Νέα χρηματοδότηση για την φουτουριστική «πόλη Γραμμή» στη Σαουδική Αραβία

Το πρότζεκτ Neom, το φουτουριστικό εγχείρημα του Πρίγκιπα της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν που μοιάζει σα να έχει βγει από ταινία επιστημονικής φαντασίας, έλαβε νέα χρηματοδότηση-ορόσημο ύψους 10 δισ. ριάλ (περίπου 2,5 δισ. ευρώ), διαψεύδοντας τις φήμες πως θα χρειαστεί να επιβραδύνει τις εργασίες του για οικονομικούς λόγους.

Αναλυτές είχαν σημειώσει στο παρελθόν ότι τα σχέδια για το Neom έχουν αλλάξει πορεία με την πάροδο των ετών, τροφοδοτώντας τις αμφιβολίες για το αν θα γίνει ποτέ πραγματικότητα. Ωστόσο,

ο Giles Pendleton, COO της πόλης Γραμμής, ενός τμήματος του πρότζεκτ, δημοσίευσε αεροφωτογραφίες από την πρόοδο του έργου για να «απαντήσει στους κακόπιστους» και να αποδείξει ότι το πρότζεκτ «είναι πραγματικότητα».

Το πρότζεκτ Neom (από τις λέξεις neo και mustaqbal, που σημαίνει «μέλλον» στα Αραβικά) θα είναι μια ημιαυτόνομη πολιτεία, με διαφορετική φορολογική και οικονομική νομοθεσία από την υπόλοιπη Σαουδική Αραβία και θα καλύπτει έκταση 26.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων ερήμου, στην ακτή της Ερυθράς Θάλασσας, περιλαμβάνοντας νέα τουριστικά θέρετρα και κέντρα τεχνολογικής βιομηχανίας. Απευθύνεται σε τουρίστες, και κυρίως επενδυτές, που δεν βρίσκουν την -ως έχειν- Σαουδική Αραβία ιδιαίτερα θελκτική, κυρίως λόγω του αυστηρού νομικού πλαισίου και των περιορισμών που αυτό επιβάλει.

Διαβάστε περισσότερα στο Business Voice Week

Ο Μπιν Σαλμάν είναι λάτρης του cyber-punk είδους της επιστημονικής φαντασίας, το οποίο περιλαμβάνει δυστοπίες υψηλής τεχνολογίας. Έχει επιστρατεύσει πολλούς διακεκριμένους ειδικούς οπτικούς του Χόλιγουντ για το πρότζεκτ, συμπεριλαμβανομένου του Olivier Pron της σειράς Guardians of the Galaxy της Marvel. Μια ομάδα συμβούλων κλήθηκε να αναπτύξει αισθητική επιστημονικής φαντασίας για το τουριστικό θέρετρο που θα αποτελέσει το σύμπλεγμα πόλεων του πρότζεκτ Neom, το οποίο θα αποτελείται από πέντε τμήματα: το Gulf of Aqaba, το Oxagon, το Sindalah, το Trojenaκαι το TheLine.

Τι είναι η πόλη Γραμμή;

Η πόλη Γραμμή (The Line) θα έχει μήκος 170 χιλιόμετρα, 500 μέτρα ύψος και μόλις 200 μέτρα πλάτος. Με την χρήση υπερσύγχρονων τεχνολογιών, που δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμα, παρόμοια με αυτήν των τρένων μαγνητικής αιώρησης Maglev, δίνεται η δυνατότητα σε κάποιον να την διασχίσει σε μόλις 20 λεπτά από άκρη σε άκρη, όπως επίσης και να ταξιδέψει στα άλλα τμήματα του πρότζεκτ Neom. Μέχρι τώρα η πόλη υπολογίζεται να κοστίσει περίπου ένα τρισεκατομμύριο ευρώ και να είναι ικανή να στεγάσει εννέα εκατομμύρια ανθρώπους στην τελική μορφή της.

Μέσα από την χρήση εξαιρετικά σύγχρονης τεχνολογίας και πλήρως ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αυτή η πόλη έχει ως στόχο να περιορίσει πλήρως τα αυτοκίνητα, να δώσει προτεραιότητα στο περπάτημα και να έχει μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα.

Η εξωτερική πλευρά των τοίχων θα είναι από γυαλί, και το εσωτερικό της πόλης θα χωρίζεται σε τρία οριζόντια τμήματα: το ανώτερο επίπεδο είναι η ζώνη κυκλοφορίας πεζών, χωρίς καθόλου δρόμους και αυτοκίνητα, ώστε να είναι αποκλειστικά για περπάτημα. Το δεύτερο επίπεδο θα είναι το «επίπεδο υπηρεσιών», όπου θα υπάρχουν τα καταστήματα και τέλος, το τρίτο επίπεδο θα είναι αυτό των μεταφορών, όπου θα υπάρχει σύστημα ταχείας μαζικής μεταφοράς. Μέσω αυτού του οριζόντιου συστήματος μεταφοράς γίνεται εφικτή η μετακίνηση κατά μήκος της πόλης.

Διαβάστε περισσότερα στο Business Voice Week

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, οι βασικές ανάγκες του κάθε πολίτη θα καλύπτονται σε απόσταση 5 λεπτών με τα πόδια, ενώ οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα σε πιο απομακρυσμένο τμήμα της πόλης θα είναι προσβάσιμη μέσω του δικτύου μαζικής μεταφοράς. Η ιδέα πίσω από αυτό έρχεται από το γεγονός πως οι περισσότερες σύγχρονες πόλεις έχουν αναπτυχθεί κατά την διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης, σύμφωνα με διαφορετικές ανάγκες μετακίνησης, στέγασης και εργασίας.

Ηθικά και λειτουργικά ερωτήματα

Πολλές απορίες γεννιούνται από την περιγραφή του συγκεκριμένου σχεδιασμού. Αρχικά, πρέπει να ληφθούν υπόψιν οι περιβαλλοντολογικές επιδράσεις. Βασικές αρχές αρχιτεκτονικού σχεδιασμού διδάσκουν πως το να «κόβεις» ένα φυσικό τοπίο στην μέση έχει τεράστιες επιδράσεις στη πανίδα της περιοχής. Μια τέτοια πρακτική εμποδίζει την μετανάστευση των ζώων, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε εξαφάνιση ειδών, αιμομιξία και προβληματική ανάπτυξή τους. Αυτός είναι και ο λόγος που σε παρόμοια οριζόντια έργα (π.χ. μεγάλοι δρόμοι) υπάρχουν φυσικές δίοδοι για την μετακίνηση τους. Επιπλέον, ο γιγάντιος γυάλινος τοίχος που θα περιβάλει την πόλη είναι βέβαιο πως θα έχει αρνητικές επιπτώσεις, λόγω της αντανάκλασης του ηλίου και υπερθέρμανσης της γύρω περιοχής, κάτι το οποίο ήδη παρατηρείται σε αστικά περιβάλλοντα με μεγάλα γυάλινα κτήρια.

Όσον αφορά το σχήμα της, μια ευθεία γραμμή αποτελεί έναν από τους πιο άβολους τρόπους σχεδιασμού μιας πόλης. Το κυκλικό ή τετράγωνο σχήμα θα υπηρετούσε πολύ καλύτερα την δημιουργία ενός γρήγορου δικτύου μεταφορών, και θα μπορούσε να ενσωματώσει και την ακτή, η οποία ως επί των πλείστων μένει ανεκμετάλλευτη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η τεχνολογία μεταφορών, καθώς και αυτή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που υπόσχεται η πόλη Γραμμή, δεν έχει φτάσει ακόμα στο απαιτούμενο επίπεδο ώστε να υλοποιηθούν άμεσα τα όσα σχεδιάζονται. Αυτός ο θεωρητικός σχεδιασμός της πόλης προσθέτει υπέρογκα χρηματικά ποσά στο συνολικό κόστος της, που θα μπορούσαν να αποφευχθούν εύκολα με έναν διαφορετικό σχεδιασμό.

Διαβάστε περισσότερα στο Business Voice Week

Ένα ακόμα ερώτημα που δημιουργείται είναι το πώς θα φτάνει το φυσικό φως του ηλίου μέσα στην πόλη Γραμμή. Ένα κατασκεύασμα τέτοιου ύψους είναι λογικό να εμποδίζει το φυσικό φως να φτάνει μέχρι το κατώτερο επίπεδο. Αυτό δημιουργεί δύο πιθανά σενάρια εξέλιξης: είτε θα πρέπει να δημιουργηθούν νέες (και ακριβές) τεχνολογίες ώστε να εξασφαλίζεται φυσικό φως σε όλο το εσωτερικό της πόλης, είτε τα τρία αυτά επίπεδα θα χωρίζουν τους κατοίκους σε «κάστες». Τα κατώτερα επίπεδα θα απευθύνονται σε πολίτες δεύτερης κατηγορίας, ενώ οι προνομιούχοι κάτοικοι και τουρίστες θα έχουν την δυνατότητα να ζουν στο ανώτερο επίπεδο, ένας διαχωρισμός που ήδη παρατηρείται σε κράτη σαν την Σαουδική Αραβία.

Ακόμα περισσότερα κατασκευαστικά προβλήματα προκύπτουν από αυτόν τον σχεδιασμό, όπως ζητήματα σταθερότητας των εξωτερικών τοίχων, ζητήματα αερισμού και ελέγχου της θερμοκρασίας (η πόλη αυτή κατασκευάζεται σε μια έρημο που φτάνει τους 55 βαθμούς κελσίου). Μέχρι την ολοκλήρωσή της λογικά θα έχουν λυθεί, όμως γεννάται το ερώτημα του αν είναι πράγματι σοφό τόσοι οικονομικοί πόροι να αφιερωθούν στην επίλυση αυτών των ζητημάτων, αντί να επαναπροωθηθούν σε έναν πιο λογικό και φυσικό σχεδιασμό πόλης.

Διαβάστε περισσότερα στο Business Voice Week

Το τελικό, και πιο προβληματικό, σημείο του πρότζεκτ αυτού, είναι πως υπάρχουν νομαδικές φυλές που ζουν σε αυτήν την έρημο εδώ και αιώνες, οι οποίες εκδιώκονται δια της βίας για την κατασκευή των πόλεων.

Σε ποιους απευθύνεται η πόλη Γραμμή;

Στόχος του πρότζεκτ Neom είναι να προσελκύσει κυρίως επενδυτές από το εξωτερικό. Στην Σαουδική Αραβία υπάρχουν πολλές περιοχές οι οποίες δεν διαθέτουν καν αποχετευτικό σύστημα, με τεράστιο αριθμό κατοίκων να ζουν σε άθλιες συνθήκες. Αν στόχος του Neom είναι η βιωσιμότητα, δεν θα ήταν ορθότερο οι πόροι κατασκευής του να προορίζονταν για την βελτίωση των ήδη υπάρχουσων πόλεων και για την κάλυψη ήδη υπάρχουσων αναγκών αντί για την δημιουργία νέων;

Οι αρχιτέκτονες έχουν την υποχρέωση να υπηρετούν τον πελάτη, μα πάνω απ’ όλα τους ανθρώπους. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, το πρότζεκτ Neom φαίνεται να είναι μέρος της ευρύτερης πολιτικής ατζέντας του πρίγκιπα Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, η οποία στοχεύει στη βελτίωση της συνολικής εικόνας της Σαουδικής Αραβίας για τους εξωτερικούς παρατηρητές, και όχι για τον ίδιο του τον λαό.