ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΡΟΥΤΣΗΣ: «Δεν υπολογίζω το πολιτικό κόστος…»

Στον Σπύρο Παπαδάκη

Ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, μιλά για όλους και για όλα. Για τον ανασχηματισμό, την κυβέρνηση, τον Κικίλια, την ανεργία και χαρακτηρίζει «παγίδα» τη φυγή νέων στο εξωτερικό. Θεωρεί μειονέκτημα της τρικομματικής την έλλειψη ιστορικής εμπειρίας και δηλώνει ότι δεν φοβάται να μείνει εκτός υπουργικού συμβουλίου, καθότι ο ίδιος έχει κάνει αυτά τα οποία πιστεύει.

Αν σας ζητούσαμε –με το χέρι στην καρδιά– να δεσμευτείτε ότι, μετά από την εφαρμογή αυτού του δυσβάσταχτου προγράμματος, έχει αποφευχθεί ο οποιοσδήποτε κίνδυνος, θα μπορούσατε να

το κάνατε;
Με το χέρι στην καρδιά και, κυρίως, στο μυαλό και στη λογική, θα μπορούσα να σας πω με βεβαιότητα ότι εάν δεν εφαρμοζόταν αυτό το –πράγματι δύσκολο– πρόγραμμα, η κατάρρευση και η ολοσχερής ισοπέδωση της οικονομίας θα ήταν μια σίγουρη πραγματικότητα.

Τι άλλαξε από τότε που ο πρωθυπουργός με την παρουσίαση των προγραμμάτων Ζάππειο 1-2 εξήγγειλε στην ουσία τη δυνατότητα απαλοιφής του δημόσιου χρέους μέσα σε ενάμιση χρόνο;
Μεσολάβησαν πολλά. Χάθηκε πολύτιμος χρόνος, εν μέσω αμφίσημων, διστακτικών και αντιφατικών πολιτικών στα δύο πρώτα χρόνια, δηλαδή το 2010 και το 2011. Η τρικομματική κυβέρνηση συνεργασίας εμπέδωσε ομαλό πολιτικό κλίμα, αποκατέστησε την αξιοπιστία της χώρας στο εξωτερικό και έκλεισε σταδιακά τον «πάτο του βαρελιού». Τώρα, πλέον, οι θυσίες του ελληνικού λαού πιάνουν τόπο.

Οι περισσότεροι κυβερνητικοί παράγοντες κάνουν λόγο για αρχή ενός δρόμου ανάπτυξης. Με ενάμισι εκατομμύριο ανέργους υπάρχει προοπτική;
Ανάπτυξη και απασχόληση πάνε μαζί. Τα υψηλά επίπεδα απασχόλησης και κοινωνικής συνοχής είναι όχι μόνο αποτέλεσμα αλλά και προαπαιτούμενο μιας βιώσιμης και ανταγωνιστικής οικονομικής ανάπτυξης. Συνεπώς, αυτό που απαιτείται σήμερα είναι η διαρθρωτική αλλαγή του υποδείγματος οικονομικής ανάπτυξης και οι βαθιές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία, το κράτος, την κοινωνία –γιατί μόνο έτσι μπορούν να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας– αλλά και η υιοθέτηση μέτρων για την ανακούφιση των ανέργων και την αποκατάσταση της επαφής τους με την αγορά εργασίας. Δηλαδή, αυτά ακριβώς που σήμερα κάνει η κυβέρνηση συνολικά, αλλά και το υπουργείο Εργασίας στον τομέα του.

Παρουσιάστηκε μια δυσλειτουργία αναφορικά με τη δυνατότητα απομάκρυνσης ενός διοικητή οργανισμού που εμπίπτει στην αρμοδιότητά σας. Πόσο σας δυσκολεύει η δυσκαμψία, τόσο της λήψης, όσο και της εφαρμογής τέτοιου είδους αποφάσεων; Θα απομακρυνθούν κι άλλοι διοικητές;
Επρόκειτο για μια περίπτωση κυβερνητικής απόφασης σχετικά με την αντικατάσταση της διοίκησης ενός δημόσιου Οργανισμού. Τίποτε περισσότερο, τίποτε λιγότερο από αυτό. Και νομίζω ότι η κυβέρνηση, η κάθε κυβέρνηση, διατηρεί για τον εαυτό της το δικαίωμα (αν όχι την υποχρέωση) να προβαίνει, όπου και όταν αυτή κρίνει αναγκαίο, στην αντικατάσταση των διοικήσεων με κριτήριο τη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας στη διαχείριση των δημόσιων φορέων.
Με αυτήν τη λογική, έγιναν και ενδεχομένως θα γίνουν και άλλες αλλαγές σε δημόσιους Οργανισμούς.

Από τι πάσχει η κυβέρνηση;
Νομίζω ότι το βασικότερο «μειονέκτημά» της είναι η έλλειψη ιστορικής εμπειρίας σε συνεργατικά σχήματα τέτοιας διάστασης, καθώς και το αδύναμο υπόβαθρο της εγχώριας πολιτικής κουλτούρας σε συναινετικές διαδικασίες. Από την άλλη, όμως, φαίνεται ότι αυτή η υστέρηση μετατρέπεται σταδιακά στο «δυνατό» σημείο της κυβέρνησης, μέσα από μια διαδικασία αμοιβαίας μάθησης και ισχυρών πολιτικών γεγονότων που, εντέλει, σφυρηλατούν τη συνοχή και την αποτελεσματικότητά της.

Γιατί δέχεστε τόσες επιθέσεις από διάφορα ΜΜΕ που σας φέρνουν στον επικείμενο ανασχηματισμό, εκτός κυβέρνησης;
Γνωρίζετε κάποιον υπουργό Εργασίας στο πρόσφατο ή απώτερο παρελθόν που δεν ήταν πάντοτε στο επίκεντρο της κριτικής; Πόσω μάλλον σήμερα που οι προκλήσεις στον χώρο της εργασίας και της κοινωνικής ασφάλισης είναι μεγαλύτερες από ποτέ. Εγώ προσωπικά, πάντως, θα συνεχίσω να πορεύομαι στον δρόμο των μεταρρυθμίσεων, των διαρθρωτικών αλλαγών και της απόλυτης διαφάνειας, για όσο καιρό αποφασίσει ο πρωθυπουργός να μου εμπιστεύεται αυτήν τη θέση, χωρίς να σκεφτώ το πολιτικό κόστος και με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και το συμφέρον των επόμενων γενεών.

Τι θα λέγατε στο παιδί σας αν πήγαινε να βρει δουλειά με 586 ευρώ; «Κάθισε, παιδί μου, στην Ελλάδα να δουλέψεις ή βρες δουλειά στο εξωτερικό με περισσότερα χρήματα»;
Το ζήτημα δεν είναι τόσο οι πρώτες αποδοχές που λαμβάνει ένας νέος όταν μπαίνει στην αγορά εργασίας. Είναι, κυρίως, εάν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για ομαλή επαγγελματική εξέλιξη, η δυνατότητα για υψηλότερες αμοιβές στο πλαίσιο μιας δυναμικής και ανταγωνιστικής οικονομίας που γεννά αξία, απασχόληση, εισόδημα και ευκαιρίες. Αυτήν ακριβώς την οικονομία οικοδομούμε σήμερα, με τις αλλαγές και τις μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιούμε. Και σε αυτή την οικονομία –που ήδη σήμερα έχει αρχίσει να «γεννάει» ευκαιρίες και νέες δυνατότητες– αξίζει να μεγαλώσουν τα παιδιά μας.
Εξάλλου, η φυγή των νέων στο εξωτερικό δεν είναι λύση. Είναι παγίδα. Το μόνο που θα επιφέρει είναι η υπονόμευση της διαδικασίας εξυγίανσης της ελληνικής οικονομίας, αφού αυτή θα στερηθεί το πιο δυναμικό, δημιουργικό και καινοτόμο κομμάτι της.

Από την ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων, τα οικονομικά οφέλη είναι πολλά. Σε ποιες δράσεις θα διοχετευθεί το πλεόνασμα από το νοικοκύρεμα που έχετε καταφέρει;
Τα οφέλη που προκύπτουν από το «νοικοκύρεμα» στον χώρο της κοινωνικής ασφάλισης θα επιστρέψουν ουσιαστικά στους ίδιους τους πολίτες. Θα ενισχύσουν τη βιωσιμότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, διασφαλίζοντας την επάρκεια και την ομαλή καταβολή των συντάξεων, τόσο στους σημερινούς όσο και στους μελλοντικούς συνταξιούχους. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι εμπεδώνεται αίσθημα δικαιοσύνης που είναι απαραίτητο στοιχείο για να αποδεχθεί η κοινωνία τις δύσκολες, αλλά αναγκαίες προσαρμογές. Το όφελος που δημιουργήθηκε με το νοικοκύρεμα δεν είναι μόνο δημοσιονομικό, είναι κυρίως ηθικό.

«Δεν κρυφτήκαμε»

Αν αύριο φεύγατε από την κυβέρνηση, ποια πράγματα θα ξεχωρίζατε ως τα πιο σημαντικά της πορείας σας στο Εργασίας;
Κατ’ αρχάς, θέλω να σταθώ σε αυτές τις οργανωτικές και διαρθρωτικές αλλαγές που κάνουν πιο εύκολη και πιο αποτελεσματική τη δουλειά και του σημερινού υπουργού Εργασίας και των επόμενων. Μιλώ για τα συστήματα «Ηλιος» και «Αριάδνη» για την εξυγίανση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Μιλώ και για την «Εργάνη», αλλά και για τη νέα ηλεκτρονική βάση «Εστία».
Δεν πρέπει να ξεχνάμε τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του ΟΑΕΔ, με την ενσωμάτωση μέρους των σημαντικών κοινωνικών δραστηριοτήτων των καταργηθέντων Οργανισμών Εργατικής Εστίας & Κατοικίας, γεγονός που θα μας επιτρέψει, μεταξύ άλλων, τη συνέχιση του κοινωνικού τουρισμού και της επιδότησης ενοικίου.
Επίσης, τη σημαντική διαρθρωτική πρωτοβουλία για την ενσωμάτωση του ΟΠΑΔ στο ΙΚΑ, η οποία δίνει οριστικά τέλος στις γνωστές εικόνες ταλαιπωρίας των περίπου 1,5 εκατ. άμεσα και έμμεσα ασφαλισμένων του Δημοσίου, στο μοναδικό έως σήμερα σημείο εξυπηρέτησής τους στο κέντρο της Αθήνας.
Με δυο λέξεις, θα έλεγα ότι το υπουργείο Εργασίας, τους τελευταίους δέκα μήνες, συνέβαλε με συνεπή και καθοριστικό τρόπο στο συνολικό εγχείρημα της κυβέρνησης για το νοικοκύρεμα της οικονομίας. Δεν κρυφτήκαμε, σηκώσαμε το βάρος της εθνικής προσπάθειας που μας αναλογούσε και προχωρήσαμε και ένα βήμα παραπάνω.