Αγαπάς αυτό που κάνεις;

Η ερώτηση του δημοσιογράφου σε έναν πολυτάλαντο ηθοποιό, ζωγράφο, ποιητή και τα παρόμοια, κατά κανόνα έχει αυτή τη μορφή : πέστε μας ποιο είναι το μυστικό της δουλειάς σας! Όσο για την απάντηση, και τι απάντηση, είναι πάντα η ίδια : «Αν αγαπάς αυτό που κάνεις, τα άλλα έρχονται δεύτερα, σχεδόν δεν έχουν σημασία!» Πράγματι το ζήτημα της «αγάπης» λύνει και δένει στον ψυχισμό του καλλιτέχνη, με τη διαφορά ότι άλλο το «αγαπώ» και ἄλλο, εντελώς διαφορετικό, το «αγαπιέμαι». Στην ουσία το πρόβλημα μοιάζει, δηλαδή είναι φτυστό, όπως στην περίπτωση των ερωτευμένων που εξαρτώνται από μια

ματιά, από ένα βλέμμα ή χάδι για να βρεθούν από τη μια στιγμή στην άλλη στο κενό.

Οι γεννημένοι δημιουργοί, ονόματα δε λέμε, αισθάνονται με το φυλλοκάρδι τους ότι μόνο η επαφή με κάτι βαθύτερο και ως εκ τούτου ανερμήνευτο μπορεί να τους εμπνεύσει και να τους ανεβάσει λίγο πιο πάνω από τον τρέχοντα εαυτό τους. Με απλά λόγια, δεν έχει σημασία να «αγαπάς» τα γραφτά ή τους πίνακες σου, διότι έχει αποδειχθεί ότι η «αγάπη» στη δημιουργικότητα παίζει τρίτους ρόλους. Το σημαντικό, ήτοι αυτό που μεταφέρει πρωτεϊκή τρέλα αδιάφορο ποιά τέχνη υπηρετεί, δεν είναι η αγάπη του καλλιτέχνη, αλλά ένας στίχος που «του δίνεται», μια ιδέα την οποία ακολουθεί το πινέλο σχεδόν ασύνειδα, ένα μουσικό μοτίβο που σχεδόν «πέφτει» από τον ουρανό. Γι αυτό και η δημιουργική πνοή δεν είναι κάτι σαφές (σαν την καλλιγραφία…), αλλά κάτι ανερμήνευτο που έρχεται όποτε θέλει και δεν αφήνει πίσω του τίποτα, άσχετα με την «αγάπη» του μάστορα.

Για να το πούμε σαφέστερα και λίγο λαϊκά :δεν έχει σημασία αν αγαπάς μέχρι τρέλας κάτι, το ζήτημα αν σε θέλει αυτό, αν σου κάνει τη χάρη, αν σου δίνεται. Διαφορετικά, ό,τι κι αν κάνει ο υποψήφιος δημιουργός (γραφιάς, μπογιατζής, χοροπηδηχτής), όσο κι αν αγαπάει «αυτό που κάνει», μένει στα κρύα του λουτρού, πλαστογραφεί το αναυθεντικό σε αυθεντικό με αποτέλεσμα να αγαπάει απλώς τον ανίκανο εαυτό του…

Όντως, η έμπνευση, η οποία, σύμφωνα με τα λεξικά και την παράδοση, είναι μια ιδιαίτερη σωματική και πνευματική κατάσταση κατά την οποία οι δημιουργικές δυνάμεις του ανθρώπου βρίσκονται σε έξαρση και εκδηλώνονται με πρωτοφανή και μαεστρικό τρόπο, είναι μια δωρεά που ουδείς γνωρίζει από πού έρχεται και που πάει. Γι αυτό μιλάμε για πηγαία ικανότητα, για έκτακτη δημιουργικότητα, για κάτι τις τέλος πάντων που δεν διδάσκεται, δεν δωρίζεται, δεν κουμαντάρεται – απλώς βρήκε μια ψυχή με την οποία έχει συγγένεια πρώτου βαθμού.

Ξέρουμε την ειρωνεία του Ροΐδη για τον ατάλαντο γραφιά : διέθετε τράπεζα, κονδυλοφόρο, μελανοδοχείο και άφθονο χαρτί, φευ όμως, του έλλειπε η έμπνευση…..Και πιθανώς του περίσσευε η αγάπη.