Βοτανικά αφεψήματα και καινοτομία σε πρωτογενή τομέα και μεταποίηση

Της Φωτεινής Ν. Λάμαρη

Το αφέψημα από βότανα φαντάζει κάτι απλό και κοινότοπο. Οι γιαγιάδες μας τα έφτιαχναν και τα χρησιμοποιούσαν καθημερινά. Σήμερα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων αναγνωρίζοντας την παραδοσιακή θεραπευτική τους χρήση έχει εγκρίνει τη διάθεση αρκετών φυτικών φαρμακευτικών προϊόντων με αυτή τη μορφή, και πολλές έρευνες αποκαλύπτουν τις ευεργετικές ιδιότητές τους. Όμως, τα βοτανικά αφεψήματα τα βρίσκουμε κυρίως στις αγορές τροφίμων.

Στην αγορά κυριαρχούν το πράσινο και μαύρο τσάι από τα φύλλα του φυτού Camelia sinensis. Το 2023, η παγκόσμια αγορά

βοτανικών ροφημάτων αποτιμήθηκε σε 4 δισ. δολάρια ΗΠΑ με αναμενόμενη ετήσια αύξηση 7,3%. Ποιοι είναι οι λόγοι για την αυξανόμενη ζήτηση; Είναι η πολιτισμική παράδοση, η αναζήτηση φυσικών και ευεργετικών για την υγεία διατροφικών προϊόντων, η αναζήτηση ροφημάτων με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε καφεΐνη.

Καθώς οι γεύσεις και τα μείγματα βοτάνων εμπλουτίζονται, όλο και περισσότεροι καταναλωτές έλκονται. Η υιοθέτηση περιβαλλοντικά υπεύθυνων διαδικασιών και συσκευασιών ενισχύει την ανάπτυξη της αγοράς προσελκύοντας ευαισθητοποιημένους πελάτες.

Η Ελλάδα, μία χώρα ευλογημένη με 7.500 φυτικά είδη, δεν θα μπορούσε να μην ακολουθεί αυτές τις εξελίξεις. Το πλεονέκτημα είναι η δυνατότητα καλλιέργειας και προσφοράς μοναδικών φυτικών ειδών. Επειδή τα φυτά είναι ζωντανοί οργανισμοί που ανταποκρίνονται στο περιβάλλον, το ιδιαίτερο κλίμα του ελλαδικού χώρου οδηγεί σε υπέρτερα οργανοληπτικά γνωρίσματα που δίνουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους εγχώριους παραγωγούς έναντι ανταγωνιστών.

Η Aroma farms είναι μια οικογενειακή επιχείρηση με έδρα στην Αρχαία Ολυμπία με αντικείμενο τη βιολογική καλλιέργεια, επεξεργασία και συσκευασία Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών. Η Aroma farms σε συνεργασία με επιστημονικούς φορείς καλλιεργεί 15 διαφορετικά βότανα και έχει λάβει συνεχείς διακρίσεις στον διεθνή διαγωνισμό Great Taste Awards για την λουίζα, την ρίγανη, την μέντα, το χαμομήλι και το τριαντάφυλλο.

Λίγο πιο πάνω, στο Ίσωμα Αχαΐας, στην ημιορεινή περιοχή του Ερύμανθο, οι γεωπόνοι κκ. Χρήστος Θανόπουλος και Διαμαντής Χρονόπουλος, δημιούργησαν το επισκέψιμο αγρόκτημα ΑΔΟLΟ. Η ΑΔΟLΟ είναι μια καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής και τυποποίησης βιολογικών αρωματικών φυτών, κυρίως ρίγανη και τσάι του βουνού. H AΔΟLO στοχεύει την παραγωγή κόνεως τύπου matcha από τσάι του βουνού (Sideritis raeseri) για την παρασκευή καινοτόμων ροφημάτων.

Στον τομέα της μεταποίησης, ξεχωριστή παρουσία στον ελλαδικό και όχι μόνο χώρο έχει η 12Gods. Με σεβασμό στην παράδοση και στα προϊόντα της ελληνικής γης, η 12Gods, ιδρυθείσα από τον κ. Φίλιππο Ζεμπίλα τo 2018, διαρκώς καινοτομεί και λαμβάνει διακρίσεις ως νεοφυής επιχείρηση. Έχει παραγάγει τέσσερις μοναδικούς συνδυασμούς βοτάνων τα οποία συσκευάζει σε αδρανές περιβάλλον αζώτου σε βιοδιασπώμενες κάψουλες με χάρτινο φίλτρο για μηχανές τύπου Nespresso. Σε συνεργασία με το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών και το Aroma Innovation Hub, η εταιρεία προχώρησε σε μελέτη για τις ιδιότητες των βοτάνων και για την ορθή αποτύπωση των ισχυρισμών υγείας.

Η σύντομη αυτή περιήγηση ελπίζω να απάντησε στο ερώτημα αν υπάρχει καινοτομία στα βοτανικά αφεψήματα. Μπορεί να υπάρξει σε όλα τα επίπεδα, από την πρωτογενή παραγωγή, τη μεταποίηση και την διάθεση των προϊόντων. Με επιμονή, προσήλωση στην ποιότητα, και το κατάλληλο όραμα αναδύονται οι επιχειρήσεις που καινοτομούν στον χώρο. Όπως όλες οι επενδύσεις στην αγροδιατροφή, απαιτούν κεφάλαια και χρόνο, αλλά τα προϊόντα μπορούν να φτάσουν στα ράφια όλης της υφηλίου.

Η Φωτεινή Ν. Λάμαρη είναι καθηγήτρια, στο Τμήμα Φαρμακευτικής, του Πανεπιστημίου Πατρών & Διευθύντρια του Aroma Innovation Hub στο Επιστημονικό Πάρκο Πατρών.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Startupper MAG #49.