5+1 πράγματα που δεν ήξερες για το πιο εργατικό πλάσμα στη Γη

Η 20η Μαΐου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Μέλισσας, με την συγκεκριμένη ημέρα να καθιερώνεται μετά από πρόταση της Ένωσης Σλοβένων Μελισσοκόμων, με στόχο να μάθει η παγκόσμια κοινή γνώμη τα οφέλη της μελισσών και των λοιπών επικονιαστών στον άνθρωπο, το περιβάλλον και τον πολιτισμό. Με αφορμή την ημέρα, σου λέμε 5+1 facts για τις μέλισσες που μάλλον δεν ήξερες.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΗΕ, οι επικονιαστές έχουν μειωθεί έως και 3/4 στην Ευρώπη τα τελευταία 30

χρόνια, κι αυτό είναι πολύ ανησυχητικό καθώς απ’ την επικονίαση εξαρτάται:

Το 90% των ανθοφόρων φυτώνΤο 75% των παγκόσμιων καλλιεργειών τροφίμων
της παγκόσμιας γεωργικής γης5+1 facts για τις μέλισσεςΗ… ανατομία!

Ο εγκέφαλος της μέλισσας έχει το μέγεθος ενός σπόρου σουσαμιού. Το σώμα των μελισσών αποτελείται από το κεφάλι, το θώρακα και τη γαστέρα. Στο κεφάλι των μελισσών υπάρχουν δυο σύνθετοι οφθαλμοί στα πλάγια και τρεις απλοί στο επάνω μέρος. Από το τμήμα που βρίσκεται ανάμεσα στους οφθαλμούς, εξέχουν δυο κεραίες, πάνω στις οποίες βρίσκονται διάφορα αισθητήρια όργανα.

Στο μπροστινό τμήμα του θώρακα, φέρει δύο ζεύγη μεμβρανωδών φτερών. Η γαστήρ είναι χωρισμένη σε δακτυλίους, που ανάμεσά τους βρίσκονται οι κηρογόνοι αδένες. Ο τελευταίος απ’ τους δακτυλίους έχει το κεντρί. Τα αρσενικά, τα οποία ονομάζονται κηφήνες, δεν διαθέτουν ούτε κηρογόνους αδένες, ούτε κεντρί.

Κοινωνική οργάνωση

Οι μέλισσες ανήκουν στην κατηγορία των εντόμων που παρουσιάζουν σαφή ιεράρχηση και ζουν σε μεγάλες οικογένειες, μέσα σε κυψέλες. Σε κάθε οικογένεια υπάρχει μια “βασίλισσα”, που έχει σαν μοναδική αποστολή, να εξασφαλίζει τον πολλαπλασιασμό της οικογένειας. Καθημερινά, εναποθέτει περί τα 1500 αυγά, συνεχόμενα, επί δυο έως πέντε έτη.

Η οικογένεια, έχει επίσης μερικούς αρσενικούς, τους κηφήνες. Οι κηφήνες αποτελούν περίπου το 10% της κυψέλης και έχουν ως μοναδικό σκοπό, να γονιμοποιήσουν μόνο μια φορά τη βασίλισσα. Στη συνέχεια, επειδή μετά την ολοκλήρωση της πράξης, αποκολλώνται τα γεννητικά τους όργανα, πεθαίνουν.

Κάθε οικογένεια αποτελείται από μερικές χιλιάδες θηλυκές μέλισσες, οι οποίες στην πλειοψηφία τους είναι στείρες και λέγονται “εργάτριες”. Οι εργάτριες, που αποτελούν και το βασικό πληθυσμό, έχουν πολλές και σύνθετες αποστολές, αρχίζοντας από τη δημιουργία των αποθεμάτων τροφών, τον καθαρισμό της κυψέλης, την φροντίδα – περιποίηση των προνυμφών, τη φροντίδα της βασίλισσας, το κτίσιμο των κελιών, τη συλλογή τροφής, τη συλλογή γύρης, τροφοί των κηφήνων μέχρι τη φύλαξη της κυψέλης.

Η θερμοκρασία της κυψέλης

Η θερμοκρασία του γόνου της κυψέλης είναι πολύ σημαντική για την αποικία και ελέγχεται με απόλυτη ακρίβεια. Οι μέλισσες διατηρούν τη θερμοκρασία της κυψέλης μεταξύ 32 °C και βέλτιστα 35 °C, έτσι ώστε ο γόνος να αναπτυχθεί κανονικά.

Εάν η θερμοκρασία της κυψέλης είναι πολύ υψηλή ή πολύ χαμηλή, οι μέλισσες κάνουν προσαρμογές. Όταν η θερμοκρασία στη κυψέλη είναι πολύ υψηλή, οι μέλισσες αερίζονται, αερίζοντας τον ζεστό αέρα από τη φωλιά ή χρησιμοποιώντας μηχανισμούς εξαερισμού ψύξης. Όταν η θερμοκρασία είναι πολύ χαμηλή, οι μέλισσες παράγουν μεταβολική θερμότητα, αναθέτοντας και χαλαρώνοντας τους πτητικούς τους μύες.

20 συναρπαστικά facts για τον κόσμο μας μέσα από illustrations

Αναπαραγωγή

Aνάμεσα στα ενδιαφέροντα facts για τις μέλισσες, είναι ο τρόπος αναπαραγωγής τους. Η βασίλισσα γονιμοποιείται μόνο μια φορά στην αρχή της ζωής της. Τότε εγκαταλείπει τη κυψέλη και πετά στον αέρα συνοδευόμενη από μερικές δεκάδες κηφήνες. Η “γαμήλια τελετή” και το ζευγάρωμα γίνεται πάντα στον αέρα.

Στο γαμήλιο αυτό ταξίδι η βασίλισσα δεν συνοδεύεται από τις εργάτριες και είναι ουσιαστικά απροστάτευτη. Ακριβώς το γεγονός αυτό έχει την πιο μεγάλη αξία στη φυσική επιλογή των μελισσών. Αν η βασίλισσα δεν είναι ικανή να αποφύγει τους εχθρούς της, τότε πρέπει να πεθάνει, χωρίς ν’ αφήσει απογόνους. Τη θέση της θα πάρει κάποια άλλη, που θα αποδειχτεί πιο γερή και πιο ικανή.

Μετά το ζευγάρωμα η βασίλισσα επιστρέφει στην κυψέλη. Γεννά έως το τέλος της ζωής χωρίς να ζευγαρώσει ποτέ ξανά. Οι φύλακες εργάτριες επιτρέπουν στη βασίλισσα να περάσει μόνο στην περίπτωση που έχει γονιμοποιηθεί, διαφορετικά δεν την αφήνουν μέχρις ότου έχει γονιμοποιηθεί. Μετά τη γαμήλια πτήση της βασίλισσας, οι μέλισσες-φύλακες δεν αφήνουν τους κηφήνες να εισέλθουν στην κυψέλη, καταδικάζοντάς τους έτσι σε θάνατο από ασιτία.

Ο προσανατολισμός

Αν κάποια μέλισσα βρει νέκταρ, δεν θα ειδοποιήσει ολόκληρο το μελίσσι, αλλά όσες είναι αρκετές, για να μαζέψουν το νέκταρ. Ο προσανατολισμός τους γίνεται με την πόλωση του φωτός. Όσον αφορά την επικοινωνία μεταξύ τους, υπάρχει ένα ολόκληρο σύστημα κινήσεων, ένα είδος “χορού”, που εκτελεί η πρώτη μέλισσα που βρήκε την πηγή της τροφής. Οι υπόλοιπες εργάτριες παρακολουθούν το χορό, τον ερμηνεύουν και πετούν κατευθείαν, χωρίς να χάσουν το δρόμο τους.

Προϊόντα

Οι μέλισσες συλλέγουν γύρη και παράλληλα παράγουν μέλι, βασιλικό πολτό, πρόπολη και κερί, χρήσιμα και θρεπτικά συστατικά τα οποία επίσης χρησιμοποιούνται ως διεγερτικά καθώς και στην παρασκευή καλλυντικών.

Το μέλι είναι μια υψηλής θερμιδικής αξίας τροφή, που δε χαλάει ποτέ. Ο βασιλικός πολτός είναι μια υπερ-τροφή που όμως πρέπει να καταναλώνεται σε μικρές ποσότητες και με προσοχή.

Η πρόπολη είναι μέγιστο αντισηπτικό, το κερί πριν από μερικά χρόνια είχε μεγάλη αξία, και το δηλητήριο της μέλισσας περιέχει ουσίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν φάρμακο για τους ρευματικούς.

Ακόμη, πολύ μεγάλη είναι η προσφορά των μελισσών στην επικονίαση των φυτών, στην οποία συμβάλλουν μεταφέροντας γύρη από λουλούδι σε λουλούδι.

Διάβασε πρώτος όλα τα θέματα του iPop.gr στο Google News

Δες ακόμα:

Η πρώτη influencer μέλισσα στον κόσμο θέλει να σώσει τις μέλισσες

Με πληροφορίες από WikipediaPhoto: Pexels

Το άρθρο 5+1 πράγματα που δεν ήξερες για το πιο εργατικό πλάσμα στη Γη εμφανίζεται στο iPop.