Λεμφώματα: Τι είναι, ποια τα συμπτώματα και η θεραπεία;

Μπορεί να έχεις ακούσει πολλά για τα λεμφώματα, να έχεις ανθρώπους γύρω σου που έχουν νοσήσει και το έχουν ξεπεράσει και να έχεις διαβάσει πολλά στο Ίντερνετ. Σίγουρα κάποια απ’ αυτά που έχεις διαβάσει είναι σωστά, αλλά σίγουρα υπάρχουν και κάποια πράγματα που έχουν ερμηνευτεί λάθος. Γι’ αυτό εμείς στο iPop.gr αποφασίσαμε να τα βάλουμε σε μια σειρά και με τη βοήθεια ενός ειδικού να εξηγήσουμε με απλά λόγια τι είναι τα λεμφώματα.

Ο Ευάγγελος Παντελής, αιματολόγος- επιμελητής της Αιματολογικής Κλινικής

του Νοσοκομείου Υγεία, εξήγησε στο iPop.gr τι είναι τα λεμφώματα, σε ποια είδη διακρίνονται, ποια είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα, πώς γίνεται η διάγνωση αλλά και η θεραπεία τους. Διαβάστε παρακάτω όσα είπε.

Τι είναι τα λεμφώματα;

Τα λεμφώματα είναι μια μεγάλη κατηγορία αιματολογικών νοσημάτων, τα οποία υπάγονται στα κακοήθη νεοπλασματικά νοσήματα, πλην όμως η πορεία των περισσοτέρων είναι καλοήθης. Κακοήθη χαρακτηρίζονται με βάση κάποια χαρακτηριστικά κυτταρικά και μοριακά.

Χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τα Hodgkin και non Hodgkin. Τα δεύτερα είναι και τα πολυπληθέστερα ενώ χωρίζονται στα Β και τα Τ, ανάλογα με το κύτταρο απ’ το οποίο προέρχονται.

Τα συμπτώματα

Ως προς την συμπτωματολογία τους, το συνηθέστερο σύμπτωμα- κλινικό σημείο είναι ένας διογκωμένος, ανώδυνος λεμφαδένας συχνότερα στην περιοχή του λαιμού και μετά στην περιοχή υπερκλειδίως, στις μασχάλες ή στους βουβώνες. Είναι λεμφαδένας, ο οποίος είναι υποσκλήρους σύστασης, ευκίνητος, ανώδυνος και τις περισσότερες φορές οι πάσχοντες πάνε στον παθολόγο ή στον ΩΡΛ και τους δίνει μια αντιβίωση. Το επόμενο βήμα είναι να γίνει βιοψία.

Ως προς τα συστηματικά συμπτώματα είναι τα β- συμπτώματα, τα οποία μπορεί να είναι ένας πυρετός, κατά κανόνα απογευματινός από 37.8 έως και 40, ο οποίος όμως δεν καταβάλει τον άρρωστο, δεν είναι μικροβιακός πυρετός και ο οποίος κάμπτεται απότομα παίρνοντας ένα αντιπυρετικό ή μια χαμηλή δόση αντιφλεγμονώδους.

Ένα άλλο σύμπτωμα είναι η έντονη, ανεξήγητη εφίδρωση, δηλαδή να αλλάζει κατά τη διάρκεια της νύχτας τρεις- τέσσερις φορές μπλούζα ο πάσχοντας.

Ανάμεσα στα συμπτώματα θα μπορούσε να είναι ένας γενικευμένος κνησμός, και ανεξήγητη απώλεια βάρους, παρά το γεγονός ότι τρώει το άτομο, έχει όρεξη, σε βάθος 6 μηνών να χάσει πάνω από 10% του σωματικού του βάρους.

Παλαιότερα, θεωρούνταν ως σύμπτωμα και τα οστικά άλγη μετά την πόση αλκοόλ, αλλά δεν θεωρείται πλέον σύμπτωμα.

Από εκεί και πέρα, τα συμπτώματα μπορεί να σχετίζονται και με το πού εντοπίζεται η νόσος, μπορεί να εντοπίζεται στο γαστρεντερικό, οπότε να έχουμε συμπτώματα που μοιάζουν με έλκος, μπορεί να υπάρχει μια εκσεσημασμένη σπληνομεγαλία, και να υπάρχει ένα αίσθημα βάρους στην περιοχή της κοιλιάς, μπορεί να εντοπίζεται στον μυελό των οστών, οπότε τα συμπτώματα σ’ αυτή την περίπτωση θα μπορούσαν να είναι η αναιμία, λευκοπενία, άρα έχουμε λοιμώξεις ή βαριά θρομβοπενία, σε κάποιες περιπτώσεις.

Ένας διογκωμένος λεμφαδένας για να μας ανησυχήσει θα πρέπει να συνοδεύεται απαραίτητα κι από άλλα συμπτώματα;

Όχι απαραιτήτως. Η β- συμπτωματολογία εμφανίζεται σε λιγότερο απ’ το 50% των περιπτώσεων. Αν υπάρχει πρησμένος λεμφαδένας και δεν μειώνεται μέσα σε διάστημα 20 ημερών- 1 μηνός, θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω.

Τα αίτια της γένεσης των λεμφωμάτων

Πλέον έχουν αναγνωριστεί ορισμένα αίτια της γένεσης των λεμφωμάτων. Για παράδειγμα, ανάμεσα στους παράγοντες κινδύνου είναι οι πάσχοντες από HIV λοίμωξη, οι οποίοι κάνουν λεμφώματα στην περιοχή των Τ λεμφωμάτων, ορισμένα αυτοάνοσα νοσήματα που σχετίζονται με Β non Hodgkin λεμφώματα, όπως η ψωρίαση, αλλά και η ανοσοκατασταλτική θεραπεία.

Επίσης, υπάρχει συσχέτιση κάποιων λεμφωμάτων με ιούς, όπως ο Epstein-Barr, που προκαλεί λοιμώδη μονοπυρήνωση.

Να σημειώσουμε πως υπάρχει οικογενής επιβάρυνση, αλλά δεν υπάρχει σαφής κληρονομική επιβάρυνση.

Με ποιο τρόπο γίνεται η διάγνωση των λεμφωμάτων;

Η διάγνωση γίνεται με τη βιοψία, δεν τίθεται με βιοψία δια λεπτής βελόνης (FNA) διότι στις περισσότερες των περιπτώσεων θα έχουμε ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα.

Θέλει ανοιχτή βιοψία, δηλαδή εξαίρεση του λεμφαδένα και από εκεί και πέρα θα τεθεί ο τύπος του λεμφώματος και στη συνέχεια θα γίνει σταδιοποίηση της νόσου.

Βάσει της σταδιοποίησης θα προγραμματιστεί η όποια θεραπεία χρειάζεται.

Ποια είναι η συνηθέστερη θεραπεία;

Η θεραπεία εξαρτάται απ’ το λέμφωμα και απ’ το στάδιο του λεμφώματος. Υπάρχουν non Hodgkin λεμφώματα τα οποία εν αρχή δεν κάνουμε τίποτα, απλά παρακολούθηση και υπομονή, διότι έχει αποδειχθεί ότι εάν κάνουμε θεραπεία νωρίς μπορεί να κάνουμε περισσότερη ζημιά.

Εάν κρίνεται ότι χρειάζεται θεραπεία, η θεραπεία μπορεί να είναι τοπική, με ακτινοβόληση, ή συστηματική, χημειοθεραπεία ή ανοσοχημειοθεραπεία.

Πλέον υπάρχει μια τρομερή επανάσταση στον τομέα των κακοήθων νοσημάτων, η οποία έχει ως αφετηρία της τα τέλη της δεκαετίας του 1990, όπου με την εξέλιξη της μοριακής βιολογίας έχουν εξελιχθεί θεραπευτικές μέθοδοι τέτοιες οι οποίες στοχεύουν σε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των κυττάρων και όχι στον τομέα του πολλαπλασιασμού των κυττάρων, όπως ήταν οι κλασικές χημειοθεραπείες. Είναι τα λεγόμενα μονοκλωνικά αντισώματα, τα οποία έχουν αλλάξει δραματικά το προσδόκιμο των ασθενών, ιδιαίτερα με Β non Hodgkin λεμφώματα.

Πρόκειται για ποσοστά ανταποκρίσεως που αγγίζουν το 80% και ιδιαίτερα σε μερικά λεμφώματα βλέπουμε ποσοστά ίασης 70%.

Τα πιο συχνά λεμφώματα μόλις κλείσουν 2ετία χωρίς πορεία της νόσου, θεωρούνται ότι έχουν ιαθεί.

Πόσο πιθανή είναι η επανεμφάνιση της νόσου;

Είναι αρκετά πιθανή, εξαρτάται απ’ τον τύπο του νοσήματος. Εάν είναι κάποιο επιθετικό νόσημα -δηλαδή που χρειάζεται αμέσως θεραπεία- η πιθανότητα επανεμφάνισης της νόσου μετά την επίτευξη πλήρους υφέσεως είναι 40-50% μέσα στη διετία, οπότε μετά πάμε σε άλλα θεραπευτικά μέσα.

Παράλληλα, όμως, έχουμε κι ένα ποσοστό 40-50% που δεν επανεμφανίζεται η νόσος.

Σε γενικές γραμμές με τα νέα θεραπευτικά μέσα τα λεμφώματα είναι μια νόσος που είναι αντιμετωπίσιμη σε πολύ καλό βαθμό, 70-80%.

Τι μπορούμε να κάνουμε ως πρόληψη;

Δεν υπάρχει κάτι ιδιαίτερο που πρέπει να κάνουμε για να αποφύγουμε την πιθανότητα γένεσης των λεμφωμάτων. Να αποφεύγουμε οτιδήποτε είναι βλαβερό για την υγεία μας, όπως το κάπνισμα, την υπερκατανάλωση αλκοόλ, την καθιστική ζωή κτλ.

Το λέμφωμα δεν έχει αίτια που σχετίζονται με την καθημερινότητά μας.

Θα πρέπει να έχουμε μια κανονική ζωή προς την κατεύθυνση του υγιεινού τρόπου ζωής.

Εάν νοσήσει κάποιος η ποιότητα ζωής δεν βλάπτεται, οι θεραπείες γίνονται στο πλαίσια ημερησίου νοσηλείας, απλά θα πρέπει οι ασθενείς να προσέχουν τη διατροφή τους, να μην κρυώσουν, αλλά δεν απομονώνονται απ’ το κοινωνικό σύνολο.

Πρόκειται για μια νόσο που είναι πολύ καλά γνωστή στον ελληνικό ιατρικό κόσμο. Στην Ελλάδα έχουμε πολύ καλά ποσοστά επιτυχίας, εφάμιλλα των μεγάλων κέντρων του εξωτερικού όπως η Γερμανία, στην οποία υπάρχουν ειδήμονες για τα λεμφώματα.

Το άρθρο Λεμφώματα: Τι είναι, ποια τα συμπτώματα και η θεραπεία; εμφανίζεται στο iPop.