Οικολογική συνείδηση: Τάση, ανάγκη ή ένα ακόμα μέσο αύξησης κέρδους;

Η ανησυχία για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής δεν είναι κάτι καινούργιο, δεν αποτελεί ζήτημα της σύγχρονης μόνο εποχής, απασχολεί τον πλανήτη και θεωρείται μείζον θέμα εδώ και δεκαετίες. Πολλές φορές έχουμε ακούσει ότι ο πλανήτης κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Έτσι υπήρχαν απόψεις που υποστήριζαν ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για να του δώσουμε ανάσα, καθώς ασφυκτιά από τη μόλυνση και τις καταστροφές, ενώ κάποιοι άλλοι, το πήγαιναν ένα βήμα παρακάτω, κάνοντας σενάρια, με μία δόση τρόμου, αυξάνοντας το δημόσιο αίσθημα κινδύνου και φόβου. Συγκεκριμένα, τόνιζαν ότι για να αποφευχθεί μία

ολική καταστροφή του κόσμου, θα πρέπει να ληφθούν αυστηρά και σοβαρά μέτρα και ότι όλοι πρέπει να βρεθούμε αντιμέτωποι με τις ευθύνες μας, να αναπτύξουμε περιβαλλοντική συνείδηση και να ακολουθήσουμε έναν οικολογικό τρόπο ζωής.

Μόδα ή εγωιστική ανάγκη;

Η πεποίθηση πώς η κλιματική αλλαγή αφορά το μακρινό μέλλον, αλλά όχι εμάς τώρα, βάζει στο παιχνίδι την έννοια του εγωισμού, γιατί μόνο ως εγωιστική μπορεί να χαρακτηριστεί αυτή η
αντίληψη. Δεν επηρεάζει άμεσα εμάς, αλλά τα παιδιά, τα εγγόνια μας, τους άλλους ανθρώπους που θα ζουν στη μελλοντική κοινωνία και θα «χτυπηθούν» από τα αποτελέσματα των δικών μας επιλογών.

Οι έννοιες βιωσιμότητα, “πράσινες” λύσεις, ηλεκτροκίνηση, αποτελούν λέξεις-κλειδιά στην εποχή μας. Επιχειρήσεις, από μικρομεσαίες έως τεχνολογικούς κολοσσούς, στρέφονται προς βιώσιμες και “πράσινες” τακτικές και στρατηγικές ανάπτυξης. Όλοι έχουμε ακούσει ή διαβάσει για αυτό το trend. Το ερώτημα που προκύπτει όμως είναι αν ήρθε για να μείνει ή είναι μία μόδα που θα περάσει σύντομα. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και με την ανακύκλωση, οι άνθρωποι άρχισαν να ανακυκλώνουν μαζικά. Το πρώτο βήμα προς μία νέα πραγματικότητα που βασίζεται στην οικολογική συνείδηση είχε γίνει. Το δεύτερο όμως βήμα, μάλλον ήταν δύσκολο, με αποτέλεσμα να κάνουν πίσω, προφανώς όχι όλοι. Συχνά οι άνθρωποι λένε πως έκαναν ανακύκλωση, αλλά στην πορεία βαρέθηκαν, γιατί ήταν πολύ πιο εύκολο να πετάνε όλα τα σκουπίδια μαζί, ή παρατήρησαν ότι η ανακύκλωση δεν γίνεται σωστά, αφού απορριμματοφόρα μαζεύουν όλα τα σκουπίδια –μαζί και αυτά της ανακύκλωσης- και κάπου εκεί χάνεται και η εμπιστοσύνη προς τα προγράμματα ανακύκλωσης, ξανά όχι καθολικά. Ωστόσο η άποψη αυτή υπάρχει και έχει οδηγήσει αρκετούς, ίσως λαθεμένα, στο να απορρίψουν την ανακύκλωση.

Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που μπήκαν στη διαδικασία μόνο και μόνο από τύψεις, μήπως τους χαρακτηρίσουν ανεύθυνους ή αδιάφορους, αφού όλοι ακολουθούν το ρεύμα της εποχής και αν κάποιος δεν μπει μέσα στη ροή θα χαθεί ή θα περιθωριοποιηθεί, σαν ένας άνθρωπος που δεν καταλαβαίνει τη σοβαρότητα της κατάστασης και δεν αποδέχεται τα νέα δεδομένα.

Ευαισθητοποίηση, ευκαιρία για περισσότερα κέρδη ή και τα δύο συνδυαστικά;

Πλέον, πολίτες και επιχειρήσεις στρέφονται προς ένα “πράσινο” μέλλον. Οι άνθρωποι, στην πλειοψηφία τους οδηγούμενοι από αγνά κίνητρα και προθέσεις, βάζουν το λιθαράκι τους στην προστασία του περιβάλλοντος, είτε μέσω της ανακύκλωσης, είτε ακολουθώντας οικολογικούς τρόπους μετακίνησης, είτε βάζοντας στην καθημερινότητα τους την έννοια της βιωσιμότητας, τις “πράσινες” συνήθειες και έναν εναλλακτικό και πιο υγιεινό τρόπο διατροφής, αγοράζοντας βιολογικά τρόφιμα και εναλλακτικά προϊόντα τεχνολογίας ή ένδυσης. Αυτό βέβαια αποφέρει παράλληλα στις εταιρείες μεγάλα κέρδη, καθώς είναι  πλέον δεδομένο ότι ο eco-friendly τρόπος ζωής έχει γίνει πλέον μεγάλο trend.

Οι εταιρείες βέβαια είναι επιχειρήσεις, οπότε είναι λογικό να έχουν προτεραιότητα το κέρδος. Ενώ παλαιότερα υπήρχε η αντίληψη ότι βιωσιμότητα και κέρδος δεν πάνε μαζί, πλέον αυτή η πεποίθηση φαίνεται να καταρρίπτεται. Η συμμόρφωση με τις αρχές της βιωσιμότητας μπορεί να οδηγήσει στην επίτευξη μακροπρόθεσμου και συνεχούς κέρδους, με τη μείωση του κόστους λειτουργίας και παραγωγής. Οι βιώσιμες λύσεις που υιοθετούν πλέον οι εταιρείες βασίζονται σε οικολογικές πρώτες ύλες, στη μεταβολή των μεθόδων παραγωγής και στην αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας με την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, περιορίζοντας έτσι και τις ενεργειακές απώλειες

Μακροπρόθεσμα λοιπόν, αυτές οι πρακτικές αποφέρουν κέρδη και υψηλότερες αποδόσεις, ενώ με τη μειωμένη χρήση πρώτων υλών, οι επιχειρήσεις επανεξετάζουν τις ανάγκες τους και προσαρμόζονται στις νέες, καθώς δεν επηρεάζονται σε μεγάλη κλίμακα από τις ελλείψεις, που όλοι ξέρουμε πλέον ότι υπάρχουν, λόγω της περιορισμένης διαθεσιμότητας της αγοράς, μπαίνοντας στο παιχνίδι με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Ένα επιπλέον θετικό χαρακτηριστικό, είναι ότι έχουν φορολογικές ελαφρύνσεις και
απαλλαγές, ακολουθώντας πρακτικές για να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.

Κάθε κατάσταση, κάθε σημαντικό ζήτημα στη ζωή μας έχει συνήθως τις θετικές και τις αρνητικές πλευρές του. Από τη μια τα οφέλη, ο καλύτερος τρόπος διαβίωσης οι “πράσινες” λύσεις και πρακτικές, σε έναν κόσμο που έχει ήδη αλλάξει και στέλνει σήματα κινδύνου και από την άλλη, η υπερβολή, η παραπληροφόρηση, τα σενάρια κινδυνολογίας και ο ευγενής σκοπός που φαίνεται να θυσιάζεται στον βωμό του κέρδους που αποτελεί συνήθως τον βασικό λόγο πίσω από κάθε κίνηση, πρακτική ή απόφαση.

Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά λοιπόν αν μιλάμε για μια τάση της εποχής ή μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο ζωής μας, η οποία ήρθε για να μείνει. Σίγουρα τα οικονομικά οφέλη για ορισμένους είναι τεράστια (αρκεί να δει κανείς την… απότομη «αγάπη» για τα ηλεκτρικά μοντέλα και την οικολογία από τους κολοσσούς της αυτοκινητοβιομηχανίας, οι οποίοι δέκα χρόνια πριν υπερηφανεύονταν για τους θηριώδες βενζινοκινητήρες χιλιάδων κυβικών και τις επιδόσεις τους) αλλά αν στο τέλος της ημέρας υπάρξει και ένα θετικός αντίκτυπος για το περιβάλλον, ίσως υπάρξει και ένα κέρδος για τις επόμενες γενιές –όχι μόνο για μία εταιρεία η επιχείρηση.