ALPHA BANK: Γιατί επιμένει ο αποπληθωρισμός – Τρεις παράγοντες

Ο πληθωρισμός συνεχίζει να διαμορφώνεται σε αρνητικό έδαφος, παρά τις αυξήσεις στην έμμεση φορολογία που έχουν επιβληθεί σε μεγάλο εύρος αγαθών και υπηρεσιών, αναφέρει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο της δελτίο.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ αυτήν την εβδομάδα, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του Εθνικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτού διατηρήθηκε αρνητικός τον Απρίλιο 2016, καθώς ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε

στο -1,3%, έναντι -1,5% τον Μάρτιο 2016 και -2,1% τον Απρίλιο του 2015. Σημειώνεται ότι και ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτού ήταν αρνητικός στο -0,4% τον Απρίλιο 2016.

Η αποπληθωριστική τάση που επικράτησε τον Απρίλιο αποδίδεται στην αρνητική επίπτωση των τιμών των καυσίμων και του πετρελαίου, κατά 1,22 ποσοστιαίες μονάδες. Τούτο γίνεται εμφανές και από την αύξηση του δομικού πληθωρισμού (που δεν περιλαμβάνει την ενέργεια και τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα) στο 0,2% τον Απρίλιο 2016, από 0% τον Μάρτιο 2016.

Τρείς είναι οι παράγοντες που προσδιορίζουν την εξέλιξη του Δείκτη Τιμών Καταναλωτού κατά το πρώτο τετράμηνο του έτους. Συγκεκριμένα:

(ι) Η επίδραση της υποτονικής ζητήσεως.

Το εγχώριο υφεσιακό περιβάλλον σε συνδυασμό με τους πολύ χαμηλούς ρυθμούς πληθωρισμού στις χώρες της Ευρωζώνης συνεισέφεραν σημαντικά στην παρουσία αποπληθωριστικών τάσεων στη χώρα μας. Παράλληλα, το αποπληθωριστικό φαινόμενο συνδέεται με το παραγωγικό κενό (πραγματικό μείον δυνητικό ΑΕΠ) και την υψηλή ανεργία που αμφότερα αποτελούν αντανάκλαση της υποτονικής ζητήσεως.

(ιι) Η επίδραση της πτώσεως των τιμών του πετρελαίου.

Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016 ο πληθωρισμός επηρεάσθηκε σημαντικά από την καθοδική πορεία των τιμών του πετρελαίου, που εξουδετέρωσε την επίπτωση της αυξήσεως των φορολογικών συντελεστών επί του γενικού δείκτη τιμών των προϊόντων και υπηρεσιών.

Ειδικότερα, η πορεία του δείκτη τιμών ενέργειας κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016 και κυρίως τον Φεβρουάριο (-0,8%) και Μάρτιο (-1,1%), άσκησε ισχυρές αρνητικές πιέσεις στον γενικό δείκτη τιμών καταναλωτού, σε όλη την διάρκεια του περασμένου και του τρέχοντος έτους.

(ιιι) Η επίδραση των αυξημένων συντελεστών έμμεσης φορολογίας.

Η επίδραση από τις μετατάξεις ειδών στον υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ, που εισήχθη το περασμένο καλοκαίρι, εξακολουθεί να είναι ορατή καθώς ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτού θα διαμορφωνόταν σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο, αν εξαιρούνταν η επίδραση της φορολογήσεως.

Συγκεκριμένα, ο γενικός δείκτης του πληθωρισμού ήταν -0,2% στο πρώτο τρίμηνο 2016, ενώ αν εξαιρεθεί η φορολογική επιβάρυνση, ο δείκτης διαμορφώνεται με σημαντικά αρνητικό πρόσημο (-2,2%). Η επιβολή αυξημένου ΦΠΑ στις υπηρεσίες αντανακλάται, επιπροσθέτως, και στο γεγονός ότι ο εναρμονισμένος πληθωρισμός στον κλάδο παροχής καταλύματος και εστίασης είναι θετικός, στο 1,4% στο πρώτο τρίμηνο 2016. Η εξέλιξη αυτή βρίσκεται σε αντίθεση με την εμπειρία του 2011, όταν η μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού (2011: +3,1%) επηρεάσθηκε κατά κύριο λόγο από τις αυξήσεις της έμμεσης φορολογίας, παρά την μεγάλη ύφεση της οικονομικής δραστηριότητας (-9,1%).

Το 2016, οι αρνητικές τιμές που λαμβάνει ο πληθωρισμός μέχρι και τον Απρίλιο του 2016 αντανακλούν περισσότερο τις μειώσεις στην τιμή του πετρελαίου. Επίσης, είναι πιθανό μεγάλο μέρος της επιβαρύνσεως στην έμμεση φορολογία να απορροφάται από τους παραγωγούς, ιδιαίτερα στους κλάδους που είναι εκτεθειμένοι στον διεθνή ανταγωνισμό. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντος και εργασίας που έλαβαν χώρα τα τελευταία χρόνια συνέβαλαν και στην μικρότερη δυνατότητα μετακυλίσεως του φόρου στον τελικό καταναλωτή το 2016 σε σχέση με το 2011.

Συνέχιση της αποπληθωριστικής διαδικασίας και το 2016:

Από τα ανωτέρω, τονίζει η τράπεζα, προκύπτει ότι η μείωση των τιμών της ενέργειας, σε συνδυασμό με την εκ νέου υποχώρηση της εγχώριας ζητήσεως από το δεύτερο εξάμηνο του 2015 υπερκέρασε την αυξητική επίδραση της έμμεσης φορολογίας, διατηρώντας τον πληθωρισμό αρνητικό μέχρι και τον Απρίλιο 2016.

Η τάση αυτή φαίνεται ότι θα συνεχισθεί καθ’ όλη την διάρκεια του 2016, όπως επιβεβαιώνει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εαρινές προβλέψεις. Συγκεκριμένα, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός προβλέπεται να μειωθεί στο -0,3% το 2016, έναντι εκτιμήσεως για αύξηση του πληθωρισμού στο +0,5% τον Νοέμβριο 2015. Η εξασθένιση της εγχώριας ζητήσεως επιβεβαιώνεται και από την μείωση της ιδιωτικής καταναλώσεως που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2016 στο -0,4%.