Σφίγγουν οι σχέσεις με την Κίνα

Του Παναγιώτη Αλιμήση

Η κυβέρνηση της Αυστραλίας έδωσε στη δημοσιότητα ένα στρατηγικό πλάνο που αποβλέπει σε μια πιο στενή οικονομική και στρατιωτική συνεργασία με την Κίνα. Το πλάνο αυτό προβλέπει ότι τα πρώτα αποτελέσματα στην οικονομία θα είναι εμφανή μέχρι το 2025. Σε σχέση με τις άλλες φιλοδυτικές χώρες του Ειρηνικού προσπαθεί να μην μπει στη διαμάχη Δύσης-Κίνας. Η ηγεσία της Αυστραλίας δεν προτίθεται να χαλάσει μια σχέση δεκαετιών που έχει βοηθήσει την οικονομία της Αυστραλίας να φτάσει στα σημερινά επίπεδα, αλλά έχει δώσει και στην Κίνα την ευκαιρία

Μια πρόσφατη μελέτη του υπουργείου Οικονομίας της Αυστραλίας έδειξε ότι το 1973 οι οικονομικές συναλλαγές των δύο χωρών έφτασαν τα 113 εκατομμύρια δολάρια και το 2012 εκτοξεύθηκαν στα 113 δισεκατομμύρια. Κινεζικές εταιρείες, εδώ και χρόνια, βλέπουν με καλό μάτι τις επενδύσεις σε μια κατεξοχήν δυτική αγορά, προωθώντας ιδιαίτερα την πώληση γεωργικών μηχανημάτων για τις νέες καλλιεργήσιμες εκτάσεις που ανοίγονται στην Αυστραλία. Στις τελευταίες διμερείς επαφές, οι Αυστραλοί υποσχέθηκαν να θεσπίσουν τα κινέζικα ως βασική γλώσσα στις επιχειρήσεις, ώστε να δοθεί το κίνητρο σε Αυστραλούς επενδυτές να εισέλθουν στην κινεζική αγορά.

Οι παραδοσιακά καλές σχέσεις των δύο χωρών στον οικονομικό τομέα δεν έχουν διαταραχθεί παρά τις επιμέρους επικρίσεις των Αυστραλών προς την Κίνα για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ακόμα και στη νέα γεωπολιτική αντιπαράθεση Κίνας-ΗΠΑ, η Αυστραλία έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα χαλάσει τις σχέσεις της για χάρη της πολιτικής ορθότητας. Μάλιστα, οι δυο χώρες προχωρούν σε συζητήσεις για σύσφιξη και της αμυντικής συνεργασίας, κάτι που η παραδοσιακή Δύση δεν θα ήθελε να δει.

Οι ΗΠΑ

Η Ουάσινγκτον βλέπει με ανάμεικτα συναισθήματα τη σινο-αυστραλιανή συνεργασία. Η διένεξη με την Κίνα προϋποθέτει περιφερειακή συνεργασία με όλες τις χώρες του Ειρηνικού αντίθετες προς τα κινεζικά συμφέροντα, αν και οι Αυστραλοί ξεκαθάρισαν ότι δεν θα εμπλακούν στη διαμάχη. Ωστόσο, οι Αμερικανοί θα παρακολουθούν από κοντά την εξέλιξη αυτής της συνεργασίας μήπως και απoκομίσουν κάποια οφέλη. Δεδομένων των καλών σχέσεων Αυστραλίας-ΗΠΑ, ο Λόρι Πίερσι, καθηγητής κινεζικής στρατηγικής στο πανεπιστήμιο της Νότιας Ουαλίας, πιστεύει ότι το αμερικανικό Πεντάγωνο θα προσπαθήσει να έρθει πιο κοντά στα μυστικά της κινεζικής τεχνολογίας, μοιραζόμενο πληροφορίες μέσω των μυστικών υπηρεσιών της Αυστραλίας. Η Αυστραλία προσφέρεται σαν μια εξαιρετική βάση για επιχειρήσεις στον Ειρηνικό και αυτό το ξέρουν καλά τόσο οι Κινέζοι, όσο και οι Αμερικανοί. Το πώς, όμως, θα ισορροπήσει η Αυστραλία μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον είναι κάτι που ο χρόνος θα δείξει.

«Πυρηνική» Τουρκία

Η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε να κατασκευάσει δεύτερο πυρηνικό εργοστάσιο στις βόρειες ακτές μετά από αυτό στο Ακούγιου, απέναντι από την Κύπρο. Η όλη ιστορία άρχισε το 2000, όταν ο τότε πρωθυπουργός Ετσεβίτ είχε απευθυνθεί σε καναδικές εταιρείες για κατασκευή πυρηνικού σταθμού. Ωστόσο, η οικονομική κατάσταση τότε στην Τουρκία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο σεισμός του 1999 ήταν ανασταλτικοί παράγοντες και το εγχείρημα δεν πέτυχε. Οι πυρηνικοί στόχοι της Αγκυρας είναι συνδεδεμένοι με τον γενικότερο στρατηγικό στόχο της ως περιφερειακή δύναμη. Η τουρκική οικονομία δεν θα επωφεληθεί μόνο από την παραγωγή ενέργειας που αναμένεται να καλύψει το 85% των αναγκών της. Το κυριότερο όφελος είναι ότι θα χρειάζεται υδρογονάνθρακες σε πολύ μικρό ποσοστό, ενώ θα εξοικονομήσει μεγάλα αποθέματα πετρελαίου για τον στρατό της. Για τους Τούρκους, άλλωστε, περιφερειακή δύναμη σημαίνει πρωτίστως ισχυρός στρατός.

Σε ό,τι αφορά τον περίγυρο, το Ισραήλ σίγουρα δεν βλέπει με καλό μάτι μια «πυρηνική» Τουρκία. Η ισραηλινή εφημερίδα «Haretz» είχε δημοσιεύσει άρθρο το 1995 για τα πυρηνικά σχέδια των αραβικών χωρών. Μπορεί η Αραβική Ανοιξη να έβαλε, τελικά, ταφόπλακα στις αραβικές φιλοδοξίες, ωστόσο, το Τελ Αβίβ δεν είχε υπολογίσει τις φιλοδοξίες της Αγκυρας, αφού τότε ήταν σύμμαχοι. Αυτό σημαίνει ότι το Ισραήλ ίσως σε μερικές δεκαετίες από τώρα να έχει τον πρώτο πυρηνικό αντίπαλο στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Σε ό,τι αφορά το πρόβλημα της ρύπανσης, ήδη η Μεσόγειος δέχεται ετησίως πάνω από 370.000 τόνους χημικά απόβλητα από τη συνολική βιομηχανική δραστηριότητα των χωρών που την περιβάλλουν. Τα τουρκικά πυρηνικά απόβλητα απλώς θα κάνουν την περιβαλλοντική κατάσταση χειρότερη. Μια «πυρηνική» Τουρκία, σε συνδυασμό με την τεράστια οικονομική ανάπτυξη, πιθανόν να μη χρησιμοποιήσει την πυρηνική ενέργεια μόνο για ρεύμα… Το πυρηνικό οπλοστάσιο του Ισραήλ είναι ένα σοβαρό κίνητρο για τα… γεράκια της Αγκυρας, ώστε να μπουν και αυτοί στο κλειστό πυρηνικό κλαμπ.

ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ ΟΙ ΙΣΛΑΜΙΣΤΕΣ

Για δεύτερη φορά, από τότε που άρχισε η συριακή κρίση, ισραηλινά αεροσκάφη βομβάρδισαν εγκαταστάσεις που φέρονται να ήταν κέντρα συγκέντρωσης οπλισμού, ελεγχόμενα από τη Χεσμπολάχ. Το ίδιο είχε πράξει το Τελ Αβίβ, όταν διέταξε τον βομβαρδισμό κομβόι φορτηγών που υποτίθεται ότι μετέφεραν όπλα και πλουτώνιο στον Λίβανο. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν το Ισραήλ φοβάται μόνο την είσοδο όπλων στον Λίβανο ή μήπως διακατέχεται από βαθύτερους φόβους…

Τα όπλα στον Λίβανο δεν είναι νέα ιστορία. Εδώ και δεκαετίες, καλάσνικοφ και βαρύς οπλισμός «περνούσαν» τα σύνορα χωρίς, όμως, το Ισραήλ να λαμβάνει «ειδικά μέτρα». Υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι να περάσουν όπλα στη Χεσμπολάχ χωρίς να γίνουν αντιληπτά. Μήπως, λοιπόν, το χτύπημα έξω από τη Δαμασκό έχει άλλη ανάγνωση; Μήπως το γεγονός ότι οι φιλόδοξοι τζιχαντιστές βρίσκονται κοντά στις αποθήκες οπλισμού του Ασαντ ανάγκασε την ισραηλινή αεροπορία να λάβει «έκτακτα» μέτρα;

Αν το Ισραήλ έχει πάρει την απόφαση να επέμβει με πλάγιο τρόπο στον συριακό εμφύλιο, αυτό γίνεται γιατί ο Ομπάμα ξεκαθάρισε εκ νέου ότι δεν θα στείλει ποτέ στρατό στη Συρία, άρα ούτε και στο Ιράν, το οποίο δίνει όπλα στη Χεσμπολάχ. Οι Αμερικανοί δεν θα ρισκάρουν να μπουν στον εμφύλιο, αφού αν βοηθήσουν τους αντάρτες, θα ανοίξουν την πόρτα στους τζιχαντιστές που αποτελούν πλέον ένα σημαντικό τμήμα της αντιπολίτευσης. Ετσι, κατά κάποιον τρόπο, οι Αμερικανοί έμμεσα λένε στους Ισραηλινούς «είναι δικό σας πρόβλημα». Τη Χεσμπολάχ δεν τη νοιάζει ποιος θα βρίσκεται στην εξουσία στη Συρία. Το μόνο που την ενδιαφέρει είναι να επικρατήσει το ισλαμικό κίνημα στην αντιπολίτευση, με στόχο να μην πέσει η χώρα στη σφαίρα επιρροής των Δυτικών μετά τον Ασαντ.

Το χειρότερο σενάριο

Το ανερχόμενο ισλαμικό κίνημα στη Συρία έχει ανησυχήσει το Ισραήλ για δυο βασικούς λόγους. Ο πρώτος είναι η αυξανόμενη επιρροή του και η πιθανή μελλοντική του συνεργασία με τη Χεσμπολάχ. Ο δεύτερος λόγος αφορά στις αποθήκες οπλισμού του καθεστώτος, που κινδυνεύουν να πέσουν στα χέρια των τζιχαντιστών. Η Μοσάντ είναι καλά ενημερωμένη για τις κινήσεις των ισλαμιστών που, ελέγχοντας τα προάστια της Δαμασκού, μπορεί να βάλουν χέρι σε χημικά όπλα και στη συνέχεια να τα κρύψουν στον Λίβανο. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε ο νότιος Λίβανος, που ελέγχεται από τη Χεσμπολάχ, θα αναβαθμίσει την ισχύ του και οι τζιχαντιστές θα δημιουργήσουν ενιαίο ισλαμικό τόξο από τον Λίβανο μέχρι τα υψίπεδα του Γκολάν, δηλαδή πάνω στο «κεφάλι» του Ισραήλ.

Η αποτροπή αυτού του σεναρίου είναι βασικός στόχος που θέλει να πετύχει το Τελ Αβίβ. Συνεπώς, η αεροπορική επιδρομή μάλλον δεν στρεφόταν εναντίον του Ασαντ. Το αντίθετο. Αν θέλουν να αποτρέψουν την ισλαμική επικράτηση και δικτύωση στην περιοχή, τότε η διατήρηση του Ασαντ ίσως να φαντάζει ως η μόνη λύση.

Εσπασαν το εμπάργκο Ιράν και Βόρεια Κορέα

Το αμερικανικό πεντάγωνο και η CIA, μέσω «διαρροών», υποστήριξαν ότι Ιράν και Βόρεια Κορέα έχουν σπάσει το εμπάργκο και προμηθεύονται σύγχρονα όπλα ή υλικά για την κατασκευή τους. Για το Ιράν, οι πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών δεν αποτελούν έκπληξη. Είναι γνωστό ότι έχει ανοιχτές εμπορικές σχέσεις με την κεντρική Ασία και την Κίνα, ενώ έχει καταφέρει να καταστήσει αυτάρκη σε μεγάλο βαθμό την πολεμική του βιομηχανία, χάρη στη σοβιετική βοήθεια τη δεκαετία του ’80.

Η Βόρεια Κορέα, πέρα από το φιάσκο του κινεζικού πυρηνικού πυραύλου που υποτίθεται ότι «παρέλασε» πριν από λίγους μήνες στην Πιονγκ Γιανγκ (αποδείχθηκε εκ των υστέρων ότι ήταν… άδειος), τίποτα δεν προμήνυε μέχρι σήμερα ότι το καθεστώς είναι σε θέση να εκσυγχρονίσει τον στρατό του. Η έλλειψη τεχνογνωσίας και το πρωτοφανές σε μέγεθος εμπάργκο δεν άφηναν αμφιβολία περί ανικανότητας της Πιονγκ Γιανγκ να αποκτήσει, έστω και στοιχειωδώς, αξιόμαχο στράτευμα. Αν οι φόβοι των αμερικανικών υπηρεσιών επαληθευτούν, τότε μιλάμε ακόμα και για ανατροπή των στρατιωτικών ισορροπιών στην κορεατική χερσόνησο, που αποτελεί και το πιο δύσκολο επιχειρησιακό πεδίο αντιπαράθεσης για τη Δύση, χειρότερο από εκείνο του Ιράν. Ακόμα και τα δύο καθεστώτα να συνεργάζονταν, πολύ δύσκολα θα έφτανε η Βόρεια Κορέα σε 100% αξιόπιστα τεχνολογικά επίπεδα.

Ωστόσο, αυτό που κάνει τους Αμερικανούς να πονοκεφαλιάζουν είναι η προσπάθεια της Βόρειας Κορέας να κατασκευάσει πύραυλο που να υπερβαίνει τα 5.000 χιλιόμετρα. Αυτό το βεληνεκές είναι αρκετό στο να επηρεάσει αρνητικά τους γεωστρατηγικούς σχεδιασμούς της Ουάσινγκτον, γι’ αυτό και οι μυστικές υπηρεσίες λογικά θα αρχίσουν «αγώνα δρόμου», προκειμένου να σταματήσουν την εξέλιξη αυτή, αν όντως είναι αλήθεια.

ΛΙΒΥΗ: Εκτοπίζουν κανταφικούς με νόμο

Η κυβέρνηση της Τρίπολης πέρασε νόμο που απαγορεύει την είσοδο σε κρατικά αξιώματα ανθρώπων που υπηρέτησαν την εποχή του Καντάφι. Ο νόμος αυτός ήρθε την ώρα που σε πολλές πόλεις ακόμα σημειώνονται συγκρούσεις μεταξύ παραστρατιωτικών ομάδων και φυλών. Φαίνεται ότι τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση συμφωνούν με το μέτρο, αγνοώντας τις φωνές από το εξωτερικό που μιλούν για μέγα πολιτικό λάθος. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, αυτό να ήταν μια κίνηση συσπείρωσης των οπαδών της κυβέρνησης.

Οι επικριτές, πάντως, υποστηρίζουν ότι, με αυτόν τον τρόπο, εκκολάπτονται ο σεχταρισμός, η κοινωνική διαίρεση, ενώ προδίδεται το όραμα εκείνων που πρωτοστάτησαν στην επανάσταση. Σε μια χώρα, όπου όλα είναι πιθανά, η αποπομπή των κανταφικών δείχνει τον δρόμο της εξόδου από την πολιτική ζωή στους οπαδούς του πρώην ηγέτη. Είναι νωρίς ακόμα να φανεί αν το μέτρο γίνει αφορμή για εκτεταμένες συγκρούσεις. Ενδέχεται, όμως, οι αντιδράσεις να αναγκάσουν την κυβέρνηση να πάρει πίσω τον επικίνδυνο νόμο, πριν βρεθεί προ τετελεσμένων γεγονότων.