“Έφυγε” από τη ζωή ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος

Ένας από τους πιο σημαντικούς Έλληνες διανοούμενους, με έντονη την πολιτική και κοινωνική δράση απεβίωσε σήμερα.

Ο ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος ένας από τους τελευταίους ευπατρίδες της χώρας μας, άφησε την τελευταία του πνοή σήμερα, έχοντας συμπληρώσει 104 (παρά μόλις μία μόνο ημέρα!) βίου, πλούσιου σε επιστημονικό έργο και γεμάτο από κοινωνικές και πολιτικές παρεμβάσεις.

Ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος έδωσε το «παρών» σε πολλές από τις κρίσιμες εποχές της πατρίδας

μας, προσπαθώντας πάντα να αποτελέσει μια φωνή λογικής και σύνεσης σε εποχές που τα πάθη κυριαρχούσαν και δίχαζαν την ελληνική κοινωνία. Χωρίς να παραμελήσει το επιστημονικό του έργο, ενεπλάκη στα κοινά, άλλοτε από την θέση του συμβούλου και κάποιες φορές και από την κονίστρα της πολιτικής, αφήνοντας πίσω του πάντα έργο υψιτενές και επιστημονικά τεκμηριωμένο.

Ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1913 και μετά την Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο Αθηνών και έγινε διδάκτορας αυτού. Εξελέγη καθηγητής φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ έχει διδάξει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο πανεπιστήμιο Νανσύ στη Γαλλία.

Σε νεαρή ηλικία συνδέθηκε με στενή φιλία με τους Παναγιώτη Κανελλόπουλο, Κωνσταντίνο Τσάτσο και Γεώργιο Καρτάλη. Στη διάρκεια της Κατοχής υπήρξε ηγετικό στέλεχος του ΕΑΜ. Το 1945 ανέλαβε την προεδρία του Ελληνοσοβιετικού Συνδέσμου Νέων, με αποτέλεσμα το 1947 να απολυθεί από την θέση του στο πανεπιστήμιο και να εκτοπιστεί στην Μακρόνησο, όπου παρέμεινε μέχρι το 1950.

Το 1989 ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου παιδείας στην κυβέρνηση Γρίβα και το 1990 στην κυβέρνηση Ζολώτα. Έχει τιμηθεί πολλές φορές για την γενικότερη δράση τους στις επιστήμες και την πολιτική, ενώ το 1984 εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της οποίας το 1993 ανέλαβε πρόεδρος. Επίσης υπήρξε επίτιμος πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας και μέλος διαφόρων ξένων ακαδημιών.

Έχει τιμηθεί με ανώτερες διακρίσεις από τους Προέδρους της Δημοκρατίας Eλλάδος, Γαλλίας και Iταλίας. Πρόεδρος της Aκαδημίας (1993). Eίναι συγγραφέας 32 βιβλίων με θέματα φιλοσοφίας, φιλολογίας, ιστορίας και πολιτικής. Kορυφαίο από αυτά είναι η “Φιλοσοφία του Δικαίου”, όπου αναπτύσσεται ο κλάδος της φιλοσοφίας πραξιολογία και με βάθρο αυτή θεμελιώνεται και αναδιαρθρώνεται το σύστημα του δικαίου.

Eξαίρετα είναι και τά έργα του για τον Πλάτωνα και τον Aριστοτέλη, καθώς και όσα πραγματεύονται σύγχρονα μείζονα προβλήματα, σχετικά με τοfς κινδύνους για την επιβίωση του ελληνικού έθνους ή και της ανθρωπότητας, όπως τά Eλληνικά (1998²), Eπίμαχοι θεσμοd και άλλα θέματα (1987). Άλλα αυτοτελή έργα: Φιλοσοφίας Eγκώμιον, (1999), – Περd προσώπων και θεσμών, (2000), – Φήμη απόντων, (1995), Φιλοσοφία και Θεωρία του Πολιτισμού, (2001), όπως και τά ξενόγλωσσα – Grece 1821-1971, (1973), – Etudes sur la liberte, (1974), – Aristote sur la famille et la justice, (1983), – Philosophy of History in Ancient Greece, (1991), – La philosophie politique de Platon, (1997).

Μαζί με την κύρια πνευματική δράση του, υπηρετική της Φιλοσοφίας, διακόνησε δόκιμα την κριτική της λογοτεχνίας, και ιδιαίτερα επιδόθηκε στην ερμηνεία επίλεκτων έργων Eλλήνων κορυφαίων ποιητών, γνωρίμων του προσωπικά ή και φίλων του.

Το 1990 προτάθηκε από τον Ενιαίο Συνασπισμό (όπου μετείχε και το ΚΚΕ) κατά την τέταρτη και πέμπτη ψηφοφορία για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Έλαβε 21 ψήφους κατά την διαδικασία της ψηφοφορίας στην Βουλή, ερχόμενος πίσω από τους Κωνσταντίνο Καραμανλή (πρόταση της Νέας Δημοκρατίας που τελικά εξελέγη) και Ιωάννη Αλευρά (πρόταση του ΠΑΣΟΚ). Στο δημοψήφισμα του 2015 τάχθηκε υπέρ του ”Ναι”.

Η κηδεία του θα γίνει την Τρίτη, 9 Φεβρουαρίου, στις 13.00 από το νεκροταφείο του Κόκκινου Μύλου.

«Η μνήμη του και το έργο του συνιστούν πραγματική εθνική μας κληρονομιά», αναφέρει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος για τον θάνατο του ακαδημαϊκού Κωνσταντίνου Ι. Δεσποτόπουλου, επισημαίνοντας ότι υπήρξε κορυφαίος πνευματικός ταγός της εποχής μας, με διεθνή και, κυρίως, ευρωπαϊκή ακτινοβολία.

«Γνήσιος εκπρόσωπος και εκφραστής του Αρχαίου Ελληνικού Πνεύματος υπηρέτησε, με απαράμιλλη συνέπεια και με παράδειγμα τον ίδιο τον βίο του, τις βασικές του σύγχρονες παρακαταθήκες, ήτοι τον Πολιτισμό και την Δημοκρατία», σημειώνει ο κ. Παυλόπουλος.

Τη βαθιά θλίψη του για τον θάνατο του ακαδημαϊκού Κωνσταντίνου Ι. Δεσποτόπουλου εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ με ανακοίνωσή του, τονίζοντας ότι «ο πνευματικός κόσμος της Ελλάδας έγινε φτωχότερος».

Ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει ότι ο Κ.Ι. Δεσποτόπουλος, λαμπρός καθηγητής φιλοσοφίας και ακαδημαϊκός, τίμησε με τη στάση του και την ιδιότητα του μάχιμου πολίτη. Επισημαίνει ότι υπήρξε ηγετικό στέλεχος του ΕΑΜ, με έντονη αντιστασιακή δράση, το 1947 απολύθηκε από τη θέση του στο πανεπιστήμιο και εκτοπίστηκε, έως το 1950, στη Μακρόνησο.

Επίσης, προτάθηκε, το 1990, από τον Ενιαίο Συνασπισμό για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, ενώ διετέλεσε και Υπουργός Παιδείας. «Το επιστημονικό του έργο αποτελεί παρακαταθήκη για τις νέες γενιές», αναφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Τα συλλυπητήριά του εξέφρασε ο πρόεδρος της Ν.Δ., Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης έκανε λόγο για ένα «σπουδαίο ακαδημαϊκό δάσκαλο» και έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες διανοητές και μελετητές της φιλοσοφίας. Υπηρέτησε με ξεχωριστή αφοσίωση την πνευματική, πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας μας, τόνισε και πρόσθεσε ότι «απέδειξε στην πράξη ότι ένα δημιουργικό μυαλό δεν περιορίζεται από τη βιολογική ηλικία». Η απώλεια του είναι μεγάλη, κατέληξε.