Πάνος Φασουλής: «Η ελληνική ναυτιλία είναι η μεγαλύτερη και ισχυρότερη βιομηχανία της χώρας μας»

Διανύουμε μια περίοδο με απότομη ανάκαμψη στη ναυτιλία και στα ναύλα! Τι επιπτώσεις έχει στη εξέλιξη της εταιρείας αυτή η διαφορά στην ναυλαγορά;

Σε παλαιότερη τοποθέτησή μου είχα εκφράσει αισιοδοξία για το τέλος του 2023 και θετική θέση για το 2024. Στο dry που ειδικεύεται και ασχολείται η εταιρεία μου, νομίζω ότι κινούμαστε σε αυτόν τον άξονα. Για τα πλοία μας οι ναύλοι είναι πιεσμένοι προς τα πάνω, πράγμα που βοηθάει την εταιρεία

στο στρατηγικό της σχεδιασμό για περαιτέρω ανάπτυξη και διεύρυνση του στόλου μας. Φυσικά όταν τα ναύλα είναι σε υψηλές τιμές αυτό συνεπάγεται και σε αύξηση της αξίας των τιμών των πλοίων. Εκεί θέλει προσοχή όταν κοιτάς για αγορά και επέκταση. Θέλει προσοχή και υπομονή.

H διώρυγα του Σουέζ είναι η συντομότερη θαλάσσια οδός μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, όπως και το κανάλι του Παναμά όπου συνδέει το Νότιο με το Βόρειο ημισφαίριο και αποτελούν σημαντική εμπορική πηγή. Ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί σήμερα;

Στην διώρυγα του Σουέζ η κατάσταση είναι αρνητική την τρέχουσα περίοδο και κατά την γνώμη μου έχει γίνει και άκρως επικίνδυνη. Στην εκ των σημαντικότερων θαλασσίων περασμάτων παγκοσμίως έχουμε εμπόλεμη κατάσταση, πράγμα που βάζει σε κίνδυνο τις ζωές των ναυτικών μας πρωτίστως. Αυτό και μόνο για όλους τους πλοιοκτήτες είναι λόγος και σε συνεννόηση με τους εκάστοτε ναυλωτές να μην στέλνουν τα πλοία στην περιοχή αυτή. Πολλοί εκ των πλοιοκτητών και ναυτιλιακών εταιρειών έχουν αποφασίσει τα πλοία να πηγαίνουν απ’ το Κέιπ Τάουν και έχουν αποκλείσει την περίπτωση της διώρυγας του Σουέζ. Όταν μία ομάδα ανθρώπων επιτίθεται σε άοπλους και θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές (αμάχων) η θέση μας είναι καταδικαστέα και το μόνο μας όπλο είναι τα πλοία μας να ακολουθούν μόνο ασφαλείς διαδρομές. Αυτό αν επηρεάζει την οικονομία ? με δύο λέξεις φυσικά ναι.
Η δική μας εταιρεία και η εταιρεία Management με ομόφωνη απόφαση που πάρθηκε μεταξύ μας είναι πρώτα απ’ όλα η ασφάλεια των ναυτικών μας, της περιουσίας μας και των ναυλωτών μας.
Όσον αφορά το κανάλι του Παναμά το τελευταίο έτος, λόγω λειψανδρίας στην περιοχή έχουν δημιουργηθεί τα εξής προβλήματα.
1. Έχει μειωθεί το βάθος λόγω έλλειψης υδάτων με αποτέλεσμα να έχει δυσκολέψει αρκετά η διέλευση. Αυτό σημαίνει ότι τα πλοία βάζουν λιγότερο όγκο φορτίων, για να διατηρούν μικρότερο βύθισμα όπου αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την μεγάλη καθυστέρηση στην διακίνηση φορτίων το οποίο συνεπάγεται σε αύξηση της τιμής των ναύλων.
2. Στην μεγάλη αύξηση των ναύλων ένας ακόμα σημαντικός λόγος είναι η μεγάλη καθυστέρηση που επικρατεί για την διέλευση στην διώρυγα. Η κυβέρνηση του Παναμά ανακοίνωνε για το 2024 ότι τα πλοία που διασχίζουν το κανάλι θα μειωθούν περίπου 40% σε ημερήσια βάση.
Κλείνοντας και συνοψίζοντας στην ερώτησή σας, για τους πλοιοκτήτες και την ναυτιλιακή κοινότητα πάντα η αύξηση των τιμών των ναύλων και γενικά της ναυλαγοράς βοηθάει, όμως στην αντίπερα όχθη της οικονομίας αυτό συμβάλει στην αύξηση του κόστους διαβίωσης, διότι όταν αυξάνεται το κόστος μεταφοράς των αγαθών αυτό προσαυξάνει το κόστος και πιέζει τις τιμές προς τα πάνω. Ειδικά την τιμή που φτάνει το εκάστοτε προϊόν στον τελικό καταναλωτή.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις, στη διεθνή αγορά όταν τα έσοδα έχουν μειωθεί ήδη κατά 50%;

Όταν το έσοδο μειώνεται αυτόματα αυτό δημιουργεί μία συμπίεση στον καταναλωτισμό. Όταν δεν υπάρχει έσοδο και γενικά ρευστότητα από εισροές στην αγορά, αυτό δημιουργεί τα εξής δύο σκέλη στην οικονομία.

1. Μείωση της παραγωγής διότι δεν υπάρχει ζήτηση απ’ τους καταναλωτές. Αυτόματα και μεσοπρόθεσμα όταν οι βιομηχανίες δεν έχουν ζήτηση παρατηρείται αύξηση των τιμών στην παραγωγή τους και γενικά στα προϊόντα που παράγουν διότι για να είναι βιώσιμη η εκάστοτε μονάδα όταν δεν υπάρχει ζήτηση αυξάνει τις τιμές στην παραγωγή που μένει προς διάθεση. Αποτέλεσμα αυτού να αυξάνεται η τιμή των αγαθών που αυτό έχει αντίκτυπο και πάλι στον εκάστοτε τελικό καταναλωτή.
2. Αύξηση του πληθωρισμού και αύξηση του κόστους διαβίωσης. Γενικά πρέπει να ξέρουμε ότι όταν δεν υπάρχει εισόδημα – έσοδα, δημιουργείται μία πολυδιάστατη δυσλειτουργία. Δηλαδή αλόγιστη τιμολόγηση αγαθών χωρίς επαρκή και επεξηγηματική δικαιολογία, αύξηση επιτοκίων, αύξηση κόστους δανεισμού, ανακατανομές και αυξομείωση ανάλογα με την περίπτωση του συναλλάγματος, αύξηση του κόστους ενέργειας και πολλά άλλα.

Το μέλλον είναι αδιαμφισβήτητα απρόβλεπτο. Μετά τον Covid ακολούθησαν δύο πόλεμοι (Ουκρανία – Ρωσία και Παλαιστίνη – Ισραήλ). Ποιες είναι η συνθήκες που έχει διαμορφώσει ο πόλεμος;

Έχει αλλάξει ο τρόπος διακίνησης των εμπορευμάτων, έχει αυξηθεί ο κίνδυνος, έχουν αλλάξει οι ναυτιλιακές ρότες. Έχουμε νέους κανόνες και τρομερή αύξηση επικινδυνότητας με ότι συνεπάγεται αυτό. Εμείς ως πλοιοκτήτρια ναυτιλιακή εταιρεία, έχουμε εναρμονιστεί πλήρως με τους κανόνες της Δύσης και της Ευρωπαϊκής κοινότητας, δεν κάνουμε ταξίδια συνδεδεμένα με την Ρωσία, δεν πάμε Ιράν, αποφεύγουμε την διώρυγα του Σουέζ. Έχουμε αποκλείσει αρκετό τονάζ φορτίων, έχουμε όμως το κεφάλι μας ήσυχο και δεν ανησυχούμε για την ασφάλεια των ναυτικών μας. Το management που διαχειρίζεται το σύνολο των κοινών μας πλοίων είναι στις θέσεις του ακριβείς και δεν ρισκάρει τις ιδιοκτησίες μας και τα πληρώματά μας. Ο covid έφερε ένα απρόσμενο επικερδές ναυτιλιακό κύκλο για τις εταιρείες μας λόγω της γιγαντιαίας αύξησης των ναύλων, όμως προξένησε δυσλειτουργία στην εφοδιαστική αλυσίδα και τρομερό conjunction στα λιμάνια. Ως αποτέλεσμα φυσικά η εκτίναξη του πληθωρισμού, η αύξηση στις τιμές των καταναλωτικών και μη αγαθών, η συμπίεση στις τσέπες των καταναλωτών.
Μια εκτίμηση για το μέλλον είναι ότι κατάσταση covid δεν θα έχουμε σύντομα, όσον αφορά όμως τον πόλεμο στην Ρωσία η δική μου θέση είναι ότι δεν θα αποκλιμακωθεί σύντομα και η κατάσταση στην Ερυθρά ακόμα έχει μέλλον.
Μία πρόβλεψη η οποία τριγυρνάει αρκετό καιρό στο μυαλό μου είναι ότι για ένα χρονικό διάστημα που δεν ξέρω πόσο, το Σουέζ θα κλείσει εντελώς. Αυτό έχουμε να το δούμε απ’ το 1974. Με βάση τις ατελείωτες σκέψεις που έχω κάνει και συνειρμούς έχω το προαίσθημα ότι θα πάμε εκεί.

Πατροπαράδοτα η Ελλάδα έχει τεράστια δυναμική στη ναυτιλία, κατέχοντας τη τρίτη θέση παγκοσμίως, μετά την Κίνα και την Ιαπωνία. Πώς διαφαίνονται τα πράγματα για το επόμενο διάστημα, άμα δε ληφθούν άμεσα μέτρα αποκλιμάκωσης;

Η Ελλάδα είναι αναμφισβήτητα στην πρώτη τριάδα παγκοσμίως ως ναυτιλιακή δύναμη, τόσο σε μονάδες, όσο και σε μεταφορική ικανότητα. Οι κινήσεις που έχουν γίνει για νέες ναυπηγήσεις πλοίων από Έλληνες πλοιοκτήτες πολύ σύντομα θα την φέρουν στην πρώτη θέση. Θεωρώ πως όταν η κατάσταση αποκλιμακωθεί την Ελλάδα θα την βρούμε σίγουρα στην πρώτη θέση της κατάταξης. Αυτό όμως θεωρώ ότι θα ισχύει και αν η κατάσταση δεν αποκλιμακωθεί. Οι Έλληνες εφοπλιστές στηρίζουν την Ελληνική ναυτιλία και όλοι μαζί ενωμένοι δεν νομίζω να επιτρέψουμε να χαθεί η Ελληνική κυριαρχία στις επτά θάλασσες του πλανήτη μας.

Πώς αντιμετωπίζετε τις προκλήσεις που θέτουν οι νέες περιβαλλοντικές νομοθεσίες;

Με μία κουβέντα και μία πρόταση είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε με ευλάβεια τους κανόνες της διεθνούς ναυτιλιακής κοινότητας και εμείς ως εταιρεία σε συνεργασία με τις διευκρινήσεις που παίρνουμε απ’ την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών εναρμονιζόμαστε και εναρμονίζουμε τα πλοία μας με αυτούς.

Πώς αξιολογείτε τους κινδύνους που σχετίζονται με την ασφάλεια και την προστασία του περιβάλλοντος;

H Ναυτιλιακή κοινότητα έχει σκύψει με σοβαρότητα πάνω στην προστασία και την ασφάλεια του περιβάλλοντος. Εμείς, αλλά και σχεδόν όλες οι ναυτιλιακές εταιρείες έχουμε προμηθευτεί και με την σειρά μας έχουμε εγκαταστήσει όλους τους προβλεπόμενους μηχανισμούς στα πλοία μας, για να μειωθούν οι κίνδυνοι μόλυνσης και να αυξηθεί η προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον, να αναφέρουμε ότι οι Έλληνες πλοιοκτήτες καινοτομούν με νέες παραγγελίες πλοίων εναλλακτικών καυσίμων, τα λεγόμενα πράσινα πλοία, μηχανές ECO συστήματα μείωσης εκπομπών ρύπων κλπ.

Ποιες είναι οι τρέχουσες τάσεις που επηρεάζουν τον κλάδο της ναυτιλίας;

Σίγουρα η διώρυγα του Σουέζ και του Παναμά για τους λόγους που είπαμε παραπάνω και ο εν εξέλιξη πόλεμος στην μαύρη θάλασσα. Αυτά τα τρία γεγονότα επηρεάζουν 100% τις τρέχουσες τάσεις. Επιπλέον, ένας λόγος ακόμα στο Dry είναι το χαμηλό order book σε νέα πλοία, πράγμα που δημιουργεί μία έλλειψη βαποριών στην αγορά με αποτέλεσμα να έχουμε μία δυσκολία στην μεταφορική ικανότητα. Όλα αυτά μαζί κατά την γνώμη μου είναι οι τρέχουσες τάσεις που επηρεάζουν το κλάδο της ναυτιλίας. Επίσης, ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει αρκετά είναι ο πληθωρισμός, όπου αυτός επιδράει στην αύξηση των επιτοκίων. Οι όροι του δανεισμού αλλάζουν και το κόστος του εκάστοτε δανείου γίνεται πολύ ακριβό. Συνεπώς για πολλές ναυτιλιακές όλο αυτό επιδρά και τις περισσότερες φορές αρνητικά.

Ποια είναι η συμβουλή σας για τους νέους που θέλουν να ακολουθήσουν καριέρα στη ναυτιλία;

Η ελληνική ναυτιλία είναι η μεγαλύτερη και ισχυρότερη βιομηχανία της χώρας μας. Η ελληνική ναυτιλία θα συνεχίσει να κατέχει την θέση αυτή. Ποιος ή ποια δεν θέλει να είναι μέλος του ισχυρότερου? Γιατί να μην γίνουμε μέλη της ισχυρότερης οικογένειας στον πλανήτη. Οι νέοι θα πρέπει να δουν με θετικό μάτι την ναυτιλία, να υπολογίσουν σωστά και γιατί όχι και να επιχειρήσουν. Η θέση μου είναι να μας τιμήσουν με την παρουσία τους και εμείς είμαστε εδώ με την σειρά μας να βοηθήσουμε εκείνους να γίνουμε μία οικογένεια.

Ποιες είναι οι μελλοντικές σας επενδυτικές στρατηγικές για τον στόλο σας;

Η ναυτιλιακή μας εταιρεία με σοβαρότητα και σταθερά βήματα έχει ως κύρια παγιωμένη στρατηγική την επέκταση του στόλου σε μονάδες και τονάζ.
Διατηρώντας χαμηλό δανεισμό LTV κάτω του 35% και πλήρη ιδιοκτησιακό έλεγχο του στόλου σε συνεργασία με την συμπλοιοκτήτρια και αποκλειστική διαχειρίστριά εταιρεία Tide Line inc, επεκτείνουμε και εντείνουμε την προσπάθειά μας για αγορές νέων φορτηγών πλοίων. Η Tide Line Inc, συμφερόντων του εφοπλιστή κ. Πάρι Ξανάλατου σε συνεργασία με την GRID SHIPPING & CAPITAL LTD τα τελευταία χρόνια ελέγχουν από κοινού πλήρως 6 φορτηγά πλοία τύπου handy και ως κοινό στρατηγικό σχέδιο έχουν την επέκταση μέσα στο 2024. Ήδη είμαστε απ’ τις αρχές του έτους στην αγορά για εξεύρεση και νέες προσθήκες. Όταν έχουμε καταλήξει κάπου θα ανακοινωθεί.
Η ναυτιλιακή εταιρεία GT CAPILAL PLC που είναι συμφερόντων μας πλήρως εποπτευόμενη απ’ τη Κυπριακή χρηματιστηριακή αγορά ήδη έχει σε ισχύ εκδομένο ένα ναυτιλιακό ομόλογο τριετούς διάρκειας 6,5% σταθερού ετήσιου επιτοκίου και είναι στον σχεδιασμό για έκδοση δεύτερου, ιδίου βεληνεκούς και όρων.
Τα Χρηματιστηριακά ομόλογα είναι πλήρως εγγυημένα και λειτουργούν αποκλειστικά για μείωση του τραπεζικού δανεισμού του στόλου μας.

Ολόκληρη η συνέντευξη και στο Business Voice Weekly.