Ο «ΠΟΛΕΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΥΤΙ ΤΟΥ ΤΖΕΚΙΝΣ» ΠΟΥ ΑΙΜΑΤΟΚΥΛΙΣΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Τα έσοδα μειώνονται, νέοι φόροι επίκεινται, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών καθυστερεί, οι ιδιωτικοποιήσεις δεν ξεκινούν, ο Βρούτσης σκέφτεται να καταργήσει τις απεργίες, οι αγρότες στήνουν μπλόκα, ναυτεργάτες και εργαζόμενοι στα μέσα μεταφοράς

Όλοι αναρωτιούνται αν θα αντέξει και πόσο η κυβέρνηση και ψάχνουν να βρουν ποιά μπορεί να είναι η θρυαλλίδα που θα ανάψει τη φωτιά του πολέμου; Ουδείς ξέρει. Και νομίζω πως, παρότι το συζητούν, οι περισσότεροι απεύχονται να συμβεί μια τέτοια εξέλιξη. Το πιθανότερο δεν θα είναι ο εξτρεμισμός της αντιπολίτευσης -παρά την φραστική ένταση είναι συστημικά ελεγχόμενη- αυτός που θα βάλει φωτιά στα τόπια, αλλά ένα τυχαίο γεγονός. Όπως το αυτί του Τζέκινς. Ένα κομμένο αυτί, που περιφέρονταν μέσα σε ένα μπουκάλι, και ήταν η αφορμή για έναν εκτεταμένο πόλεμο στην Ευρώπη.

Ας δούμε λοιπόν πως έχει η ιστορία του πιο διάσημου ίσως αυτιού στην ιστορία της ανθρωπότητας και μετά ας βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματά του, αν μπορεί δηλαδή ένα «κομμένο αυτί» να αναστατώσει και την Ελλάδα.

Το αυτί ανήκε στον Άγγλο καπετάνιο Ρόμπερτ Τζέκινς. Του το έκοψε ένας Ισπανός αξιωματικός της ακτοφυλακής κι αυτός το διατήρησε μέσα σ’ ένα μπουκάλι με άλμη και το παρουσίασε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή, σαν απόδειξη της κακής μεταχείρισης που είχε στα χέρια των Ισπανών. Το αποτέλεσμα ήταν να προκαλέσει έναν ευρείας κλίμακας πόλεμο, ανάμεσα στις δύο μεγάλες ναυτικές δυνάμεις εκείνης της εποχής.

Πριν μιλήσουμε ωστόσο για την περίπτωση του αυτιού του Τζέκινς, ας δούμε πως ήταν τα πράγματα στο πρώτο ήμισυ του 18ου αιώνα, στην εποχή δηλαδή που ο κάπταιν Τζέκινς κυβερνούσε τη γαλέρα «Ρεβέκκα», η οποία έκανε το δρομολόγιο Αγγλία – Τζαμάικα.

Η συνθήκη της Ουτρέχτης, που υπογράφτηκε στα 1713, είχε βάλει τέλος στον πόλεμο ανάμεσα στην Αγγλία, τη Γαλλία, την Ισπανία και την Αυστρία. Και σύμφωνα με τους όρους της η Αγγλία αποκτούσε ορισμένα εμπορικά δικαιώματα στις ισπανικές αποικίες, στις Δυτικές Ινδίες. Οι όροι γρήγορα ξεχάστηκαν και στα 1730 η Συνθήκη κατέρρευσε.

Έως τότε, οι Ισπανοί ακτοφύλακες συνήθιζαν να ανεβαίνουν στα πλοία των Άγγλων και να ερευνούν για λαθραίο φορτίο, που συχνά έβρισκαν προς μεγάλη, αλλά μάλλον υποκριτική, αγανάκτηση του βρετανικού κοινοβουλίου.

Βρισκόμαστε στα 1731 έξω από την Αβάνα, στην Κούβα, όταν ένας Ισπανός πλοίαρχος του Λιμενικού και οι άνδρες του ανέβηκαν στη «Ρεβέκκα» του κάπταιν Τζέκινς. Έκοψε το αυτί του Άγγλου καπετάνιου και του το έδωσε λέγοντας: «Πήγαινέ το στο βασιλιά σου και πες του, πως αν ήταν αυτός εδώ, θα του έκανα το ίδιο!»

Ο Τζέκινς υποφέροντας από τους πόνους το έβαλε σ’ ένα μπουκάλι με άλμη και έβαλε πλώρη για την Αγγλία. Όταν έφτασε παρουσιάστηκε στον βασιλιά Γεώργιο Β’, να διαμαρτυρηθεί, εκπληρώνοντας έτσι και την «επιθυμία» του Ισπανού. Φαίνεται πως βασιλιάς δεν εντυπωσιάστηκε πολύ με ό,τι είδε, ο Τζέκινς όμως φύλαξε το αυτί του και το έδειχνε κάθε τόσο στους θαμώνες των παραθαλάσσιων καπηλειών. Έτσι, μέσα σε λίγο καιρό, όλοι συζητούσαν γι’ αυτό. Δεν συναντά κανείς εύκολα άνθρωπο, που να κουβαλά το αυτί του στην τσέπη!

Από τότε πέρασαν επτά χρόνια στη διάρκεια των οποίων αρκετά βρετανικά πλοία δέχτηκαν τις εχθρικές επιθέσεις των Ισπανών. Έγιναν πολλά επεισόδια και ίσως να κόπηκαν ακόμα μερικά αυτιά… Η ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες μεγάλωνε. Και τον Οκτώβριο του 1737 η Αντιπολίτευση υποχρέωσε το φιλελεύθερο πρωθυπουργό της Αγγλίας σερ Ρόμπερτ Γουώλπολ να συγκροτήσει μια Επιτροπή για να ακούσει τα παράπονα των Βρετανών ναυτικών, σχετικά με τις θηριωδίες των Ισπανών.

Οι ναυτικοί διηγήθηκαν τις ιστορίες τους αρκετά διογκωμένες, όπως εύκολα μπορεί να καταλάβει κανείς. Η Επιτροπή διέταξε να παρουσιαστεί ενώπιον της και ο κάπταιν Τζέκινς. Ο Τζέκινς είπε την ιστορία που ξέρουμε και στο τέλος επιδεικνύοντας το κομμένο του αυτί, ξέσπασε σε κλάματα. Όταν μάλιστα τα μέλη της Επιτροπής άκουσαν την απειλή που ο Ισπανός αξιωματικός είχε εκστομίσει κατά του βασιλιά τα πνεύματα άναψαν.

Σε λίγες μέρες το όνομα του Τζέκινς βρισκόταν στα στόματα όλων των Άγγλων, που απαιτούσαν να γίνει πόλεμος με τη χώρα που τους είχε προσβάλει. Ο πρωθυπουργός Γουώλποπ καταλάβαινε ότι ο πόλεμος αυτός θα ήταν μια ανοησία και προσπάθησε να αναχαιτίσει την λαϊκή οργή. Μάταια. Με το λαό και το Κοινοβούλιο απέναντί του υπέκυψε. Έτσι στα 1739 άρχισε ο «πόλεμος για το αυτί του Τζέκινς» και ένα χρόνο αργότερα στη μάχη ρίχτηκε ολόκληρη η Ευρώπη. Στα 1748, με τη η Συνθήκη του Αΐξ λα Σαπέλ, υπογράφτηκε ειρήνη, που όμως δεν έμελλε να κρατήσει πολύ.

Αυτά είναι τα γεγονότα. Αργότερα ήταν πολλοί αυτοί που αμφισβήτησαν τον Τζέκινς. Υποστήριξαν ότι όσα είπε στην Επιτροπή ήταν ψέματα που του υπαγόρευσε ο αρχηγός της Αντιπολίτευσης και ότι το αυτί το έχασε στον κύφωνα, ένα μεσαιωνικό όργανο βασανιστηρίου.

Ανεξάρτητα από την αλήθεια, αυτό που πρέπει να κρατήσουμε από την ιστορία είναι ότι εκείνη την εποχή οι Άγγλοι ήταν πολύ «θερμοί» με τους Ισπανούς. Αναζητούσαν ένα επεισόδιο για πόλεμο. Ανάμεσα στις δύο χώρες υπήρχαν μεγάλες διαφορές σε σχέση με τη θάλασσα και το εμπόριο, ενώ η Αντιπολίτευση αναζητούσε μια ευκαιρία να ανατρέψει τον Γουώλπολ, ο οποίος ήταν πολλά χρόνια στην εξουσία και ήταν φιλειρηνιστής.

Η πολιτική κατά τον 18ο αιώνα χαρακτηριζόταν συχνά από ραδιουργίες και βεβαίως η ανευθυνότητα των καιρών δικαιολογεί πως από το αυτί του Τζέκινς δημιουργήθηκε πολιτικό θέμα, επτά χρόνια μετά το γεγονός. Τότε οι πολιτικοί είχαν ανάγκη από κάποια ιστορία. Όμως το ίδιο συμβαίνει και σήμερα. Τότε πιο εύκολα γινόταν πιστευτό το ψέμα από ένα λαό που είχε συνηθίσει στις απάτες μιας εποχής, γεμάτης σκευωρίες. Και σήμερα ισχύει αυτό.

Όμως δεν νομίζω ότι χρειάζεται να πει κάποιος ψέματα. Αρκεί ένα «τυχαίο γεγονός» και η μυθοποίηση του μπορεί να γίνει η θρυαλλίδα. Ας είμαστε λοιπόν όλοι προσεκτικοί, αν δεν θέλουμε «πόλεμο», ο οποίος, όπως και στην ιστορία μας, μπορεί να γίνει πανευρωπαϊκός και να μην σταματήσει ούτε με μια σύγχρονη Αΐξ λα Σαπέλ…