53ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου: Η κρίση εμπνέει τους σκηνοθέτες

Με καλά νέα, υπέροχες αλλά και αμήχανες ταινίες, ολοκληρώθηκε το Σάββατο, το 53ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης  σε μια από τις πιο δυνατές χρονιές του, όπου η κρίση δεν λειτούργησε σαν φρένο αλλά σαν δημιουργικό γκάζι.

«Το αγόρι τρώει το φαγητό του πουλιού».

Παράξενος τίτλος για την ελληνική ταινία που συζητήθηκε όσο καμία άλλη στο φετινό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και τελικά απέσπασε το βραβείο καλύτερης ανδρικής

ερμηνείας αλλά και το βραβείο της Fipresci για καλύτερη ελληνική ταινία. Κι όμως, δεν πρόκειται για κάποιον συμβολικό ή ποιητικό τίτλο.

Ο ήρωας του νεαρού σκηνοθέτη Έκτορα Λυγίζου ο βραβευμένος και στο Φεστιβάλ του Κάρλο Βιβαρι, Γιάννης Παπαδόπουλος, πεινά. Πεινά πολύ, όπως ολοένα και περισσότεροι συμπατριώτες μας. Και πραγματικά τρώει το φαγητό του αγαπημένου του καναρινιού. Η περηφάνια του δεν του επιτρέπει να ζητιανέψει, Ακόμα κι όταν λιποθυμά από αδυναμία, αρνείται να δεχτεί ένα σουβλάκι που του προσφέρεται -για να το αρπάξει με λαχτάρα από τα σκουπίδια όπου τελικά καταλήγει, όταν δεν τον βλέπει κανείς…

Μεσούσης της κρίσης, όλοι μιλάμε για την φτώχεια  την ανεργία, τα συσσίτια. Πόσοι όμως έχουμε ζήσει στο πετσί μας το βασανιστικό, συντριπτικό συναίσθημα της πείνας; Ε λοιπόν  η επιτυχία της ταινίας έγκειται στο ότι ο Λυγίζος, γνωστός και από το θέατρο, περιγράφει με έναν εντελώς σωματικό τρόπο την ανάγκη για φαγητό. Αλλά και όλα τα στάδια που περνά ένας νέος άνθρωπος μέχρι να καταλήξει άστεγος: Αρχικά δεν έχει λεφτά. Ύστερα του κόβουν το νερό. Μετά του κάνουν έξωση. Κι ύστερα βρίσκεται στον δρόμο, παρέα με το καναρίνι του. Λίγο πριν, φλερτάρει με την αποκτήνωση: καταφεύγει στο σπίτι ενός ηλικιωμένου γείτονα, ο οποίος κείτεται (άρρωστος; νεκρός;) στο πάτωμα. Ο απελπισμένος νεαρός , τρώει και κοιμάται δίπλα στο αναίσθητο άντρα. Αγνοώντας τον…

Ο ήρωας δεν είναι τυχαίος. Είναι ένας όμορφος λυρικός τραγουδιστής: να που φτάνουν σήμερα τα καλύτερα παιδιά μας, είναι σαν να λέει ο σκηνοθέτης. Κάπου εδώ όμως αρχίζουν οι ενστάσεις: γιατί και πώς έφτασε το παιδί έως εκεί; Γιατί ενώ έχει πλάνα,  δεν καταφεύγει σε αυτήν –παρά τα προβλήματά τους; Γιατί παρατά μια δουλειά που βρίσκει στις τηλεφωνικές πωλήσεις, ενώ λιμοκτονεί; Περηφάνια; εμμονή σε μια προσωπική ηθική; Τρέλα; Σε μια εποχή, που χιλιάδες άνθρωποι πραγματικά δεν έχουν καμία επιλογή, δεν φαντάζει σαν μια μικρή ύβρη ο Λυγίζος να περιγράφει την πείνα ως σύμπτωμα μιας προσωπικής εμμονής;

Κάποιοι άλλοι σοκαρίστηκαν περισσότερο από μια άκρως τολμηρή και νατουραλιστική σκηνή της ταινίας που έγινε talk of the festival: ο νεαρός άντρας αυνανίζεται και στην συνέχεια τρώει το ίδιο του το σπέρμα. «Υπήρχε πραγματικά λόγος να γυριστεί αυτή η σκηνή;», αναρωτήθηκαν πολλοί…

Παρ’ όλα αυτά (ή ίσως ακριβώς χάρη σε αυτά) η ταινία θεωρήθηκε εξαρχής φαβορί για τον Χρυσό Αλέξανδρο (διαγωνίσθηκε στο διεθνές τμήμα).

Η «Χαρά»

Η έτερη πιο ενδιαφέρουσα ελληνική ταινία του φεστιβάλ, ήταν η «Χαρά» του ντοκιμαντερίστα Ηλία Γιαννακάκη με την Αμαλία Μουτούση