ΧΡΗΣΤΟΣ Β. ΜΑΣΣΑΛΑΣ

Το περιφερειακό πανεπιστήμιο σε ρόλο…

Το  πανεπιστήμιο από το θεσμικό του ρόλο  εκφράζει την κριτική συνείδηση της κοινωνίας και έχει υποχρέωση: α) να τονώνει την εκπαίδευση που μεταμορφώνει τη γνώση σε συμπεριφορά, β) να καλλιεργεί περιβάλλον αισιοδοξίας, γ) να ενημερώνει και να διδάσκει με τις στάσεις και συμπεριφορές του, δ)  να διαχέει περιβάλλον υπευθυνότητας και  ε) να υπερασπίζεται την προτεραιότητα της αλήθειας έναντι της σκοπιμότητας, την ηθική της γνώσης και την αυτονομία της συνείδησης.

Με βάση αυτούς τους άξονες δράσης, το περιφερειακό πανεπιστήμιο είναι επιφορτισμένο

να συμβάλει στην επίλυση των ιδιαίτερων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ελληνική περιφέρεια και που εστιάζονται στην προστασία της φύσης και του τοπίου, στη διαχείριση των φυσικών πόρων, στην ανάδειξη της πολιτισμικής κληρονομιάς, στη διαφύλαξη στοιχείων της κουλτούρας και στην  ανάπτυξη με βάση τη γνώση και τις αρχές της βιωσιμότητας.

Προκειμένου το περιφερειακό πανεπιστήμιο να ανταποκριθεί σ’ αυτό τον ιδιαίτερο ρόλο οφείλει να διαμορφώσει ένα πλαίσιο ενεργειών που καταρχήν θα αποσκοπούν να καταστεί χώρος αναφοράς της τοπικής κοινωνίας, τονίζοντας την αναγκαιότητα της αυτο-οργάνωσής της και συμμετέχοντας  σ’ αυτήν. Επίσης πρέπει να ενημερώνει τις τοπικές κοινωνίες για τους κινδύνους των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, να διαχέει τη γνώση και να συμβάλει στην ενημέρωση του πολίτη, να ενημερώνει τις αρχές για τις νέες δυνατότητες της επιστήμης και της τεχνολογίας, να προβάλει τις εμπειρίες άλλων κοινωνιών και, ως πρόταγμα αναφοράς, να εξηγεί τη ρήση του Μ .Λ .Κινγκ: «το αύριο είναι σήμερα».

Οι φυσικοί πόροι είναι πλούτος μας. Η ενημέρωση, οι στάσεις και οι συμπεριφορές της ακαδημαϊκής κοινότητας μπορούν να αφυπνίσουν  τις συνειδήσεις και να ενεργοποιήσουν τις δομές της πολιτείας για σεβασμό των δώρων της φύσης. Άλλωστε, ο ρόλος των διανοουμένων είναι η διάχυση της πληροφόρησης, ώστε οι άλλοι να αποκτήσουν συνείδηση των τεκταινομένων.

Η διατήρηση και ανάδειξη όλων των μορφών του παρελθόντος αποτελούν  συντήρηση της ύπαρξής μας. Τα κάθε μορφής δημιουργήματα δεν μεταφέρουν μόνο την τεχνική και αισθητική άλλων εποχών, αλλά και τις αξίες που διαρρέουν αυτές τις εποχές. Το πανεπιστήμιο πρέπει να πρωτοστατεί για τη συνέχιση της παρουσίας του παρελθόντος και την προβολή του. Άλλωστε, είναι από τις θεσμικές του υποχρεώσεις να συντηρεί και να ενσωματώνει το παρελθόν στο παρόν.

Τις τελευταίες δεκαετίες η πατρίδα μας έχει κατακλυστεί από εισαγόμενη υποκουλτούρα στη διατροφή, στις συμπεριφορές, στη διασκέδαση. Είναι διάχυτος ο φόβος ότι η παγκοσμιοποίηση απειλεί με ισοπέδωση τις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες και αποβλέπει στην επιβολή μιας ενιαίας μορφής πολιτισμού σε παγκόσμια κλίμακα. Ο φόβος αυτός, με τη μορφή με την οποία συνήθως νοείται, δεν έχει σοβαρά ερείσματα. Και τούτο γιατί η έννοια της ελευθερίας και των δικαιωμάτων του ατόμου στην οποία βασίζεται η παγκοσμιοποίηση, δεν επιτρέπει τη βίαιη επιβολή κανενός είδους πολιτισμού. Αν, για παράδειγμα