ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ Γ. ΣΕΦΕΡΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΠΟΛΙΤΕΥΟΝΤΑΙ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ…

Όπως σας υποσχέθηκα χθες, δημοσιεύω σήμερα τη γνώμη του Γιώργου Σεφέρη για τους Γερμανούς. Αυτή περιγράφεται στο «Χειρόγραφο Σεπ. ‘41» του νομπελίστα μας ποιητή. Ο Γ. Σεφέρης την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου πολέμου υπηρετούσε στο διπλωματικό σώμα. Το κείμενο εκτός από γλαφυρό είναι βαθύτατα πολιτικό και, εκτός από το να καταδεικνύει την εθελόδουλη στάση των Ελλήνων πολιτικών και διπλωματών, αποτυπώνει με ενάργεια τον τρόπο που σκέφτεται και συμπεριφέρεται η γερμανική ελίτ. Και είναι πάντα ο ίδιος. Οι ομοιότητες που θα βρείτε ανάμεσα στο

«… Από την αρχή του πολέμου η Πρεσβεία μας στο Βερολίνο (Ραγκαβής) δεν έπαυε να μεταδίδει τα ίδια που μου έλεγαν οι Γερμανοί τον καιρό της ουδετερότητας.

Πώς οι Γερμανοί ήταν πολύ στενοχωρημένοι για τα καμώματα των Ιταλών πως μας συμπαθούσαν με όλη τους την καρδιά μόνο που δεν μπορούσαν να το δείξουν περισσότερο, γιατί δεν ήθελαν να τα χαλάσουν με τους συμμάχους των. Το παιχνίδι των Γερμανών ήταν να διατηρήσουν πάντα ζωντανές τις ελπίδες μας στην ευμένειά τους, να μας κάνουν να μην τους «προκαλέσουμε», δηλαδή να μην προετοιμαστούμε, να χώσουν μια σφήνα στις σχέσεις μας με τους Άγγλους.

Κι ο Μεταξάς συμπεριφέρθηκε σαν να είχε πέσει στο παιχνίδι των Γερμανών. «Να μην προκαλέσουμε, να μην προκαλέσουμε τους Γερμανούς» ήταν το σύνθημά τους. Και πότε αυτό; Όταν τα παιδιά μας εξευτελίζανε κάθε ώρα και στιγμή στην Αλβανία το άλλο κομμάτι του άξονα. Έτσι ο Γερμανός στρατιωτικός ακόλουθος μπαινόβγαινε ασύδοτα στο Επιτελείο κι επηρέαζε τους αξιωματικούς μας. Θυμάμαι μια συνομιλία μ’ έναν απ’ αυτούς (του Επιτελείου) στο γραφείο μου.

- Προς Θεού, ήρθε να μου πει, μην πείτε τίποτε στους ανταποκριτές για την πρόοδο του στρατού μας προς τις πετρελαιοπηγές της Αλβανίας. Για μας, οι πετρελαιοπηγές αυτές δεν υπάρχουν. Ο Γερμανός στρατιωτικός ακόλουθος όλο γι’ αυτές ρωτά, και υπάρχει φόβος μήπως η Γερμανία μας επιτεθεί.
Σηκώθηκα και τους έδειξα ένα χάρτη γερμανικό που είχα αγοράσει στου Ελευθερουδάκη και όπου οι πετρελαιοπηγές ήταν σημειωμένες με πυραμίδες.

- Μα νομίζετε, του είπα, πως οι Γερμανοί δεν ξέρουν πως είναι οι πετρελαιοπηγές, και περιμένουν από σας να μάθουν που είναι ο στρατός μας;

- Σας συνιστώ προσοχή, είπε μόνο κι έφυγε. Τη μέρα ακόμη που οι Γερμανοί μπήκαν στη Βουλγαρία, ο Κύρου μου τηλεφωνούσε από το Υπουργείο Εξωτερικών πως μας είχαν δώσει «καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις»!
Και όταν είχε φύγει πια ο Πρεσβευτής της Αγγλίας από τη Σόφια κι έγινε η έκρηξη του καταχθόνιου μηχανήματος μέσα στις βαλίτσες του σ’ ένα ξενοδοχείο της Πόλης, εμείς καλοπιάναμε ακόμη τους Βουλγάρους. Είχαν δημοσιεύσει τότε οι εφημερίδες μας την αγγλική εκδοχή. Ο Βούλγαρος ακόλουθος τύπου ήρθε στο γραφείο μου να παραπονεθεί που δε δημοσιεύσαμε τη βουλγαρική άποψη.

- Είμαστε φιλικό κράτος, είπε, η συμπεριφορά σας δεν είναι φιλική.

- Είσαστε κράτος, του είπα, που ανοίγει τις πόρτες του στους συμμάχους των εχθρών μας, για να περάσουν και να μας χτυπήσουν στη ράχη. Πρέπει να παραδεχτείτε τις συνέπειες. Εγώ δεν μπορώ να σας βοηθήσω. Αν θέλει ο Πρεσβευτής σας, ας πάει στο Υπουργείο Εξωτερικών.

- Την άλλη μέρα, ο Υπουργός Εξωτερικών μου τηλεφωνούσε να δημοσιεύσει το Αθηναϊκό Πρακτορείο μια περίληψη της βουλγαρικής άποψης.

- Ο ίδιος υπουργός με είχε αναγκάσει να δεχτώ ένα βράδυ στις συγκεντρώσεις των ξένων δημοσιογράφων Γερμανό ανταποκριτή και να τον βλέπω να κρατά σημειώσεις όταν μιλούσε Άγγλος αξιωματικός για τις επιχειρήσεις της αγγλικής αεροπορίας στην Αλβανία. Σε τέτοια χάλια είχαμε φτάσει.

- Η Γιουγκοσλαβική Κυβέρνηση μας κορόιδευε κι έπαιζε το κρυφτούλι με τους Τούρκους. (Δες αργότερα casus belli για τη Θεσσαλονίκη). Αφού ο Μεταξάς αρνήθηκε τις ασήμαντες στρατιωτικές δυνάμεις που ήθελε να αποβιβάσει στην Ελλάδα ο Wavell (Γενάρης), ανακοίνωσε αμέσως την απόφασή του στους Γιουγκοσλάβους, που μας έλεγαν πως ανησυχούν, για να το μάθουν γρήγορα οι Γερμανοί. Έλπιζε μ’ αυτό τον τρόπο να τους κατευνάσει. Ωστόσο η κυβέρνηση του Παύλου ήταν τόσο καλά συνεννοημένη με τους Γερμανούς που όταν προσχώρησε στις 25 Μαρτίου στο Τριμερές, πήρε για μπαξίσι τη Θεσσαλονίκη.

- Ήθελα να ξέρω, αλήθεια, ήθελα να ξέρω αν δεν ήταν δυνατό για έναν διορατικό και γενναίο πολιτικό, που θα έβλεπε τουλάχιστο τούτο το ολοφάνερο, πως η Γερμανία θα μας χτυπούσε αν δεν ήταν δυνατό για έναν κυβερνήτη που θα ήταν στο ύψος της εθνικής δύναμης του στρατού μας, ν’ αφήσει τα μικροκαλοπιάσματα και τις εξυπνάδες και ν’ ασκήσει για τα εθνικά μας δίκαια το κολοσσιαίο κύρος που είχε στα χέρια του όταν η Ελλάδα μεσουρανούσε να το ασκήσει σ’ εκείνη τη μοναδική στιγμή…»