Η Τριλογία του «Κινούμαι Ηλεκτρικά» φέρνει οφέλη στις τσέπες χιλιάδων πολιτών

Το πρόγραμμα «Κινούμαι ηλεκτρικά» μέσω του οποίου παρέχονται επιδοτήσεις για Δράση επιδότησης ηλεκτροκίνητων οχημάτων δίκυκλων και ποδηλάτων και εγκατάσταση οικιακών φορτιστών, ξεκίνησε το 2020 και έχει καταφέρει να κεντρίσει το ενδιαφέρων πολλών πολιτών, λόγω των σημαντικών οικονομικών διευκολύνσεων που έχει προσφέρει και θα προσφέρει στο μέλλον.

Σύμφωνα με τον τότε υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας (νυν υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών) , Κωστή Χατζηδάκη,

με τον τότε προϋπολογισμό (100 εκατ. ευρώ) είχε εκτιμηθεί ότι θα επιδοτηθεί η αγορά 15.000 αυτοκινήτων και 12.500 δικύκλων (σκούτερ και ποδήλατα).

Ωστόσο, ο Κ. Χατζηδάκης είχε ξεκαθαρίσει ότι ανάλογα με τη ζήτηση που θα εκδηλωθεί το πρόγραμμα θα ενισχυθεί με επιπλέον πόρους ενώ είχε υπενθύμισε πως η φιλοσοφία του ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης περιλαμβάνει την στήριξη των πράσινων μεταφορών, άρα και της ηλεκτροκίνησης, «προβλέποντας» ότι  θα υπάρξουν επιπλέον κονδύλια και από αυτήν την πηγή.

Όπως είχε επισημάνει ο υπουργός, ο σχετικός νόμος είχε προσελκύσει το ενδιαφέρον της αγοράς καθώς ενόψει της επιδότησης είχε αυξηθεί η ζήτηση για ηλεκτρικά ποδήλατα και ο χρόνος αναμονής για την παραλαβή τους είχε αυξηθεί στους 4 μήνες. Είχε τονίσει ότι ο στόχος που έχει τεθεί με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το κλίμα, προέβλεπε πως το «σενάριο» που προέβλεπε ότι «ένα στα τρία καινούργια αυτοκίνητα το 2030 θα είναι ηλεκτρικό, θα επιτευχθεί πολύ νωρίτερα».

Το 2020 ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γεράσιμος Θωμάς,  είχε σταθεί στο ότι σε στενή συνεργασία με το Ταμείο Ανάκαμψης  θα υπάρξει μέριμνα για την εφοδιαστική αλυσίδα και με τα κίνητρα που έχουν δώσει για προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων σχετικών με την ηλεκτροκίνηση στις λιγνιτικές περιοχές.

«Θα υπάρχει μέριμνα και από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ να συνεχιστούν οι σχετικές δράσεις και στενή παρακολούθηση της πορείας υλοποίησής τους. Επίσης, υπάρχει μέριμνα για την εφοδιαστική αλυσίδα και με τα κίνητρα που έχουν δώσει για προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων σχετικών με την ηλεκτροκίνηση στις λιγνιτικές περιοχές. Είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του σχεδιασμού μας, που θα εποπτεύεται από την Επιτροπή Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης».

Οι τότε εξαγγελίες του υπουργείου για το Κινούμαι ΗλεκτρικάΓια αυτοκίνητα με λιανική τιμή προ φόρων έως 30.000 ευρώ, η επιδότηση είναι 20% με όριο τα 6.000 ευρώ. Από 30.001 έως 50.000 ευρώ, η επιδότηση είναι 15% με όριο τα 6.000 ευρώ.Για δίκυκλα – τρίκυκλα, ποσοστό 20% επί της αξίας με όριο τα 800 ευρώ.Για ποδήλατα, ποσοστό 40% (είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη) με όριο τα 800 ευρώ.\Τα φυσικά πρόσωπα μπορούν να ζητήσουν επιπλέον επιδότηση 500 ευρώ για αγορά έξυπνου οικιακιού φορτιστή (σε συνδυασμό με αγορά ΙΧ, όχι ποδήλατου ή σκούτερ).Με απόσυρση παλαιού οχήματος / δικύκλου (εξαιρούνται τα ποδήλατα) παρέχεται επιπλέον μπόνους 1000 και 400 ευρώ αντίστοιχα.Για ταξί η επιδότηση είναι 25% επί της λιανικής τιμής προ φόρων με όριο τα 8.000 ευρώ ή, αν πρόκειται για plug in υβριδικό μοντέλο, ποσοστό 15% με όριο τα 5.500 ευρώ. Στην περίπτωση των ταξί είναι υποχρεωτική η απόσυρση του παλιού οχήματος (πρέπει να είναι παλαιότερο από την 1-1-2013), η οποία επιδοτείται με επιπλέον μπόνους 2.500 ευρώ. ‘Αρα η επιδότηση για τα ταξί φθάνει πρακτικά στα 10.000 ευρώ για ηλεκτρικό όχημα και 8.000 για υβριδικό.Για τις εταιρίες υπάρχει όριο αγοράς έως 3 αυτοκινήτων (6 για όσες έχουν δραστηριότητα σε νησιά) και το ποσοστό της επιδότησης είναι 15% με όριο τα 5.500 ευρώ ή 4.000 για υβριδικά. Για τα δίκυκλα η επιδότηση είναι ποσοστό 20% επί της αξίας με όριο τα 800 ευρώ.Σε όλες τις περιπτώσεις δινόντουσαν αυξημένες επιδοτήσεις για αγορά οχημάτων από πολύτεκνους και άτομα με ειδικές ανάγκες (1000 ευρώ για αυτοκίνητο και 500 ευρώ για δίκυκλο/ποδήλατο).Οι διευκρινίσεις που είχαν δοθείΔεν επιδοτείται η αγορά μεταχειρισμένων οχημάτων ή από μετατροπήΕίναι απαραίτητο να υπάρχει επίσημη προσφορά από τον πωλητή η οποία περιλαμβάνεται στα δικαιολογητικά που θα υποβάλλουν οι ενδιαφερόμενοι στην πλατφόρμαΔεν επιδοτείται ο ΦΠΑΕφόσον γίνει δεκτή η αίτηση, ο ενδιαφερόμενος θα έχει προθεσμία έξι μηνών να ολοκληρώσει την αγορά. Η επιδότηση θα δίνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την αγορά του οχήματος.Δεν υπάρχουν εισοδηματικές ή άλλες προϋποθέσεις υπαγωγής, ο αιτήσεις θα ικανοποιούνται κατά τη χρονική σειρά υποβολής τους και μέχει την εξάντληση του προϋπολογισμού.Ο αγοραστής θα πρέπει να κρατήσει το όχημα στην κατοχή του τουλάχιστον για τρία χρόνια.Η δεύτερη φάση του Κινούμαι Ηλεκτρικά και η αξιοποίηση των «βέλτιστων κεφαλαίων»

Λίγα χρόνια μετά, με τον Κωστή Χατζηδάκη να έχει αποχωρήσει  και να έχει αναλάβει το «χαρτοφυλάκιο» του ΥΠΟΙΚ, προέκυψε η δεύτερη φάση του προγράμματος, που σύμφωνα με τις αρμόδιες υπηρεσίες προέβλεπε ότι δίνεται η δυνατότητα υποβολής νέων αιτήσεων στη δράση «Κινούμαι Ηλεκτρικά 2» μέσω της επαναδιάθεσης πόρων, ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ , που παρέχεται μετά την εφαρμογή της Κοινής Υπουργικής Απόφασης με αριθμό 358265/Β’ 6700/27-11-2023, με την οποία θεσπίστηκε προθεσμία 45 ημερών για την υποβολή δελτίου παραγγελίας οχήματος με καταβολή προκαταβολής ή συμφωνητικού χρονομίσθωσης με προκαταβολή.

Η διάταξη αυτή, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, «έδινε τη δυνατότητα να αξιοποιηθούν με βέλτιστο τρόπο τα διαθέσιμα κεφάλαια. Με τη λήξη της τελευταίας προθεσμίας των 45 ημερών διαπιστώθηκε ότι δεν ανταποκρίθηκαν 323 αιτούντες. Οι αιτήσεις τους απορρίφθηκαν, με αποτέλεσμα να αποδεσμευτεί ποσό ενός εκατομμυρίου ευρώ για νέες αιτήσεις. Η ημερομηνία έναρξης υποβολής νέων αιτήσεων είναι η 4/4/2024 και αιτήσεις μπορούν να υποβάλλονται μέχρι εξάντλησης του διαθέσιμου ποσού».

Η ανακοίνωση του υπουργείου 

Πιστώθηκε, σήμερα, με την 13η απόφαση πληρωμής στους λογαριασμούς 695 δικαιούχων του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά ΙΙ» το ποσό των 2.757.829.73 ευρώ.

Από τον Νοέμβριο έως σήμερα, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει επιδοτήσει 3.933 δικαιούχους με το ποσό των 11.319.060 εκατ. ευρώ για αγορά ηλεκτρικού οχήματος.

Την ίδια στιγμή, υπεγράφη η 16η απόφαση υπαγωγής πολιτών στο πρόγραμμα. Μέσω αυτής εντάχθηκαν στο «Κινούμαι Ηλεκτρικά ΙΙ» και δικαιούνται επιδότηση, 823 νέοι ωφελούμενοι. Από αυτές τις αιτήσεις οι 605 αφορούν σε φυσικά πρόσωπα και οι 218 σε νομικά πρόσωπα. Η συνολική δημόσια δαπάνη ανέρχεται σε 3.947.009,34 ευρώ, εκ των οποίων τα 1.822.212,6 ευρώ, αφορούν στα φυσικά πρόσωπα και τα 2.124.796,74 ευρώ σε νομικά πρόσωπα.

Ταυτόχρονα, τις επόμενες μέρες, θα υπάρξει για τους πολίτες δυνατότητα υποβολής επιπλέον αιτήσεων μέσω της επαναδιάθεσης πόρων, λόγω της 45ημερης προθεσμίας, που ορίστηκε μετά την εφαρμογή της Κοινής Υπουργικής Απόφασης με αριθμό 358265/Β’ 6700/27-11-2023.

Οι αλλαγές που έγιναν στο πρόγραμμα επιδοτήσεων «Κινούμαι Ηλεκτρικά 2» μέσω της εν λόγω ΚΥΑ, η οποία ορίζει προθεσμία 45 ημερών για την υποβολή δελτίου παραγγελίας οχήματος από τον δικαιούχο, με καταβολή προκαταβολής ή συμφωνητικού χρονομίσθωσης με προκαταβολή, δίνουν στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών τη δυνατότητα να αξιοποιεί με βέλτιστο τρόπο τα διαθέσιμα κεφάλαια.

Η ημερομηνία έναρξης υποβολής νέων αιτήσεων είναι η 11/3/2024 και αιτήσεις μπορούν να υποβάλλονται μέχρι εξάντλησης του διαθέσιμου ποσού».

Ο τρίτος κύκλος προ των πυλών

Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας μιλώντας προ ημερών στο συνέδριο «Υποδομές και Δίκτυα», ξεκαθάρισε πως η κυβέρνηση έχει διασφαλίσει ήδη τους αναγκαίους πόρους για τον τρίτο κύκλο του προγράμματος

«Για το Κινούμαι Ηλεκτρικά 3 διασφαλίσαμε ήδη τους πόρους, οι οποίοι θα είναι περισσότεροι από το 2. Υφίσταται ήδη και θα ενισχυθεί περισσότερο η σύνδεση της απόσυρσης οχημάτων με την ανανέωση του στόλου με ηλεκτρικά οχήματα.

Σήμερα υπάρχει μια πρόσθετη επιδότηση 1.000 ευρώ σε όποιον προχωρούσε και σε απόσυρση του οχήματός του. Αυτό το ποσό θα το ενισχύσουμε. Στόχος μας δεν είναι μόνο να μεταβούμε στην ηλεκτροκίνηση, αλλά ταυτόχρονα να αποσύρουμε και ένα κομμάτι του στόλου που είναι μεγάλης ηλικίας.

Όταν ανοίγουμε την πλατφόρμα σε μισή ώρα διαπιστώνουμε ότι έχουν καλυφθεί οι δυνατότητες που υπάρχουν. Αλλά και αυτό ερευνάται. Έχουμε δει περίεργα λογισμικά συστήματα που χρησιμοποιούνται από μεγάλες επιχειρήσεις για να κλειδώνουν επιδότηση για μεγάλους στόλους. Το πρόγραμμα τρέχει με υψηλότερες ταχύτητες και δεσμεύομαι ότι κάθε μήνα μέχρι το τέλος του έτους θα πληρώνονται περίπου 4 εκ ευρώ. Αρκεί και ο πολίτης να έχει φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, διότι υπάρχουν και τέτοια ζητήματα».

«Η επίσπευση της μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση ήταν επιβεβλημένη»

Ο Δρ. Βασίλης Καππάτος* μιλώντας στο Business Voice τόνισε πως η ιδέα για το πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά» προέκυψε από την ανάγκη μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, ενθαρρύνοντας τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων.

«Στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, η αυξημένη κυκλοφορία αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης συμβάλλει σημαντικά στην ατμοσφαιρική ρύπανση και στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει αυστηρούς περιβαλλοντικούς στόχους, προτρέποντας τα κράτη μέλη να προωθήσουν την ηλεκτροκίνηση στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα αποφάσισε να αναπτύξει το πρόγραμμα “Κινούμαι Ηλεκτρικά”, το οποίο περιλαμβάνει κίνητρα για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων, όπως επιδοτήσεις και φορολογικές ελαφρύνσεις, καθώς και την ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών φόρτισης. Επιπλέον, στην Ελλάδα ο μέσος όρος ηλικίας των ΙΧ είναι 15,4 έτη, με το 50% του στόλου να αποτελείται από οχήματα παρωχημένης αντιρρυπαντικής τεχνολογίας. Έτσι, η επίσπευση της μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση ήταν επιβεβλημένη».

Τα οφέλη του Κινούμαι Ηλεκτρικά

Σε ερώτηση μας για το τι έχει καταφέρει να προσφέρει το «Κινούμαι Ηλεκτρικά» από τη στιγμή της δημιουργίας του, στάθηκε στα παρακάτω οφέλη που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια.

Αύξηση των Πωλήσεων Ηλεκτρικών Οχημάτων

-Το πρόγραμμα προσφέρει επιδοτήσεις για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων, κάτι που έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των πωλήσεων αυτών των οχημάτων.

Ανάπτυξη Υποδομών Φόρτισης

-Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην εγκατάσταση υποδομών φόρτισης σε όλη τη χώρα.

-Αυξήθηκαν οι σταθμοί φόρτισης σε δημόσιους χώρους, εμπορικά κέντρα, χώρους στάθμευσης και σε άλλες τοποθεσίες, διευκολύνοντας την καθημερινή χρήση των ηλεκτρικών οχημάτων.

Μείωση Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης

-Με την προώθηση των ηλεκτρικών οχημάτων, το πρόγραμμα συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και άλλων ρύπων, βελτιώνοντας την ποιότητα του αέρα, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Οικονομικά Κίνητρα και Ελαφρύνσεις

-Εκτός από τις άμεσες επιδοτήσεις για την αγορά οχημάτων, το πρόγραμμα περιλαμβάνει και άλλα οικονομικά κίνητρα, όπως φορολογικές ελαφρύνσεις και εκπτώσεις στα τέλη κυκλοφορίας για τα ηλεκτρικά οχήματα.

Τόνωση της Αγοράς Οχημάτων

-Η αγορά αυτοκινήτων είχε πληγεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της οικονομικής και υγειονομικής κρίσης.

Ενίσχυση της Ευαισθητοποίησης και Ενημέρωσης του Κοινού

-Το πρόγραμμα έχει συμβάλει στην ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα οφέλη της ηλεκτροκίνησης και τη σημασία της βιώσιμης μετακίνησης.

-Ενημερωτικές καμπάνιες και δράσεις προώθησης έχουν ενισχύσει την αποδοχή και τη διάδοση της χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων.

Ενθάρρυνση Επενδύσεων στον Τομέα της Ηλεκτροκίνησης

Το πρόγραμμα έχει δημιουργήσει ένα ευνοϊκό περιβάλλον για επενδύσεις στον τομέα της ηλεκτροκίνησης, προσελκύοντας επιχειρηματικές δραστηριότητες που σχετίζονται με την παραγωγή, τη διανομή και την υποστήριξη ηλεκτρικών οχημάτων και υποδομών φόρτισης.

Όσο για το πώς προέκυψε η δεύτερη φάση του προγράμματος, αλλά και για το τι έχει να προσφέρει στη συνέχεια, ο Δρ. Καππάτος μας εξήγησε πως υπήρξε ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη των δράσεων

«Η δεύτερη φάση του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά» προέκυψε από την ανάγκη να ενισχυθούν περαιτέρω οι αρχικές επιτυχίες της πρώτης φάσης και να αντιμετωπιστούν τυχόν προκλήσεις που αναδείχθηκαν. Η πρώτη φάση του προγράμματος έδειξε σημαντικά θετικά αποτελέσματα, όπως η αύξηση των πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων και η βελτίωση των υποδομών φόρτισης. Ωστόσο, υπήρξε η ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη και διεύρυνση των δράσεων, ανέφερε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως «η δεύτερη φάση του προγράμματος αποσκοπεί σε ακόμα μεγαλύτερη προώθηση της ηλεκτροκίνησης».

Σχετικά με τις όποιες αντιδράσεις έχουν υπάρξει ως προς το αν είναι προαπαιτούμενο το να έχει κάποιος στην κατοχή του το όχημα για τρία χρόνια, ο Δρ. Καππάτος δήλωσε πως «ουσιαστικά με την αγορά του οχήματος και την έγκριση της επιδότησης, ο αγοραστής δεσμεύεται με την ρήτρα της τριετίας. Αν δεν τηρηθεί θα πρέπει να επιστραφεί το ποσό της επιδότησης».

Όσο για το πόσοι πολίτες έχουν ωφεληθεί συνολικά από το πρόγραμμα, αλλά και το ποιο είναι το συνολικό ποσό που έχει διατεθεί, ο Δρ. Καππάτος δήλωσε (τηρώντας κάθε επιφύλαξη, καθώς δεν γνωρίζει το ακριβές ποσό), ότι το συνολικό ποσό ξεπερνά τα 45 εκατομμύρια ευρώ, ενώ περισσότερα από 10.000 άτομα και επιχειρήσεις έχουν λάβει επιδοτήσεις για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων και την εγκατάσταση υποδομών φόρτισης. Επισήμανε ότι τα δεκάδες εκατ. ευρώ έχουν κατευθυνθεί και σε ιδιώτες και σε επιχειρήσεις.

«Να σημειώσουμε ότι με τα προγράμματα “Κινούμαι Ηλεκτρικά 1 και 2” υπήρξε σημαντική αύξηση στις ταξινομήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων, αλλά μακριά από τον στόχο. Συγκεκριμένα, το 2023 οι συνολικές πωλήσεις των ηλεκτρικών αυτοκινήτων έφτασαν τον αριθμό των 7.328, έναντι μόλις 2.959 ταξινομήσεων που είχαν γίνει το 2022. Αυτό σημαίνει ότι η αύξηση που σημειώθηκε φτάνει το 147%.

Μέχρι σήμερα, από το πρόγραμμα “Κινούμαι Ηλεκτρικά” έχουν ωφεληθεί οικονομικά χιλιάδες δικαιούχοι. Συγκεκριμένα, περισσότερα από 10.000 άτομα και επιχειρήσεις έχουν λάβει επιδοτήσεις για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων και την εγκατάσταση υποδομών φόρτισης. Το συνολικό ποσό που έχει διατεθεί από το πρόγραμμα ξεπερνά τα 45 εκατομμύρια ευρώ. Αυτά τα κονδύλια έχουν κατευθυνθεί τόσο σε ιδιώτες όσο και σε επιχειρήσεις, ενισχύοντας σημαντικά την ηλεκτροκίνηση στην Ελλάδα και συμβάλλοντας στη μείωση των εκπομπών ρύπων και στην προώθηση της βιώσιμης μετακίνησης».

* Ανάμεσα σε άλλα, ο Δρ. Βασίλειος (Βασίλης) Καππάτος (PhD, MEng, CEng, FWeldl, MIEEE, MISCM) είναι ο επικεφαλής του Εργαστηρίου Θέματα Κατασκευών και Υποδομών σε Θαλάσσιες και Αεροπορικές Μεταφορές, του Ελληνικού Ινστιτούτου Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (ΙΜΕΤ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ)