περιφερειακά αεροδρόμια και Εγνατία, αλλά σημειώνει και τα σχετικά εμπόδια που πρέπει ακόμη να ξεπεραστούν. Εξάλλου, επισημαίνεται ότι «από την ανάληψη των καθηκόντων της, η κυβέρνηση έχει λάβει ορισμένα πρώτα βήματα που ανοίγουν το δρόμο για τη βελτίωση του επιχειρηματικού τοπίου».

Τρία σενάρια για το χρέος
   
Τρία σενάρια για το ελληνικό χρέος περιλαμβάνονται στην επικαιροποιημένη ανάλυση της βιωσιμότητας, η οποία περιλαμβάνεται στην έκθεση της Κομισιόν για την ελληνική οικονομία.

Ειδικότερα, στο βασικό σενάριο, το χρέος θα διατηρήσει την πτωτική τάση αλλά θα παραμείνει πάνω από το 100% έως το 2041, στο θετικό σενάριο, το χρέος θα υποχωρήσει γρήγορα και θα φτάσει στο 60% το ΑΕΠ το 2055, ενώ μια αναθεώρηση του αρνητικού σεναρίου δείχνει ότι το χρέος θα αρχίσει να αυξάνεται ξανά στις αρχές της δεκαετίας του 2040.

Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, οι τρέχουσες χρηματοδοτικές ανάγκες παραμένουν μέτριες, περίπου στο 10% του ΑΕΠ έως το 2032. Στη συνέχεια, οι τρέχουσες χρηματοδοτικές ανάγκες αρχίζουν να αυξάνονται αργά αλλά προβλέπεται ότι θα παραμείνουν περίπου στο 14% του ΑΕΠ στο τέλος του ορίζοντα πρόβλεψης.

Στο θετικό σενάριο, το χρέος παραμένει σημαντικά βιώσιμο, καθώς οι χρηματοδοτικές ανάγκες παραμένουν στο 10% του ΑΕΠ το 2060. Αντίστοιχα στο αρνητικό σενάριο, οι τρέχουσες χρηματοδοτικές ανάγκες φτάνουν στο 20% του ΑΕΠ το 2042 και αυξάνεται τα επόμενα έτη.

Οι δηλώσεις Μοσκοβισί και Ντομπρόσβσκις

«Ενθαρρυντική και θετική» χαρακτήρισε την έκθεση για την Ελλάδα ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για το ευρώ, Βάλντις Ντομπρόβσκις κατά τη σημερινή παρουσίαση των αποφάσεων της Επιτροπής για τους προϋπολογισμούς των χωρών της ευρωζώνης. «Πολλοί θυμόμαστε ακόμα την κρίση χρέους του 2015 και σήμερα είμαι ιδιαίτερα ευχαριστημένος που δημοσιεύουμε μια ενθαρρυντική και θετική έκθεση για την Ελλάδα», επισήμανε ο Β. Ντομπρόβσκις, προσθέτοντας ότι το Eurogroup θα συζητήσει το Δεκέμβριο την έκθεση και την ενεργοποίηση της επόμενης δέσμης των μέτρων για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.

Όπως είπε, η Ελλάδα για έκτο συνεχόμενο έτος θα ξεπεράσει το στόχο για το πλεόνασμα και αναμένεται να εκπληρώσει το στόχο και το 2020.

Επιπλέον, αναφέρθηκε στους κεφαλαιακούς ελέγχους που έχουν σταδιακά καταργηθεί, ενώ τόνισε ότι η κυβέρνηση έχει κάνει «σημαντικά βήματα» για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα την ενίσχυση των τραπεζών προκειμένου να μπορούν να δίνουν πιστώσεις σε επιχειρήσεις και πρόσωπα. Σημείωσε, δε, ότι έχει ενισχυθεί το επιχειρηματικό περιβάλλον και οι δράσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση εκπληρώνουν τις δεσμεύσεις της για το 2019, εκφράζοντας την ελπίδα να συνεχιστούν προς την ολοκλήρωση της «φιλόδοξης ατζέντας» της.

Από την πλευρά του και ο επίτροπος Οικονομικών, Πιερ Μοσκοβισί εξέφρασε την ικανοποίησή του για τα «θετικά» συμπεράσματα της έκθεσης, στη βάση των οποίων θα κριθεί και η καταβολή στην Ελλάδα περαιτέρω κεφαλαίων, των κερδών των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα. «Η νέα ελληνική κυβέρνηση έκανε τα απαραίτητα προκειμένου να επιτύχει όλες τις δεσμεύσεις της για τα μέσα του 2019», είπε, σημειώνοντας επίσης, και την εποικοδομητική συνεργασία των ελληνικών αρχών με τους θεσμούς. Ο ίδιος αξιολόγησε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα προχώρησαν σημαντικές μεταρρυθμίσεις που θα έχουν «θετικό» αντίκτυπο στις «επενδύσεις και στην ανάπτυξη».

Τέλος, και ο Π. Μοσκοβισί υπενθύμισε το δρόμο που έχει διανύσει η Ελλάδα από το 2015, εκφράζοντας, ωστόσο, την επιθυμία να είχε κάνει «περισσότερα» η Επιτροπή για τη χώρα, προκειμένου να έχουν αποφευχθεί κάποια «μέτρα του Eurogroup». Παρόλα αυτά, είπε πως η Επιτροπή θα πρέπει να είναι «περήφανη» για το έργο της καθώς αποφεύχθηκε το Grexit, κάτι που αποτελούσε «πολιτική στάση» της Επιτροπής Γιούνκερ η οποία όπως είπε στάθηκε στη «σωστή πλευρά της ιστορίας», προκειμένου «να παραμείνει η Ελλάδα στην καρδιά της ευρωζώνης και να διατηρηθεί η ακεραιότητα της ευρωζωνης». «Αυτό ήταν από τα βασικά επιτεύγματα αυτής της Επιτροπής», υπογράμμισε και χαρακτήρισε «θετικό» το τελικό αποτέλεσμα, αφού «όλα τώρα βαίνουν στη σωστή κατεύθυνση» προς «μεγαλύτερη ανάπτυξη» και «περισσότερες θέσεις εργασίας» προς όφελος του ελληνικού λαού.