Η “ακτινογραφία” των “κόκκινων” επιχειρηματικών δανείων

Σύμφωνα με ειδική ανάλυση της ΤτΕ στην ενδιάμεση έκθεση της στα 28,5 δισ. ευρώ ανέρχονται τα δάνεια σε καθυστέρηση, 6.000 επιχειρήσεων, από τα οποία τα μισά περίπου επιμερίζονται σε μερικές εκατοντάδες επιχειρήσεις.Αυτό διαπιστώνει η ανάλυση της Τράπεζας της Ελλάδος για τα χαρακτηριστικά των μεγάλων επιχειρηματικών δανείων άνω του 1 εκατ. ευρώ, τα οποία εμφανίζουν υψηλό βαθμό συγκέντρωσης σε συγκεκριμένους κλάδους, αλλά και σε μικρό αριθμό πιστούχων.Σύµφωνα µε τα βασικά περιγραφικά χαρακτηριστικά των δανείων αυτών, τα ¾ περίπου των οφειλετών έχουν συνολικό άνοιγµα µέχρι 5 εκατ. ευρώ, ενώ παρατηρείται αρνητική συσχέτιση µεταξύ του ύψους του ανοίγµατος και του δείκτη καθυστερήσεων. ∆ηλαδή οφειλέτες µε µεγαλύτερο άνοιγµα εµφανίζουν κατά µέσο όρο χαµηλότερο δείκτη καθυστερήσεων συγκριτικά µε εκείνους των οποίων το άνοιγµα κυµαίνεται µεταξύ 1 και 5 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, σε όρους µεγέθους, το µεγαλύτερο ποσό δανείων σε καθυστέρηση επιµερίζεται σε σχετικά λίγους πιστούχους, οι οποίοι µε τη σειρά τους επιµερίζονται σε σχετικά λίγους κλάδους οικονοµικής δραστηριότητας. Ενδεικτικά, το ήµισυ περίπου των δανείων σε καθυστέρηση κατανέµεται σε µερικές εκατοντάδες πιστούχους, µε το ήµισυ αυτών να συγκεντρώνεται σε µόνο έξι κλάδους οικονοµικής δραστηριότητας (από συνολικά 88 κλάδους).Σηµαντικό επίσης χαρακτηριστικό των δανείων του δείγµατος είναι ότι το ήµισυ σχεδόν των δανείων σε καθυστέρηση βρίσκεται σ’ αυτή την κατάσταση για διάστηµα τουλάχιστον τριών ετών. Και σ’ αυτή την περίπτωση, η συγκέντρωση αφορά σχετικά µικρό αριθµό πιστούχων, οι οποίοι ουσιαστικά επιµερίζονται σε λίγους κλάδους, κυρίως στους κλάδους κατασκευών κτιρίων, χονδρικού και λιανικού εµπορίου, καταλυµάτων, διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, έργων πολιτικού µηχανικού, βιοµηχανίας τροφίµων, δραστηριοτήτων ανθρώπινης υγείας και παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών υλών. Μάλιστα, στην πλειονότητα των περιπτώσεων της εν λόγω κατηγορίας οφειλετών για τους οποίους κατέστη δυνατή, λόγω διαθεσιµότητας στοιχείων, και η χρηµατοοικονοµική ανάλυση των οικονοµικών τους στοιχείων, η δυναµική των λογιστικών καταστάσεων υποδηλώνει ότι είναι µικρή η πιθανότητα εξυπηρέτησης των δανείων τους. Όσον αφορά τους πιστούχους που είναι κοινοί µεταξύ των συστηµικών τραπεζών, το 1/3 των δανείων σε καθυστέρηση αφορά περίπου 800 πιστούχους οι οποίοι είναι κοινοί σε δύο τουλάχιστον συστηµικές τράπεζες και έχουν συνολικά δάνεια σε καθυστέρηση ύψους περίπου 11 δισεκ. ευρώ. Από τους πιστούχους αυτούς, ορισµένοι είναι κοινοί και στις τέσσερις συστηµικές τράπεζες, µε το ύψος των δανείων σε καθυστέρηση να ανέρχεται σε περίπου 3 δισεκ. ευρώ. Επίσης, οι οφειλέτες µε ανοίγµατα σε περισσότερες τράπεζες εµφανίζουν συγκριτικά χαµηλότεροδείκτη καθυστερήσεων έναντι εκείνων µε οφειλές σε µία µόνο τράπεζα.Σε επίπεδο κλαδικής ανάλυσης, 30 κλάδοι, που έχουν απορροφήσει το 23% της τραπεζικής χρηµατοδότησης του δείγµατος, εµφανίζουν δείκτη καθυστερήσεων µεταξύ 38% και 91% και 28 κλάδοι, που έχουν απορροφήσει το 58% της χρηµατοδότησης, εµφανίζουν δείκτη καθυστερήσεων µεταξύ 21% και 37%. Στον αντίποδα, υπάρχουν και 30 κλάδοι, που έχουν απορροφήσει το υπόλοιπο 19% της χρηµατοδότησης, οι οποίοι εµφανίζουν δείκτη καθυστερήσεων µεταξύ 0% και 20%.Επιπρόσθετα, σε κλαδικό επίπεδο παρατηρούνται δύο ακόµη σηµαντικά χαρακτηριστικά. Πρώτον, παρατηρείται θετική συσχέτιση μεταξύ του ποσοστού των δανείων σε καθυστέρηση και της ετήσιας µεταβολής του. ∆ηλαδή κλάδοι που εμφανίζουν τα συγκριτικώς υψηλότερα ποσοστά καθυστερήσεων εµφανίζουν και τη συγκριτικά μεγαλύτερη επιδείνωση του δείκτη καθυστερήσεων µεταξύ 2012 και 2013. Στους κλάδους αυτούς συµπεριλαµβάνονται και οι κλάδοι µε τον υψηλότερο τραπεζικό δανεισµό στο παρελθόν, όπως φαίνεται από το µέγεθος των κουκίδων στο διάγραµµα. ∆εύτερον, σε κλάδους µε υψηλό δείκτη καθυστερήσεων, τα δάνεια σε καθυστέρηση συγκεντρώνονται σε σχετικά µικρό αριθµό οφειλετών (βλ. ∆ιάγραµµα Β). Αντίθετα, σε κλάδους µε χαµηλό δείκτη καθυστερήσεων, τα δάνεια σε καθυστέρηση φαίνεται να είναι διασπαρµένα µεταξύ σχετικά µεγάλου αριθµού οφειλετών.