Στεγαστικά δάνεια και πλαφόν επιτοκίων: Μια ωρολογιακή βόμβα που δεν πρέπει να σκάσει

Σε γρίφο για δυνατούς λύτες τόσο για τους δανειολήπτες, όσο και για τις τράπεζες, εξελίσσεται το πλαφόν στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων. Για την ώρα τα ζητήματα είναι κάτι περισσότερο από ελεγχόμενα, όμως το φάντασμα μιας απότομης αύξησης των επιτοκίων, άρα της εξυπηρέτησης δανεισμού και με αποτέλεσμα την πιθανή αύξηση των κόκκινων δανείων, μετά τη λήξη του προγράμματος των τραπεζών για τα επιτόκια το 2024. 

Ο οίκος αξιολόγησης

Fitch Ratings ήταν αυτός που ανέδειξε το πρόβλημα, σε report του για τον ελληνικό τραπεζικό κλάδο, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Το πλαφόν στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων περιορίζει τις πιέσεις στους δανειολήπτες από την αύξηση του κόστους δανεισμού, την ίδια ώρα, όμως, αποκρύπτει την πραγματική ικανότητα του δανειολήπτη να εξυπηρετήσει το χρέος και θα μπορούσε να οδηγήσει σε ξαφνική επιδείνωση της ποιότητας ενεργητικού, εάν τα επιτόκια έχουν αυξηθεί σημαντικά όταν θα λήξει το πρόγραμμα αυτό».

Σύμφωνα με το πρόγραμμα των τραπεζών, το πλαφόν στα επιτόκια θα διαρκέσει έως και τον Απρίλιο του 2024. Αυτό σημαίνει πως την πρώτη μέρα της λήξης του προγράμματος, το επιτόκιο των δανείων θα εκτοξευτεί και η δόση θα σκαρφαλώσει σε ένα πολύ απειλητικό νούμερο, με υψηλή πιθανότητα να κοκκινήσουν τα δάνεια απειλώντας τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών και την υγιή τους σημερινή μορφή. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν πως η ΕΚΤ έχει ήδη προαναγγείλει δύο αυξήσεις των επιτοκίων κατά 0,25% για αυτό τον μήνα και τον Σεπτέμβρη, την ώρα που η αποκλιμάκωση των επιτοκίων σύμφωνα με την εκπεφρασμένη πρόθεσή της αναμένεται αργότερα μέσα στο 2024, οι άτυχοι δανειολήπτες θα δουν τη δόση τους να ανεβαίνει σε αστρονομικά ποσά! 

Οι τράπεζες λοιπόν έχουν να αντιμετωπίσουν μια δυνητικά δολοφονική επιλογή. Να επιλέξουν εφόσον δεν έχουν πέσει τα επιτόκια ένα νέο πλαφόν προστατεύοντας τους εαυτούς τους και τους δανειολήπτες, να επιβάλουν ένα πλαφόν με αυξημένο επιτόκιο ή να αφήσουν τα πράγματα να πάρουν τον δρόμο τους. Αν τα πράγματα αφεθούν να πάρουν τον δρόμο τους, τότε οι τράπεζες κινδυνεύουν να γκρεμίσουν το απόλυτα υγιές προφίλ τους και να κατακρημνίσουν τις τιμές των μετοχών τους, επηρεάζοντας ολόκληρο το Χρηματιστήριο. Γιατί; Γιατί οι τράπεζες τραβάνε το Χρηματιστήριο από «νίκη σε νίκη».

Τον κίνδυνο αυτόν πέρα από τον οίκο Fitch Ratings τον έχει ανιχνεύσει η Τράπεζα της Ελλάδος, επισημαίνοντας το πρόβλημα στην Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής συνιστώντας επιφυλακή και η Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ), η οποία στάθηκε στην αύξηση του κόστους διαβίωσης και στην αύξηση των επιτοκίων μετά την λήξη του πλαφόν. Η ΕΕΤ ήταν αυτή που ανέφερε την τάση δανείων που μπαίνουν σε ρύθμιση να κοκκινίζουν ξανά.