Ραγδαία επιδείνωση της φτώχειας στην Ελλάδα

Όπως σημειώνει το παρατηρητήριο της ΓΣΕΕ η λιτότητα και η αποδιοργάνωση της αγοράς εργασίας όχι μόνο έχουν επιδεινώσει σημαντικά τις συνθήκες ζωής στην Ελλάδα αλλά έχουν διευρύνει τις ανισότητες, την ώρα που η κυβέρνηση θέτει θέμα περικοπής των δικαιούχων προνοιακών επιδομάτων.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ευρέως χρησιμοποιούμενο δείκτη σχετικής φτώχειας

(που αναφέρεται στο ποσοστό του πληθυσμού με ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα χαμηλότερο από το 60% του αντίστοιχου διάμεσου εισοδήματος των κατοίκων της χώρας), η σχετική φτώχεια αυξήθηκε από 19,7% το 2008 σε 23,1% το 2011.

Μάλιστα μεγάλη αύξηση εμφανίζει το ποσοστό φτώχειας το 2011 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, παρά τη μείωση του ορίου φτώχειας. Με βάση τα στοιχεία της έρευνας για το 2012, ο κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού ανήλθε σε 34,6% σε σχέση με 31% που ήταν την προηγούμενη χρονιά.

Αποκαλυπτικές για την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης είναι οι εκτιμήσεις που αφορούν το δείκτη φτώχειας που προκύπτει διατηρώντας διαχρονικά σταθερό το όριο φτώχειας σε όρους πραγματικής αγοραστικής δύναμης (με βάση τα εισοδήματα του 2007). Σύμφωνα με τον συγκεκριμένο δείκτη η φτώχεια αυξήθηκε από 20,1% το 2008 σε 35,8% το 2011. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η φτώχεια αυξήθηκε κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες σε έναν μόλις χρόνο, από το 2010 στο 2011.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις για το βάθος φτώχειας, το οποίο αποτυπώνει το πόσο απέχουν οι φτωχοί από το κατώφλι φτώχειας, 1 στους 2 φτωχούς είχαν το 2011 διαθέσιμο μηναίο ισοδύναμο εισόδημα μικρότερο από 334 ευρώ.

Μέσα σε έναν μόλις χρόνο, από το 2010 στο 2011, το διαθέσιμο μηνιαίο ισοδύναμο εισόδημα των ατόμων που βρίσκονται στο μέσο της εισοδηματικής κατανομής έπεσε από 915 ευρώ σε 793 ευρώ. Αυτή η μείωση αποκαλύπτει τη σημαντική συρρίκνωση στα εισοδήματα των μεσαίων στρωμάτων στη χώρα.

Το ποσοστό σχετικής φτώχειας των εργαζομένων αυξήθηκε από 11,9% το 2010 σε 15,1% το 2011. Αυτό φανερώνει τη δυσμενή επίδραση που είχαν στα εισοδήματα των εργαζομένων τα μέτρα λιτότητας και η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων.

Ο δείκτης υλικής αποστέρησης, δηλαδή το ποσοστό των νοικοκυριών που αδυνατούν να καλύψουν τουλάχιστον 3 από 9 βασικές ανάγκες, ανήλθε σε 33,7% το 2012 σε σχέση με 21,8% το 2008. Αύξηση παρουσίασε την ίδια περίοδο και ο δείκτης που αποτυπώνει τη σχέση του εισοδήματος του 20% πλουσιότερου πληθυσμού με το 20% του φτωχότερου.

Τα στοιχεία αυτά αποκαλύπτουν ότι τον πρώτο 1,5 χρόνο εφαρμογής του Μνημονίου τα χαμηλά και μεσαία εισοδηματικά στρώματα υπέστησαν σημαντικότερες απώλειες συγκριτικά με τα υψηλότερα στρώματα.