Μία συναρπαστική χαρτογράφηση του Γαλαξία στο Πλανητάριο

Πρόκειται για μια συναρπαστική ιστορία της χαρτογράφησης του Γαλαξία μας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, με την πρόσφατη εκτόξευση της αποστολής Gaia της ESA.

Με εντυπωσιακές εικόνες και εκπαιδευτικό περιεχόμενο, η ταινία εξιστορεί την προσπάθεια της καταμέτρησης των αποστάσεων των άστρων και της διεύρυνσης των γνώσεών μας για το Σύμπαν.

Η παράσταση, διάρκειας 45 λεπτών και 360 μοιρών ειδικά για πλανητάρια πλήρους θόλου, παρήχθη από την εταιρεία

Stargarten και θα ενταχθεί από την Παρασκευή 21 Μαρτίου στο τρέχον πρόγραμμα του Πλανηταρίου.

Η νέα ψηφιακή παράσταση έκανε «πρεμιέρα» απόψε σε ειδικές δωρεάν παραστάσεις για το ελληνικό κοινό. Την παρουσίαση έκαναν ο Ολλανδός αστρονόμος Jos de Bruijne, που είναι ο αναπληρωτής επιστημονικός υπεύθυνος στο πρόγραμμα «Gaia» της ESA, για το οποίο και μίλησε, καθώς επίσης η δρ Μαίρη Κοντιζά, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αστρονομικής Ένωσης και επιστημονική υπεύθυνη του ελληνικού προγράμματος «Extragalactic Science with Gaia» (Εξωγαλαξιακή Επιστήμη με τη Gaia), η οποία αναφέρθηκε στην ελληνική συμβολή στην ευρωπαϊκή διαστημική αποστολή.

Ο δορυφόρος Gaia εκτοξεύτηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2013 και θα αρχίσει σύντομα την πενταετή αποστολή του για τη μέτρηση των θέσεων, των κινήσεων και των φυσικών χαρακτηριστικών περίπου ενός δισεκατομμυρίου αστεριών, ώστε να δημιουργήσει τον πιο ακριβή τρισδιάστατο χάρτη του Γαλαξία μας, που έγινε ποτέ.

Η αποστολή ακολουθεί μια μακρά παράδοση αστρικής χαρτογράφησης που χρονολογείται από τον αρχαίο Έλληνα αστρονόμο Ίππαρχο, ο οποίος, το 129 π.Χ., χρησιμοποιώντας παρατηρήσεις μόνο με γυμνό μάτι και απλή γεωμετρία, κατέγραψε τις σχετικές θέσεις περίπου χιλίων αστεριών. Οι αρχαίοι Έλληνες αποτύπωσαν τους μύθους τους στον έναστρο ουρανό και ήταν εκείνοι που κατασκεύασαν τους πρώτους συνοπτικούς αστρικούς χάρτες.
Παρ” όλο όμως που οι άνθρωποι παρατηρούσαν τα άστρα από τα αρχαία χρόνια, οι πραγματικές αποστάσεις στο Διάστημα παρέμεναν άγνωστες για χιλιετίες.

Μόνο όταν στα μέσα του 19ου αιώνα, ο αστρονόμος Φρίντριχ Μπέσελ μέτρησε τη πρώτη αστρική παράλλαξη (με τη βοήθεια των μαθηματικών του Ιππάρχου), κατάφερε να προσδιορίσει για πρώτη φορά την ακριβή απόσταση ενός άστρου.

Το πρώτο βήμα από την πλευρά της ESΑ ήταν ο αστρομετρικός δορυφόρος Hipparcos (Ίππαρχος) που εκτοξεύθηκε το 1989. Η αποστολή του είχε τεράστια επιτυχία, καθώς κατάφερε να μετρήσει την ακριβή απόσταση 100.000 άστρων του Γαλαξία μας.

Τώρα, χάρη στον ακόμη πιο εξελιγμένο νέο αστρομετρικό δορυφόρο της διαστημικής αποστολής «GAIA», η απεικόνιση του Γαλαξία μας θα φτάσει σε πρωτόγνωρα επίπεδα. Η διαστημοσυσκευή αυτή θα υπολογίσει σε τρεις διαστάσεις τις αποστάσεις του 1% όλων των άστρων του Γαλαξία μας, δηλαδή τουλάχιστον ενός δισεκατομμυρίου άστρων.