Συνέντευξη με τον Γιάννη Χαρούλη

"Δύναμη κρύβει και η συγκίνηση"

Θα τολμήσω να πω ότι είναι ο καλύτερος Έλληνας ερμηνευτής αυτή τη στιγμή. Δεν το λέω γιατί θέλω μια δυνατή εισαγωγή για όσα είπαμε παρακάτω. Το αντιλαμβάνομαι από τον κόσμο που τον ακούει, από τη στάση των συναδέλφων του, από την αποδοχή και την εμπιστοσύνη των δημιουργών. Ξέρεις ότι τα τραγούδια που λέει θα αφήσουν σημάδι. Ο ίδιος είναι απλός, θα το διαπιστώσετε παρακάτω. Άφησε την Κρήτη για να κάνει ένα δίσκο στην Αθήνα χωρίς να λείπουν οι δυσκολίες. «Αν δεν τα κατάφερνα, έχουμε και χωράφια στην Κρήτη», μου λέει. Και φυσικά τα γλέντια, απ’ όπου ξεκίνησε. Ευτυχώς δε χρειάστηκε.

Συνέντευξη στον Κώστα Γιάντσιο

Μιλήσαμε λίγο αλλά καλύψαμε αρκετά θέματα. Είχε καλή διάθεση και αν πρέπει, πριν προχωρήσετε, να τονίσω κάτι, αυτό είναι ο ενθουσιασμός του από την ατμόσφαιρα των συναυλιών. Εκεί που συναντάει όλους εμάς.

Πότε συνειδητοποιείς ότι δε θα παίζεις για λίγους φίλους αλλά θα παίζεις για πολύ κόσμο.
Αφότου ανέβηκα στην Αθήνα. Τα τελευταία δέκα χρόνια και αφού έγιναν δυο δίσκοι. Ήρθα στην Αθήνα για τη μουσική και έκανα και τον πρώτο μου δίσκο τότε. Αλλά σκεφτόμουν ότι, κι αν δεν πάνε τα πράγματα όπως ήθελα, έχουμε και χωράφια στην Κρήτη και τα γλέντια στα οποία έπαιζα ως μουσικός, και απ' όπου ξεκίνησα.

Ποιοι ήταν οι πρώτοι άνθρωποι που συνάντησες στην Αθήνα, στο ξεκίνημα της διαδρομής.
Ο πρώτος ήταν ο Χρήστος Θηβαίος, που τον πρώτο καιρό ειδικά, και αφού είχαν τελειώσει και τα χρήματα γιατί έκανα τον δίσκο και δεν μπορούσα να παίζω και σε γλέντια, με φιλοξενούσε ο Χρήστος. Τότε ετοίμαζα το δίσκο με τον Μιχάλη Νικολούδη.

Η συνάντηση με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου, πως προέκυψε;
Έγινε αργότερα μέσω κοινών φίλων από το Δοχό και σαν άνθρωποι, που είμαστε και οι δύο από χωριό, ταιριάξαμε.

Είναι ένας δημιουργός που σέβεται την παράδοση του τόπου του, όπως συμβαίνει και με σένα, δημιουργώντας, όμως, τη δική του ταυτότητα.
Μεταφέρει την παράδοση μέσα από μία πολύ συγκεκριμένη ποιητικότητα που διαθέτει. Αυτό μου αρέσει πάρα πολύ.

Να υποθέσω ότι ένιωσες μία καλλιτεχνική συγγένεια, όταν γνωριστήκατε;
Όχι μόνο όταν τον γνώρισα. Τον ήξερα μουσικά πολύ πριν τον γνωρίσω προσωπικά. Από την Κρήτη ακόμη, μέσω ενός καθηγητή, που μου είχε δώσει να ακούσω τον πρώτο του δίσκο. Μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση και γιατί είχε τα παραδοσιακά στοιχεία αλλά και για τον ποιητικό λόγο. Αργότερα δε, που εξέλιξε όλη αυτή τη μουσική βάζοντας και το ηλεκτρικό στοιχείο μέσα, άνοιξε έναν μουσικό δρόμο και για εμάς, ως επόμενη γενιά.

Λέμε διάφορα αρνητικά για το ελληνικό τραγούδι, για ένα κομμάτι του αλλά ίσως έτσι αδικούμε μια άλλη πλευρά, η οποία έχει επιτυχία ακόμη και σε αριθμούς. Γεμίζει στάδια και ανοιχτά θέατρα, έχει χιλιάδες θεάσεις και ακροάσεις στο διαδίκτυο. Μήπως αντί να γκρινιάζουμε, είναι να καλύτερα να ψάχνουμε αυτό το τραγούδι περισσότερο;
Τώρα είναι όλα στα πόδια μας, για την ακρίβεια μπροστά στα μάτια μας και τα αυτιά μας. Είναι πιο εύκολο να ψάξουμε και όχι μόνο τα περί τέχνης. Και αριθμητικά είναι μια χαρά ο κόσμος. Χαίρομαι στις συναυλίες με τον τρόπο που επικοινωνεί ο κόσμος. Με συγκινεί που βλέπω ανθρώπους που φέρνουν μαζί τους τα μικρά παιδιά τους αλλά και ανθρώπους ηλικιωμένους. Χαίρομαι που υπάρχει μια μεγάλη γκάμα ανθρώπων και μοιραζόμαστε την αγάπη μας για τη μουσική, γινόμαστε μια παρέα μεγάλη. Αυτό είναι πολύ συγκινητικό. Όταν συμβαίνει αυτό είναι μαγικό και εμένα μου δίνει μια ώθηση για πολλές ημέρες μετά.

Στην ανοιχτή συναυλία είναι πιο έντονο απ' ότι στη μουσική σκηνή το χειμώνα;
Είναι διαφορετικό και γιατί είναι αλλιώς το στήσιμο της βραδιάς και φυσικά εξ αιτίας του αριθμού του κόσμου, που δημιουργεί μια άλλη ενέργεια στο χώρο, δίνει έναν διαφορετικό παλμό. Όχι ότι λείπει η αίσθηση αυτή και στη μουσική σκηνή.

Τι μουσική ακούς όταν είσαι μόνος σου;
Έχω μεγάλη γκάμα ακουσμάτων και είμαι ανοιχτός και σε προτάσεις φίλων που μου προτείνουν πράγματα και περνάω κάποιες φάσεις. Τώρα τελευταία δεν ακούω τόσο πολύ κλασσική μουσική, όπως άκουγα, όχι πως σταμάτησα. Ακούω λίγο περισσότερο τζαζ και ροκ αλλά μπορεί σ' ένα ταξίδι να βάλω να ακούσω Σαββόπουλο ή Χατζιδάκι.

Εκτός από ερμηνευτής είσαι και οργανοπαίχτης. Παίρνεις μαζί και το λαούτο σου στη σκηνή.
Αυτό χρειάζεται διαρκή εξάσκηση ή από ένα σημείο και μετά έρχονται όλα μόνα τους;
Η αλήθεια είναι ότι η κανονική μελέτη είναι να βάλεις κάτω ένα κομμάτι και να παίξεις τόσο καλά και καθαρά ώστε να σε καλύψει ή τόσο γρήγορα. Αυτό σημαίνει επανάληψη. Δυστυχώς αυτό δεν μπορώ να το κάνω. Προτιμώ να παίζω τα κομμάτια σαν είναι και κόσμος μπροστά μου. Θέλω να έχω την αίσθηση ότι παίζω το κομμάτι γιατί μου αρέσει και εμένα εκείνη την ώρα και όχι σαν πρόβα. Βέβαια, κι αυτό πρόβα είναι.

Η δύσκολη κατάσταση που ονομάζουμε γενικά “κρίση” μας έχει σκληρύνει ως ανθρώπους ή μας έχει αλλάξει με κάποιον άλλον τρόπο;
Δε νομίζω ότι μας έχει σκληρύνει. Μας έχει ανοίξει διάφορες πόρτες που ως τώρα δεν είχαμε ανοίξει. Αναλόγως τις στιγμές είμαστε περισσότερο εξωστρεφείς, όχι απαραίτητα για καλό ούτε απαραίτητα για κακό. Αυτό, ας πούμε, που βλέπω στις συναυλίες είναι ότι οι εκφράσεις του κόσμου είναι πιο δυνατές. Και όταν λέω πιο δυνατές, δεν εννοώ μόνο σε ένταση. Η δύναμη δεν είναι πάντα μόνο στην ένταση. Δύναμη κρύβει και η συγκίνηση. Ζούμε μια εποχή που είναι πιο σκούρα τα χρώματα και μέσα από αυτή την αντίδραση χρωματίζεται πιο εύκολα αυτός ο περίεργος καμβάς.

Κατάγεσαι από έναν τόπο που φημίζεται για το δέσιμο των γενεών μεταξύ τους και θα έχεις ακούσει σίγουρα για τις δυσκολίες που έχουν περάσει μεγαλύτερες γενιές. Μήπως είναι χρήσιμο να σκεφτόμαστε και αυτή την πλευρά των πραγμάτων;
Όπως μαθαίνει ο καθένας, αναλόγως σκέφτεται και πράττει. Αυτή είναι μια αλήθεια. Καλό είναι να βλέπουμε και την Ιστορία και αυτά που έχουμε ακούσει από τους παππούδες μας, τα βιώματά τους, που είναι ακόμα πιο αληθινά και να μην ξεχνάμε το κομμάτι αυτό της αλυσίδας γιατί έτσι είμαστε πιο γεμάτοι. Όταν λείπουν κρίκοι, λείπουν κρίκοι, όταν δε λείπουν απλά δε λείπουν και αυτή είναι η συνέχεια του κόσμου μας.

Ο τελευταίος δίσκος είναι οι “Μαγγανείες”, που παίζει ένα ρόλο, ως κορμός στη συναυλία. Τι άλλο έχεις επιλέξει να ακούσουμε τώρα που θα έρθεις στη Θεσσαλονίκη;
Καμιά φορά χαίρομαι, όταν, μετά από μία γεμάτη κατ' εμέ συναυλία, έρχεται κόσμος και μου λέει “δεν έπαιξες αυτό ή εκείνο”. Είναι πολλά τα τραγούδια που μπορούν να ειπωθούν αλλά δεν είναι τόσο σταθερό το πρόγραμμα. Υπάρχει μια ελευθερία αναλόγως με το πως κινείται η βραδιά, η όρεξη του κόσμου, των μουσικών, η δική μου. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός η συναυλία.

Έχεις σχέδια για νέα τραγούδια, τώρα που τελειώνει και το πρόγραμμα της καλοκαιρινής περιοδείας;
Υπάρχει ένας δίσκος που από τη μία χαίρομαι γιατί έχει γίνει και με τιμά και από την λυπάμαι γιατί ο δημιουργός του “έφυγε” πριν από ένα μήνα περίπου. Αναφέρομαι στον Νίκο Μαμαγκάκη. Λυπάμαι γιατί έχασα έναν άνθρωπο που τολμώ να πω “φίλο” αλλά και γιατί χάθηκε αυτός ο μουσικός, ο ζωντανός, δημιουργικός άνθρωπος. Ένα από τα πρότυπά μου, που έτυχε να γνωρίζω εν ζωή και είχα αυτή την τύχη και τιμή ήταν ο Νίκος Μαμαγκάκης. Είχαμε ολοκληρώσει το δίσκο και τώρα υπάρχουν διάφορες σκέψεις για το τι θα συμβεί με το υλικό αυτό.

Τι κρατάς από την Κρήτη μέσα σου, όπου κι αν βρεθείς στην Ελλάδα ή το εξωτερικό;
Είναι πολλά πράγματα αλλά επειδή ζω στην Αθήνα και ξεχνιέμαι μερικές φορές μέσα σ' αυτή την τρέλα γύρω μας και όταν σκέφτομαι την Κρήτη και τύχει είτε να μου τηλεφωνήσουν, να δω κάποιον, να ακούσω κάτι από εκεί, είναι κάτι που με σταθεροποιεί. Φέρνει τη ζυγαριά μου στα ίσα της.