Σάμος: Ζητά την αξιοποίηση των ζωντανών μνημείων της Ελληνικής ναυτοσύνης και ναυπηγικής τέχνης

Επιστολή στον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή και στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κ. Βαγγέλη Αποστόλου έστειλε ο Δήμαρχος Σάμου, Μιχάλης Αγγελόπουλος, ζητώντας την παρέμβασή τους, ενόψει της επικείμενης καταστροφής εκατοντάδων παραδοσιακών σκαριών, που θα μπορούσαν να γίνουν μουσειακά εκθέματα, αλλά και να αξιοποιηθούν σε άλλες, πλην της αλιείας χρήσεις, όπως, για

παράδειγμα, τουριστικά.
Ο κ. Αγγελόπουλος επισημαίνει στην επιστολή του και ότι το μοναδικό στο είδος του Μουσείου Ναυπηγικών και Ναυτικών Τεχνών του Αιγαίου, στη Σάμο, θα επωφελείτο σημαντικά από τέτοια εκθέματα, ενώ τονίζει ότι η διάσωση και αξιοποίηση αυτών των ζωντανών μνημείων της ελληνικής ναυτοσύνης και ναυπηγικής τέχνης, θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία ανάπτυξης, με σεβασμό στην παράδοση και την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας και, πολύ περισσότερο, των νησιωτικών της περιοχών. Αναλυτικά η επιστολή αναφέρει:

«Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» (20/2/2018) με τίτλο «Πλώρη για την καταστροφή» με έκπληξη διαβάζουμε για την σχεδιαζόμενη καταστροφή 763 παραδοσιακών σκαριών (τρεχαντήρια, βαρκαλάδες και καραβόσκαρα) χωρίς να έχει γίνει η αποτίμηση της πολιτιστικής αξίας τους, αλλά και χωρίς να ληφθεί υπ’ όψιν ότι αποτελούν ζωντανές αποδείξεις της ναυτοσύνης και της παράδοσής μας. Τα σκαριά αυτά αποτελούν τη μνήμη της ναυτικής μας παράδοσης αλλά και της ιδιαίτερης, προαιώνιας σχέσης των ανθρώπων της χώρας μας με τη θάλασσα. Είναι μια υπενθύμιση της ίδιας της εναγώνιας και πολυτάραχης μάχης μας για την επιβίωση. Για δε νησιωτικές περιοχές όπως η δική μας, έχουν ένα ακόμη βαρύτερο πρόσημο, τόσο συναισθηματικό όσο και ουσιαστικό καθώς αντανακλούν την ιστορία του τόπου.

Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Παραδοσιακών Σκαφών επισημαίνει στο εν λόγω άρθρο το υψηλό κόστος καταστροφής τους (πάνω από 45.000.000 ευρώ!) αλλά και το γεγονός ότι στη συντριπτική τους πλειονότητα είναι «ψαροκάικα παραδοσιακά, χειροποίητα και ξύλινα». Παράλληλα, είναι τουλάχιστον προβληματική η ερμηνεία της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας, αφού η παράδοση της αλιευτικής άδειας ως προϋπόθεση επιχορήγησης δε συνεπάγεται άμεσα και την καταστροφή του σκάφους, για το οποίο θα μπορούσε απλώς να γίνει αλλαγή χρήσης. Σχετικά, η τυχόν αξιοποίησή τους για τουριστικούς σκοπούς θα αποτελούσε μιας πρώτης τάξεως αναπτυξιακή ευκαιρία καθώς και μια πολιτιστική επιλογή υψηλής αξίας για τους νησιωτικούς τόπους, αφού θα συνέδεε την αναψυχή με την παράδοση και την πολιτιστική μας κληρονομιά, τη στιγμή μάλιστα που σε άλλες χώρες δαπανώνται τεράστια ποσά προκειμένου να κατασκευαστούν εκ νέου τέτοιου τύπου σκαριά, πρακτικώς αντίγραφα όσων προορίζονται τώρα για καταστροφή.

Στο πλαίσιο αυτής της ξεχωριστής σημασίας που έχει για την ελληνική θαλάσσια παράδοση η ιδιαίτερη ναυπηγική τέχνη που ανέδειξε μέσα στους αιώνες ο τόπος μας, το Μουσείο Ηρακλειδών, σε συνεργασία με το Δήμο Σάμου και το Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου «Νικόλαος Δημητρίου», διοργανώνουν εκδήλωση παρουσίασης του «Μουσείου Ναυπηγικών και Ναυτικών Τεχνών του Αιγαίου», που δημιουργείται στο Ηραίο της Σάμου.

Στην εκδήλωση, θα γίνει αναφορά στη σημασία της παραδοσιακής ξυλοναυπηγικής και στην αναγκαιότητα της μουσειακής ανάδειξης και αξιοποίησής της και θα παρουσιαστούν οι κύριοι άξονες της έκθεσης, οι βασικές λειτουργίες και η εκπαιδευτική πολιτική του «Μουσείου Ναυπηγικών και Ναυτικών Τεχνών του Αιγαίου».

Κύριε Υπουργέ,

Το μοναδικό στο είδος του «Μουσείο Ναυπηγικών και Ναυτικών Τεχνών του Αιγαίου», έχει κατασκευαστεί στην πατρίδα μας, τη Σάμο, με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση προϋπολογισμού 8.000.000 ευρώ και με φορέα υλοποίησης το Δήμο Σάμου και από σχετικό υποέργο, δαπανώνται ήδη ποσά για την αγορά των προς έκθεση σκαφών.

Γνωρίζοντας και την ευαισθησία σας σε τέτοιου είδους ζητήματα, σας παρακαλούμε, λοιπόν, όπως μεριμνήσετε για την διενέργεια ελέγχου των προαναφερθέντων προς καταστροφή σκαφών και την αποτίμηση της πολιτιστικής, ναυπηγικής και ιστορικής αξίας τους. Έπειτα από τη σχετική αξιολόγηση, θα ήταν σκόπιμο και πολύ σημαντικό για εμάς, όσα κριθούν κατάλληλα να διατεθούν προς έκθεση στο Μουσείο μας. Παράλληλα θα ήταν ουσιαστικής σημασίας και η δημοσίευση σχετικής πρόσκλησης για την τουριστική αξιοποίησή τους από επιχειρηματικούς και τουριστικούς φορείς των νησιωτικών περιοχών της χώρας.

Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία αλλά και για την υποστήριξη της πρωτοβουλίας που είμαστε βέβαιοι ότι θα πάρετε. Η φιλοξενία σκαφών στο Μουσείο μας, αλλά και η πιθανότητα δημιουργίας ενός «πάρκου» παραδοσιακών σκαφών που συνθέτουν ένα μέρος της ελληνικής ιστορίας της θάλασσας, είναι μέσα στις προθέσεις, αλλά και τις προτεραιότητές μας».

Ρεπορτάζ: Χάρης Ζαβουδάκης