Eurobank: Επιμένει το πρόβλημα της είσπραξης των εσόδων

Επιμένει το πρόβλημα της είσπραξης των εσόδων, εκτιμά η Eurobank, στην εβδομαδιαία της έκθεση «7μέρες οικονομία».

Όπως επισημαίνεται, το πρόβλημα της είσπραξης εσόδων δεν είναι παροδικό όπως υποστηρίζει το Υπουργείο Οικονομικών. Η συνεχιζόμενη ύφεση, η μειούμενη ρευστότητα στην οικονομία και η έλλειψη απτών αποδείξεων για την δημιουργία εκείνων των συνθηκών που θα επιτρέψουν την επιστροφή στην ανάπτυξη – με την εξαίρεση των καλών επιδόσεων στον τουρισμό – δείχνουν ότι η φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων

Οι δανειστές επιμένουν στα προαπαιτούμενα

• Η εκταμίευση της δόσης των €2,5 δισ. αναμένεται τις τελευταίες ημέρες του Ιουλίου του 2013 μετά και από την τυπική ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων και τη σχετική έγκριση από το Euro Working Group.

• Η ΕΚΤ θα ακολουθήσει με την καταβολή της δόσης των €1,5 δισ. μετά τη θετική απόφαση του Euro Working Group.

• Αναμένεται έγκριση της δόσης των €1,8 δισ. από το ΔΝΤ στο τέλος Ιουλίου 2013 αλλά η αβεβαιότητα για τα €3,6 δισ. για το υπόλοιπο του 2013 παραμένει.

• Το πρόβλημα των εσόδων παραμένει σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013 εξαιτίας:

- της παράτασης της περιόδου υποβολής των φορολογικών δηλώσεων

- της καθυστέρησης στη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος

- της συνεχιζόμενης ύφεση.

• Πλεόνασμα στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών τον Μάιο του 2013 εξαιτίας κυρίως της σημαντικής βελτίωσης στο ισοζύγιο καυσίμων και το ταξιδιωτικό ισοζύγιο.

• Ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών στη Βιομηχανία τον Μάιο 2013 αυξήθηκε κατά 2% σε σχέση με τον Μάιο 2012 κυρίως λόγω της μεγάλης αύξησης της ζήτησης από το εξωτερικό.

Η εκταμίευση της δόσης αναμένεται τις τελευταίες ημέρες του Ιουλίου του 2013 μετά και από την τυπική ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων

Από το Eurogroup της 8ης Ιουλίου 2013 μέχρι σήμερα η κυβέρνηση έχει ολοκληρώσει το μεγαλύτερο μέρος των προαπαιτούμενων δράσεων για την καταβολής της δόσης. Δύο είναι τα κομβικά σημεία της συγκεκριμένης προσπάθειας:

• Η ψήφιση του πολυνομοσχεδίου την προηγούμενη εβδομάδα

• Η κατάθεση του νομοσχεδίου για το νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο αποτελεί μια από τις βασικές μεταρρυθμίσεις του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας που κατά την άποψη μας είχε καθυστερήσει αδικαιολόγητα μέχρι σήμερα. Η ψήφιση του αν είχε πραγματοποιηθεί νωρίτερα θα μπορούσε να συμβάλει τόσο στη βελτίωση των εσόδων όσο και στη μείωση της αβεβαιότητας σχετικά με την επιτυχία της εφαρμογής του προγράμματος. (Σύμφωνα με την κυβέρνηση το νομοσχέδιο αναμένεται να ψηφιστεί την Πέμπτη 25 Ιουλίου 2013

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη πληροφόρηση το σημερινό Euro Working Group (EWG) θα αποφασίσει μέσω τηλεδιάσκεψης για την έγκριση ή όχι της καταβολής της δόσης των €2,5 δισ. σύμφωνα με τις αποφάσεις του Eurogroup της 8ης Ιουλίου 2013. Ακόμη όμως και να μην ληφθεί η σχετική απόφαση σήμερα αναμένουμε ότι θα ληφθεί μέσα στις επόμενες ημέρες ώστε η εκταμίευση της δόσης είναι πιθανόν να πραγματοποιηθεί στις αρχές τις επόμενης εβδομάδας (28-29 Ιουλίου 2013) ώστε να έχει ολοκληρωθεί και τυπικά η ψήφιση του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Συνεπώς και με δεδομένο ότι θα ολοκληρωθούν χωρίς προβλήματα οι σχετικές ψηφοφορίες δε θεωρούμε ότι θα υπάρξει κάποιο σημαντικό πρόβλημα στην εκταμίευση της δόσης πέρα από μια καθυστέρηση 2-3 ημερών.

Παράλληλα, μετά την έγκριση από το EWG θα ξεκινήσει και η διαδικασία για την αποπληρωμή του €1,5 δισ. από το πρόγραμμα SMP της ΕΚΤ. Συνολικά μέσα στην επόμενη εβδομάδα αναμένουμε ότι θα ληφθούν και τα €4,0 δισ. της χρηματοδότησης από το 2ο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας όπως αυτή αποφασίστηκε στο Eurogroup της 8ης Ιουλίου 2013. Η έγκριση της δόσης διαφαίνεται και από την μείωση του κινδύνου της ελληνικής οικονομίας όπως αυτός μετράται από τα περιθώρια των 10ετών ελληνικών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών τίτλων (Σχήμα 1). Το συγκεκριμένο περιθώριο έχει μειωθεί κατά 76.4 μβ ή 11.45 σε σχέση με τα επίπεδα του αμέσως μετά το Eurogroup της 8ης Ιουλίου 2013.

Επιπλέον, την Τρίτη 29 Ιουνίου το Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΝΤ θα αποφασίσει για την έγκριση ή όχι της καταβολής του δικού του μέρους της χρηματοδότησης (€1,8 δισ. για το 2ο τρίμηνο του 2013). Και εδώ δεν αναμένουμε κάτι λιγότερο από την έγκριση της εκταμίευσης. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι ο προβληματισμός σχετικά με την καταβολή των δόσεων του ΔΝΤ δεν αφορά τη δόση του 2ου τριμήνου του 2013 αλλά τις αντίστοιχες δόσεις για το 3ο και το 4ο τρίμηνο. Όπως είναι ήδη γνωστό το ΔΝΤ απαιτεί εκ του καταστατικού του την εξασφάλιση της χρηματοδότησης της χώρας για τους επόμενους 12 μήνες για να μπορεί να καταβάλει τις προβλεπόμενες από το 2ο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης δόσεις και ότι για το 2ο εξάμηνο του 2014 έχει ήδη διαπιστωθεί χρηματοδοτικό κενό το oποίο θα πρέπει να καλυφθεί είτε μέσω της αγοράς (δανεισμού) είτε μέσω νέου δανεισμού ή απομείωσης του υπάρχοντος δανεισμού από τον επίσημο τομέα (ΕΕ,ΕΚΤ, ΔΝΤ). Μέχρι στιγμής δεν έχουμε κάποια βιώσιμη πρότασης για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού του 2ου εξαμήνου του 2014. Συνεπώς το θέμα της καταβολής των δόσεων του ΔΝΤ για το υπόλοιπο του 2013 παραμένει ανοικτό.

Η πορεία των εσόδων του προϋπολογισμού σύμφωνα με τα στοιχεία Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013 δείχνει ότι το πρόβλημα των εσόδων παραμένει

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2013, το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού σε τροποποιημένη ταμειακή βάση ήταν ελλειμματικό κατά €5,0 δισ., μειωμένο σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο κατά -60,0%. Σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ2013-16) το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ήταν μειωμένο κατά -30,5%. Το πρωτογενές ισοζύγιο της κεντρικής κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013 ήταν για τρίτο συνεχόμενο μήνα ελλειμματικό και διαμορφώθηκε στο €1,5 δισ. αλλά μειωμένο κατά -54,3% σε ετήσια βάση και κατά -60,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Οι παραπάνω εξελίξεις σίγουρα δεν αποτελούν θετικές ειδήσεις και σίγουρα επιβαρύνουν τις προοπτικές για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013. Η εξέλιξη του πρωτογενούς ισοζυγίου θα μπορούσε να ήταν ακόμη πιο αρνητική αν η κυβέρνηση δεν χρησιμοποιούσε, για άλλη μια φορά, την πρακτική της μείωσης:

• των επιστροφών φόρων,

• των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ),

• των πρωτογενών δαπανών.

Πιο αναλυτικά, τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013 ανήλθαν σε €20,8 δισ. μειωμένα κατά -3,9% σε ετήσια βάση. Σε σύγκριση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 τα καθαρά έσοδα εμφανίζονται μειωμένα κατά -4,2%. Οι επιστροφές φόρων για τη συγκεκριμένη περίοδο ήταν μειωμένες τόσο σε ετήσια βάση κατά -66,2% όσο και σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 κατά -53,3%. Αν υποθέσουμε ότι οι επιστροφές φόρων ήταν ίσες με τον στόχο ΜΠΔΣ 2013-16 τότε η μείωση των καθαρών εσόδων θα ανερχόταν σε –7,4% σε ετήσια βάση αλλά και -7,6% σε σχέση με τον στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Όπως έχουμε γράψει και στο παρελθόν η συγκεκριμένη πρακτική μόνο προσωρινά οφέλη έχει. Οι μειωμένες επιστροφές φόρων τους πέντε πρώτους μήνες του έτους απλά αυξάνουν το ποσό που πρέπει να επιστραφεί τους υπόλοιπους επτά μήνες. Σε αντίθετη περίπτωση θα επιβαρυνθούν με τα ποσά των εκκρεμών επιστροφών φόρων οι δημοσιονομικοί στόχοι του 2013.

Για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2013, τα συνολικά φορολογικά έσοδα ήταν χαμηλότερα κατά -10,7% σε ετήσια βάση ενώ η μείωση ήταν -4,7% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος (φυσικών και νομικών προσώπων) ήταν μειωμένα κατά -13,2% σε ετήσια βάση και -10,1% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών, την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013, η υστέρηση των εσόδων είναι κατά κύριο λόγο παροδική και θα καλυφθεί τους επόμενους μήνες. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών η σημαντική υστέρηση των εσόδων οφείλεται κυρίως:

• Στην καθυστέρηση υποβολής των δηλώσεων του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων εξαιτίας των σχετικών παρατάσεων.

• Στη συνεχιζόμενη καθυστέρηση αποστολής των ειδοποιητηρίων για το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) παρελθόντων ετών.

• Στην απεργία των εφοριακών υπαλλήλων τις δύο πρώτες εργάσιμες ημέρες του Ιουλίου.

• Στη μη είσπραξη από τα πιστωτικά ιδρύματα, κατά το μήνα Ιούνιο 2013 της απόδοσης επί του εισφερόμενου από το Ελληνικό Δημόσιο κεφαλαίου, λόγω της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών (€0,5 δισ.).

• Στη μετάθεση είσπραξης των αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια των Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος – ANFAs (€0,3 δισ.) .

Με δεδομένη την συνέχιση της ύφεσης την επόμενη περίοδο θεωρούμε ότι η άποψη του Υπουργείου Οικονομικών εκφράζει το αισιόδοξο σενάριο. Η συνεχιζόμενη ύφεση, η μειούμενη ρευστότητα στην οικονομία και η έλλειψη απτών αποδείξεων για την δημιουργία εκείνων των συνθηκών που θα επιτρέψουν την επιστροφή στην ανάπτυξη – με την εξαίρεση των καλών επιδόσεων στον τουρισμό – δείχνουν ότι η φοροδοτική ικανότητα περιορίζεται. Το επιχείρημα μας ενισχύει και η πορεία των εσόδων από τον ΦΠΑ. Τα συνολικά έσοδα από τον ΦΠΑ για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2013 συνεχίζουν την πτωτική τάση των προηγούμενων μηνών. Τα έσοδα ήταν μειωμένα κατά -12,9% σε ετήσια βάση και κατά -3,4% σε σχέση με τον στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Σημαντική ήταν και η πτώση στις δύο από τις τρεις κύριες υποκατηγορίες του ΦΠΑ (Πετρελαιοειδή και Καπνός). Όσον αφορά το ΦΠΑ των λοιπών προϊόντων, η πτώση ήταν -11.0% σε ετήσια βάση αλλά μόνο -0.1% σε σχέση με τον στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16.

Αναμένουμε ότι η ψήφιση του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, η ενεργοποίηση της Νέας Γενικής Γραμματείας Υπεύθυνης για τα Έσοδα αλλά και οι ρυθμίσεις για την πληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Ελληνικό Δημόσιο θα συμβάλλουν σημαντικά στη βελτίωση της εικόνας των φορολογικών εσόδων τους επόμενους μήνες. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαίο να επισημάνουμε εδώ ότι οι παραπάνω μεταρρυθμίσεις στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό αν και σημαντικές πραγματοποιήθηκαν (ή συνεχίζουν ακόμη να βρίσκονται σε στάδιο εφαρμογής) με μεγάλη καθυστέρηση. Η επίδραση τους στην πορεία των εσόδων θα ήταν αποτελεσματικότερη αν είχαν εφαρμοστεί πιο νωρίς κατά τη διάρκεια του 2011 ή του 2012. Τέλος, τα έσοδα από το ΠΔΕ αυξήθηκαν κατά 15,1% σε ετήσια βάση και 3,0% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ2013-16.

Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013 ανήλθαν σε €25,8 δισ. μειωμένες κατά -23,3% σε ετήσια βάση και -7,1% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Οι πρωτογενείς δαπάνες ήταν €21,4 δισ. μειωμένες κατά -11,5% σε ετήσια βάση αλλά και -8,2% σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Στην ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών δεν υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία για τις πρωτογενείς δαπάνες. Τα αναλυτικά στοιχεία θα ανακοινωθούν στο τέλος Ιουνίου 2013. Η πρακτική της συγκράτησης των πρωτογενών δαπανών κάτω από τους μηνιαίους στόχους τους όπως αυτοί ορίζονται στον Προϋπολογισμό 2013 συνεχίζεται όπως φαίνεται και στον Πίνακα 2 που ακολουθεί. Αν και οι στόχοι του Προϋπολογισμού έχουν υπολογιστεί τον Νοέμβριο του 2012 αποτελούν μια καλή ένδειξη για το μέγεθος της συγκράτησης των δαπανών.

Οι δαπάνες για τόκους ήταν μειωμένες κατά -62,0% σε ετήσια βάση εξαιτίας της εφαρμογής του PSI τον Μάρτιο του 2012. Οι τόκοι των νέων ομολόγων που εκδόθηκαν τότε, πληρώνονται κάθε Φεβρουάριο ξεκινώντας από τον Φεβρουάριο του 2013. Οι δαπάνες για τόκους της περιόδου Ιανουαρίου-Μαΐου 2013 εμφανίζουν 4,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16.

Οι δαπάνες του ΠΔΕ μειώθηκαν κατά -12,8% σε ετήσια βάση και κατά -37,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013. Ουσιαστικά εδώ έχουμε μια ακόμη επανάληψη της συνηθισμένης πρακτικής μείωσης των δαπανών του ΠΔΕ. Η συνέχιση της συγκεκριμένης πρακτικής δυσχεραίνει τις συνθήκες ρευστότητας στην ελληνική οικονομία.

• 24 Ιουλίου 2013: Συνεδρίαση του Euro Working Group μέσω τηλεδιάσκεψης. Αναμένουμε έγκριση της εκταμίευσης της δόσης των €4,0 δισ. (€2,5 δισ. από το EFSF και €1,5 δισ. από την ΕΚΤ (κέρδη του προγράμματος SMP)) με δεδομένο ότι θα έχει υπερψηφιστεί από το ελληνικό κοινοβούλιο το πολυνομοσχέδιο.

• 25 Ιουλίου 2013: Ψήφιση του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος από το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Αναμένουμε ότι το νομοσχέδιο θα υπερψηφιστεί και συνεπώς θα ολοκληρωθούν τα προαπαιτούμενα για την εκταμίευση της δόσης.

• 29 Ιουλίου 2013:

- Αναμενόμενη ημερομηνία εκταμίευσης της δόσης των €2,5 δισ. με δεδομένη την έγκριση του EWG καθώς και της δόσης από την ΕΚΤ.

- Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΝΤ θα αποφασίσει για την έγκριση ή όχι της καταβολής του δικού του μέρους της χρηματοδότησης (€1,8 δισ. για το 2ο τρίμηνο του 2013). Και εδώ δεν αναμένουμε κάτι λιγότερο από την έγκριση της εκταμίευσης.