Οι οπτικές μιας «διεύρυνσης»

Αντί προλόγου δύο διαπιστώσεις. Πρώτη, ο πολιτικός χρόνος τρέχει με ταχύτητες πολύ μεγαλύτερες από αυτές του πρόσφατου παρελθόντος, κάτι που καθιστά επιτακτικές τις άμεσες λήψεις αποφάσεων. Δεύτερη, με βάση το εκλογικό αποτέλεσμα που αποτυπώθηκε στις πρόσφατες ευρωεκλογές, οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου οφείλουν να κινηθούν σε μία βάση διεύρυνσης της εκλογικής τους βάσης. Ειδικά οι νικητές της αναμέτρησης του Μαΐου, οι οποίοι εκφράζουν αδιαμφισβήτητα πλέον την πλειοψηφία των πολιτών, οφείλουν να στοχεύσουν στη διεύρυνση της εκλογικής

τους δύναμης, αν επιθυμούν να επιχειρήσουν ό,τι στη μέχρι τώρα ρητορεία τους διατείνονται.

Όποιος λοιπόν επιθυμεί όντως να ηγηθεί στην προσπάθεια ανοικοδόμησης της ρημαγμένης από νεοφιλελεύθερες και κορπορατικού χαρακτήρα πολιτικές χώρας, οφείλει να πορευτεί επάνω στη βάση της λογικής της διεύρυνσης. Ωστόσο, η πρόσληψη της έννοιας «διεύρυνση», αλλά και η πραγμάτωσή της, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Για κάποιους φαίνεται ότι λογίζεται επί του υπάρχοντος πολιτικού χάρτη, αυτού που οι πολιτικές δυνάμεις που τώρα διεκδικούν τη διακυβέρνηση του τόπου έχουν πολλάκις καταγγείλει –δικαίως- με βαρύτατους χαρακτηρισμούς. Αυτού που η ίδια η κοινωνία απέβαλε ως κάτι το σάπιο και το διεφθαρμένο και αυτού που ευθύνεται για τη σημερινή κατάσταση του μέσου πολίτη της χώρας. Διεύρυνση λοιπόν δε λογίζεται κάτι που είναι καταδικασμένο να αποτύχει, όντας στηριγμένο σε έωλες βάσεις και με χαρακτήρα οπορτουνιστικό. Μπορεί η πρόσκαιρη επιτυχία ενός τέτοιου σχεδιασμού να υπονομεύσει μακροπρόθεσμες στοχεύσεις με καταστροφικά αποτελέσματα. Για τον τόπο αλλά και για τους εμπνευστές.

Αντίθετα, η «διεύρυνση», αν θέλει να είναι επιτυχημένη και «εδαφική», πρέπει να εδράζεται στην ίδια την κοινωνία. Σε μία κοινωνία που έχει αποδείξει ότι επιθυμεί κάτι το διαφορετικό, αλλά ακόμα αναζητά διστακτικά αυτόν που θα μπορέσει να το υλοποιήσει. Οι συνασπισμοί λοιπόν της λεγόμενης «διεύρυνσης» πρέπει να στηρίζονται σε λογικές προσθετικές και σε επιδιώξεις δημιουργίας κοινωνικών συμμαχιών, στη βάση της πρόθεσης για συνεννόηση, κατανόηση και αντιμετώπιση προβλημάτων. Να αποτελούν έναν έμπρακτό αντίλογο στις πολιτικές που ενεργοποιούν αλλεπάλληλους κοινωνικούς αυτοματισμούς, με διαφορετική κάθε φορά στόχευση, σε μία εφαρμογή του «διαίρει και βασίλευε». Αυτό που χρειάζεται όποιος όντως έχει την πρόθεση να μοχθήσει για το «αύριο» της κοινωνίας είναι να έχει την κοινωνία στο πλευρό του. Όχι πολιτικά σκηνώματα του «χτες» που συγκυριακά παραμένουν στη Βουλή και αποτελούν, δυστυχώς, ακόμα ενεργούς «παίχτες» του πολιτικού σκηνικού που ταυτόχρονα αναζητούν ένα όχημα για να τους χαρίσει την πολιτική τους επιβίωση. Αυτοί μόνο λαφυραγωγούς ευγενών επιδιώξεων μπορούν να αποτελέσουν.

Η απόφαση είναι δύσκολη, καθώς, βραχυπρόθεσμα, οφέλη δε θα αποφέρει. Αντίθετα, θα μειώσει τις όποιες πρόσκαιρες συμμαχίες μπορούν να διαμορφωθούν. Ωστόσο, θα διατρανώσει τη θέση όποιου την επιλέξει στο εσωτερικό της κοινωνίας. Μίας κοινωνίας που τελεί σε πανικό και αναζητά λύσεις και απαντήσεις λογικές, ζυγισμένες και χρονικά υπολογισμένες. Όχι ανέξοδες υποσχέσεις και πομπώδη φληναφήματα που στόχο έχουν να θαμπώσουν και να αποπροσανατολίσουν. Όποιος υπόσχεται το νέο οφείλει να διαγράψει το παλιό, ειδικά το παλιό που φέρει την ευθύνη των κακώς κειμένων. Οφείλει επίσης να μετασχηματίσει την πολιτική του λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις επιταγές και τις ανάγκες της κοινωνίας και όχι τις συμβουλές σκιωδών φιγούρων του παρελθόντος που προσφέρουν υστερόβουλες υπηρεσίες και μία υποτιθέμενη κυβερνητική τεχνογνωσία, τα αποτελέσματα της οποίας όλοι γνωρίζουμε. Κινητήριος μοχλός της ιστορίας, αιτιακά, είναι ο λαός. Αυτό είναι αδιαμφισβήτητο. Με αυτόν το μοχλό οφείλει να επιδιώξει την κίνηση προς την αλλαγή, όποιος πραγματικά την επιθυμεί και προς τα εκεί στοχεύει. Οτιδήποτε άλλο θα είναι μία μάταια σπατάλη δυνάμεων στην καλύτερη των περιπτώσεων ή μία ακόμα υφαρπαγή της ψήφου της κοινωνίας στη χειρότερη.

Η επόμενη κυβέρνηση του τόπου θα προκύψει σύντομα. Αυτό φαίνεται, ακόμα και αν «οι προβλέψεις είναι εξαιρετικά δύσκολες, ειδικά όταν αφορούν το μέλλον» κατά το Νίλς Μπορ. Ωστόσο η ευθύνη είναι τεράστια, καθώς οφείλει να οικοδομήσει το «αύριο». Και κινητήριος μοχλός του «αύριο» θα είναι οι αποφάσεις του «σήμερα». Τίποτα άλλο. Το «χτες» πάει, έφυγε…

Ο Βασίλης Νάστος είναι φιλόλογος.