Το πολύνεκρο ναυάγιο του «Δανάη» το 1944

Μία ναυτική τραγωδία σε βάρος αμάχων συνέβη στις 8 Ιουνίου 1944 στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Μήλου και Σαντορίνης, όταν εκατοντάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, λόγω της βύθισης του πλοίου «Δανάη» ή «Ταναΐς» όπως το έλεγαν οι κατακτητές.

Αρχικά να πούμε ότι ερευνώντας βρήκαμε τρεις διαφορετικές ημερομηνίες για το ναυάγιο, στις 7,8 και 9 Ιουνίου. Διασταυρώσαμε τις αναφορές του Υπουργείου Παιδείας στη σελίδα «Διαδραστικά Σχολικά

Βιβλία» και του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και συγκλίνουν ότι έγινε τις πρώτες πρωινές ώρες της 8ης Ιουνίου 1944, ενώ είχε αποπλεύσει από την Κρήτη το απόγευμα της 7ης Ιουνίου.

το μνημείο στα Χανιά

Ο Δήμος Χανίων το 2013 πραγματοποίησε τελετή με την οποία έγιναν τα αποκαλυπτήρια μνημείου αφιερωμένου στους Έλληνες Εβραίους της Κρήτης, στους Χριστιανούς αντιστασιακούς του νησιού και στους Ιταλούς αντιφασίστες αιχμαλώτους. Το μνημείο βρίσκεται στην Ακτή Μιαούλη – Πύλη της Άμμου και ο Δήμος Χανίων αναφέρει σαν αποφράδα ημέρα την 9η Ιουνίου 1944.

Στα αμπάρια του πλοίου βρίσκονταν 350 Εβραίοι από την Κρήτη και 250 αντιστασιακοί Κρητικοί που είχαν φυλακιστεί από τους Γερμανούς. Επίσης επέβαιναν Ιταλοί στρατιώτες που μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, δεν συνέχισαν να πολεμούν στο πλευρό των Γερμανών. Προορισμός του πλοίου ήταν ο Πειραιάς.

Για το ποιοι ήταν οι λόγοι της βύθισης του πλοίου που έγινε το θαλάσσιο φέρετρο εκατοντάδων ψυχών, οι εκτιμήσεις των ιστορικών διίστανται. Άλλοι εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι το βύθισαν οι Γερμανοί αφού πρώτα το πλήρωμά του το εγκατέλειψε και επιβιβάστηκε σε άλλο γερμανικό πλοίο. Άλλωστε δεν ήταν η πρώτη φορά στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που οι Γερμανοί είχαν συμπεριφερθεί με τον τρόπο αυτό. Μεταξύ των υποστηρικτών της άποψης αυτής, βρίσκονται τρεις κορυφαίοι Έλληνες και ένας Γερμανός ιστορικός, της περιόδου 1940–1945, ο Ιωάννης Μουρέλλος στο βιβλίο του «Η μάχη της Κρήτης», ο Γεώργιος Κάββος στο βιβλίο του «Γερμανοϊταλική Κατοχή και Αντίσταση Κρήτης 1941–1945», ο Μάρκος Πολιουδάκης στο βιβλίο του «Η Εθνική Αντίσταση κατά την Γερμανοϊταλική κατοχή στην Κρήτη» και ο Γερμανός αντιναζιστής Μάρτιν Ζέκεντορφ στο βιβλίο του «Η Ελλάδα κάτω από τον αγκυλωτό σταυρό».

Άλλοι επικαλούνται βρετανικά αρχεία και θεωρούν ότι το πλοίο βυθίστηκε από το βρετανικό υποβρύχιο «Vivid». Αναφορά για το πολύνεκρο ναυάγιο είχε γίνει στη Βουλή των Ελλήνων στις 14/9/2012 από το βουλευτή Ηρακλείου των ΑΝΕΛ, Νότη Μαριά, για ηθική δικαίωση, αλλά και την πλήρη αποζημίωση των συγγενών των θυμάτων. Όποια και να ήταν η πραγματική αιτία της βύθισης του πλοίου, το αποτέλεσμα ήταν ότι οι εκατοντάδες κλειδαμπαρωμένοι στα αμπάρια από το γερμανικό στρατό, βρήκαν τραγικό και άδικο θάνατο στα νερά του Αιγαίου.

Επιμέλεια έρευνας: Νάσος Μπράτσος

www.ert.gr