Χίλιες και δύο νύχτες

Του Νίκου Ξένιου

Όσοι ισχυρίζονται πως δεν υπάρχουν «ανέφελα δράματα» κάνουν λάθος. Κι όσοι έχουν αποδώσει με το λογοτεχνικό τους έργο την παρακμή της αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας δεν θα μπορούσαν παρά να συνθέσουν έναν «ανέφελο μύθο»: στα τελευταία κεφάλαια του βιβλίου του, ο Γιόζεφ Ροτ αφήνει για μιαν ακόμη φορά να ηχήσει -από τα όργανα της αυτοκρατορικής φρουράς της Βιέννης- το Εμβατήριο Ραντέτσκι, λίγο πριν το πεπρωμένο κλείσει τον ολέθριο κύκλο του εις βάρος του πρωταγωνιστή του, πρώην ίλαρχου, βαρόνου Αλοϊσιου φον Τάιτινγκερ.