Οι κοινοί άνθρωποι

Όταν ακούμε κάποιον παρατηρητή της κοινωνίας να επαινεί με τον τρόπο του τον ιδιοφυή αλλά να ειρωνεύεται τις μετριότητες σαν κι εμάς, δεν είναι μόνο ευνόητο να αντιδρούμε, αλλά και επιβεβλημένο να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας. Ασφαλώς δεν πρόκειται για μια στημένη δίκη όπου ο κατηγορούμενος είναι ο μέσος άνθρωπος, το λίγο μυαλό, το αβαθές αίσθημα, η έλλειψη γενναιοδωρίας και άλλες αρετές που τις γνωρίζουμε μόνο κατ’ όνομα. Ο άνθρωπος του δρόμου είναι αυτός που είναι. Δεν επιδέχεται έλεγχο, κριτική, επίκριση, συμβουλή και τα παρόμοια. Εφόσον γεννήθηκε χωρίς να του ζητηθεί η άδεια, «έπεσε» μέσα

στον κόσμο τυχαία όπως τυχαία ζει, άσχετα αν την τύχη την μετατρέπει σιγά σιγά σε αναγκαιότητα.

Η Δημοκρατία για παράδειγμα είναι η πρώτη που χαρίζει ισότητα στην κοινωνία και ως εκ τούτου η κάλπη μετράει εξίσου, αδιάφορο αν η ψήφος ρίχτηκε από έναν παρ’ ολίγον ηλίθιο ή μιαν τρανταχτή και πανθομολογούμενη ευφυΐα. Εξίσου μετράει και η μπουκιά, καθώς όλοι ξέρουμε ότι νηστικό αρκούδι δεν χορεύει, όπως και το πλήθος που αξίζει όχι για τον έναν που ξεχωρίζει, αλλά για τους πολλούς που ζουν άνευ αδείας, καταδικασμένοι στην άχαρη ζωή, με όνομα που δεν είναι όνομα και μια μοίρα που δεν είναι μοίρα. Εντούτοις οικονομούν το χρόνο τους και τρέφουν το Εγώ τους με ό,τι πιο σπάνιο γνωρίζουν.

Ο κοινός άνθρωπος, ο ατάλαντος, που δεν φημίζεται για το θάρρος του, για την επινοητικότητά του ή για κάποια άλλη ζηλευτή αρετή, μπορεί να ἔχει τη δυστυχία που του αξίζει, αλλά και την επιθυμία πιθανώς να υπερβεί τον εαυτό του σε πείσμα της γνώμης των άλλων. Ο τελευταίος στον Μαραθώνιο πάντα κάτι έχει να πει για το πάθος του ανταγωνισμού, ο πιο κακός γραφιάς δεν αποφεύγει την καταλαλιά σε βάρος των ομοίων του. Με ἄλλα λόγια, σαφή και μετρημένα, μπορούμε να κρίνουμε την πολυκέφαλη μετριότητα για το βαρύ φορτίο που επωμίζεται, για την χθαμαλή της μοίρα που παραταύτα βοηθάει την κοινωνία να ικανοποιήσει κάποιες βασικές της ανάγκες.

Επ’ αυτού θα πρέπει να τονίσουμε και τα δημοκρατικά ιδεώδη που δεν φείδονται περιθωρίων και δανεικών ιδανικών. Οι σκληροί κριτικοί τονίζουν με απέχθεια τις θυρωρίνες που τρέφουν αισθητικές ανησυχίες, τους χοντροκέφαλους που γράφουν την βιογραφία τους, τον αμεταμόρφωτο ηθοποιό που διεκδικεί τη θέση του στο παλκοσένικο, κάθε λογής ατάλαντο τέλος πάντων ο οποίος κρούει τη θύρα των ψευδαισθήσεων. Η ευτυχία και κάποια σκιά θλίψης παίρνουν στο κατόπι τον πρώτο τυχόντα τέλος πάντων που αποφασίζει να ρίξει τη ζαριά βέβαιος για την ικανότητά του…