Χτίζει στο κενό το νέο ΠΑΣΟΚ ο Βενιζέλος

Γράφουν οι ΝΤΙΝΟΣ ΑΛΜΥΡΟΣ και ΝΙΚΟΛ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ

«Το ΠΑΣΟΚ είναι σαν τη γάτα, εφτάψυχο». Με τη φράση αυτή, τα παλιά στελέχη του Κινήματος πολλές φορές στο παρελθόν δικαιολόγησαν την ικανότητά του να περνάει μέσα από τεράστιες κρίσεις και να βγαίνει τελικά ζωντανό. Αυτήν τη φορά, όμως, τα πράγματα είναι εξόχως δύσκολα, καθώς ο Γ. Παπανδρέου κατάφερε να διαλύσει τον κομματικό μηχανισμό που κρατούσε «ζωντανό» το ΠΑΣΟΚ

επί σειρά ετών στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Ο Γ. Παπανδρέου διέλυσε τον κομματικό μηχανισμό, αφού αργά αλλά σταθερά από το 2007 αντικατέστησε σε πρώτη φάση τα ιστορικά –μικρά και μεσαία– στελέχη με τεχνοκράτες χαρτογιακάδες που ουδεμία σχέση είχαν με τη φιλοσοφία του Κινήματος. Στις θέσεις-κλειδιά τοποθέτησε προσωπικούς του φίλους που ουδεμία σχέση είχαν με τις αρχές και τη φιλοσοφία των αρχών του ΠΑΣΟΚ και βρίσκονταν έτη φωτός μακριά από την εκλογική βάση του κόμματος, δηλαδή από τη μεσοαστική τάξη.
Όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση, απομάκρυνε και τους φίλους του και επιδόθηκε σε μια συγκεντρωτικού τύπου διακυβέρνηση, περιορίζοντας όλες τις εξουσίες στο πρόσωπό του και στον Γ. Παπακωνσταντίνου, αφήνοντας παράλληλα στο περιθώριο το κόμμα που έχασε γρήγορα την επαφή του με τη βάση και τη νεολαία. Επίσης, είναι αδιαμφισβήτητο ότι ο Γ. Παπανδρέου αποφάσισε να μπει η χώρα στο μνημόνιο και να γίνει η φορολογική αφαίμαξη μισθωτών, συνταξιούχων και μικρομεσαίων, καθώς και η διάλυση της μεσαίας τάξης. Τις επιλογές αυτές δεν τις χρεώθηκε μόνο ο ίδιος, αλλά και το ΠΑΣΟΚ, που έπεσε εκλογικά στα Τάρταρα.
Τώρα, ο Β. Βενιζέλος καλείται ν’ αλλάξει το ΠΑΣΟΚ ή τουλάχιστον ό,τι απέμεινε από αυτό. Ανέλαβε το Κίνημα στην πιο κρίσιμη φάση της ιστορίας του, κουβαλώντας και ο ίδιος τεράστιο πολιτικό βάρος στις πλάτες του, αφού χρεώθηκε ως υπουργός Οικονομικών τη διαχείριση του δεύτερου μνημονίου. Στο πρόσωπό του, ο μέσος ψηφοφόρος δεν αναγνωρίζει μόνο έναν ευφυή και δεινό ρήτορα, ούτε μόνο έναν ιδιαίτερα διαβασμένο πολιτικό, αλλά έναν υπουργό Οικονομικών που βύθισε σε ακόμα πιο βαθιά ύφεση τη μέση οικογένεια και που τώρα, με τον μανδύα της αλλαγής του ΠΑΣΟΚ, προσπαθεί να αποτινάξει από πάνω του το προσωπικό του πολιτικό κόστος. Στα θετικά του προσμετράται ότι, παρά τις όποιες αδυναμίες δημοσκοπικής ανάκαμψης, έχει καταφέρει να «καθαρίσει» το ΠΑΣΟΚ από τους χαρτογιακάδες και τα κολεγιόπαιδα και να φέρει στο προσκήνιο της κομματικής γραφειοκρατίας ανθρώπους που στελέχωναν στο παρελθόν τον κομματικό μηχανισμό. Μεσαία στελέχη που ανδρώθηκαν και μεγάλωσαν στο κόμμα επί Ανδρέα Παπανδρέου και Κώστα Σημίτη, οι οποίοι ουσιαστικά κρατούσαν το κόμμα ζωντανό, επανήλθαν στα καίρια πόστα.
Όμως, τα βασικά προβλήματα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ είναι δύο: Η εσωτερική ανασύνταξη του κόμματος και η αποκατάσταση της σοσιαλιστικής προοπτικής του. Στο μεν πρώτο, αν και τα βασικά στελέχη επέστρεψαν, είναι δύσκολο να εμπνευστούν, αφού το κόμμα είναι στην κυριολεξία βουτηγμένο στα χρέη, άρα δεν υπάρχει κίνητρο για να δώσει ο καθένας τον καλύτερό του εαυτό. Σε ό,τι αφορά την αποκατάσταση της σοσιαλιστικής προοπτικής του ΠΑΣΟΚ, ο Βενιζέλος εφαρμόζει τη μέθοδο της συνεχούς και ελεγχόμενης εποπτείας με τα στελέχη που θα βγαίνουν μπροστά για να υπερασπιστούν τις επιλογές του κόμματος. Έχει καταφέρει να αποκαταστήσει έναν στοιχειώδες συντονισμό σε επίπεδο επικοινωνίας, ενώ το επιτελείο του μιλά καθημερινά με όλους τους πρόθυμους βουλευτές και δίνει γραμμή για τα καθημερινά προβλήματα που αναδεικνύονται από την πολιτική και την κοινωνική ατζέντα για να μη λειτουργεί το κόμμα ως ξεκούρδιστη κιθάρα.

Η διακυβέρνηση
Μεγάλο «αγκάθι» σε αυτήν τη διαδικασία αποτελεί το γεγονός ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται προσκολλημένος στο άρμα της διακυβέρνησης Σαμαρά, αφού η πολιτική του οντότητα είναι συνδεδεμένη απόλυτα με την ύπαρξη της σημερινής κυβέρνησης. Τούτο λειτουργεί ως τροχοπέδη στη φυγή προς τα εμπρός που οραματίζεται.
Αρκετοί πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο Β. Βενιζέλος έχει συνδέσει την πολιτική επιβίωση του ΠΑΣΟΚ με την προσωπική του επιβίωση και η φυγή προς τα εμπρός, που οραματίζεται ο ίδιος, δεν θα μπορέσει να επιτευχθεί, αν δεν αποστασιοποιηθεί από τη μνημονιακή πολιτική της κυβέρνησης. «Μνημονιακός και σοσιαλιστής δεν γίνεται» λένε τα παραδοσιακά στελέχη του κόμματος.
Στην προσπάθειά του να πείσει ότι το ΠΑΣΟΚ θα αλλάξει, ο Βενιζέλος χρησιμοποιεί τη δοκιμασμένη συνταγή του Ανδρέα Παπανδρέου. «Χτυπάει» στο θυμικό των πολιτών, ανασταίνοντας το βαρύ όνομα του ιδρυτή και, ταυτόχρονα, διατείνεται ότι το ΠΑΣΟΚ δεν είναι πλέον προσωποπαγές κόμμα. Παράλληλα, μπαίνει στη διαδικασία να βελτιώσει το καταστατικό, δίνοντας μεγαλύτερες εξουσίες στα όργανα του κόμματος και φέρνοντας στο προσκήνιο τη νεολαία του κόμματος που μέχρι σήμερα βρίσκεται σε πλήρη αποσύνθεση.
Το θέμα είναι ότι μέχρι στιγμής το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται να είναι «και με τον χωροφύλαξ και με τον αστυφύλαξ» και δεν παίρνει σαφείς θέσεις για τα «καυτά» ζητήματα που συνθέτουν τη ζοφερή πραγματικότητα. Η έννοια της κοινωνικής ευαισθησίας, ή καλύτερα αυτό που έλεγε ο Ανδρέας «το κοινωνικό συμβόλαιο με τον λαό», δεν εμφανίζεται πουθενά στα «points» της διακήρυξης. Το θέμα, λοιπόν, δεν είναι τι θέλει το ΠΑΣΟΚ από τον κόσμο, αλλά τι θέλει ο κόσμος από το ΠΑΣΟΚ.
Είναι κάτι παραπάνω από προφανές ότι τα σημεία της διακήρυξης του «νέου ΠΑΣΟΚ» θα έπρεπε να τα διαμορφώσει η βάση της εκλογικής δεξαμενής του Κινήματος και όχι κάποιοι υπάλληλοι… από το γραφείο του προέδρου!

Δεν έχει δώσει στίγμα

Στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του δημοκρατικού χώρου και της ευρύτερης Κεντροαριστεράς, ο Β. Βενιζέλος επιχείρησε να ανοίξει διάλογο με τη Δημοκρατική Αριστερά, που όμως έπεσε στο κενό… Ταυτόχρονα, δεν έχει διευκρινίσει ποια θα είναι η στάση και η θέση του σε μια ενδεχόμενη ανασύνταξη του χώρου της Κεντροδεξιάς στην οποία φημολογείται ότι θα προχωρήσει ο Αντώνης Σαμαράς, δημιουργώντας τον «Ευρωπαϊκό Συναγερμό», όπως έχουν αποκαλύψει το «Π» και το paraskhnio.gr. Ο Β. Βενιζέλος οφείλει να πάρει ξεκάθαρη θέση, καθώς κατηγορείται από εσωκομματικούς του αντίπαλους ότι παραμένει δεμένος στο κυβερνητικό άρμα, προκειμένου να διασώσει την πολιτική του οντότητα, ενώ η Αριστερά χαρακτηρίζει το ΠΑΣΟΚ ως τη βασική συνιστώσα της μνημονιακής Νέας Δημοκρατίας.