Οι ασθένειες βλάπτουν σοβαρά την ‘πολιτική υγεία’ των αμερικανών προέδρων

Του Πέτρου Δίπλα

Οι ασθένειες επί πολλές δεκαετίες, και σε κάποιο βαθμό ακόμα και σήμερα, εθεωρούντο από τους αμερικανούς πολιτικούς και ιδιαίτερα τους προέδρους ως η μεγαλύτερη πολιτική καταστροφή που μπορεί να τους συμβεί στη περίπτωση που δημοσιοποιούνταν, επειδή ο αμερικανικός λαός θέλει τους ηγέτες του δυνατούς και υγιείς.

Γι αυτό πάντα οι πρόεδροι των Ηνωμένων Πολιτειών προσπάθησαν να κρύψουν τις ασθένειές τους από τον κόσμο, αρκετοί μάλιστα με μεγάλη επιτυχία, κυρίως παλαιότερα.

Βέβαια η μεγάλη τους επιθυμία να παραμείνει η κατάστασή τους κρυφή, τους απέκλειε πολλές

φορές από το να έχουν τους άριστους γιατρούς και την άριστη περίθαλψη, καθώς προσέτρεχαν μόνο στους παλιούς οικογενειακούς γιατρούς οι οποίοι θα τηρούσαν τη μυστικότητα.

Ο Άντριου Τζάκσον (1829-1837) υπέφερε από χρόνιους πονοκεφάλους, σάπια δόντια, προβληματική όραση, αιμορραγίες στους πνεύμονες, εσωτερικές λοιμώξεις και συνεχείς πόνους από δύο τραύματα από σφαίρες.

Ο Γκρόβερ Κλίβλαντ (1893-1897) έπασχε σε όλη του τη ζωή από παχυσαρκία, αρθρίτιδα και νεφρίτιδα. Όταν ανακαλύφθηκε ένας καρκινικός όγκος στο στόμα του για να μην μαθευτεί, πήγε με το κότερο φίλου του δήθεν για διακοπές, όπου μέσα στο μικρό πλοιάριο υποβλήθηκε σε εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης τμήματος της γνάθου. Στους γιατρούς απαγόρευσε να του κόψουν το μεγάλο και παχύ μουστάκι ώστε να καλύπτει το χειρουργημένο μέρος.

Ο Γούντρο Γουίλσον (1913-1921) έπαθε εγκεφαλικό το 1918 σε περιοδεία του στις Δυτικές πολιτείες, που άφησε παράλυτη την αριστερά πλευρά του σώματός του. Η σύζυγός του, οι στενοί υπουργοί του, ο γιατρός του και η γραμματέας του, όλοι, κράτησαν μυστική την κατάστασή του. Από το εγκεφαλικό και μετά, χρέη προέδρου εκτελούσε στην πραγματικότητα η σύζυγος του.

Από τα πιο σύγχρονα περιστατικά απόκρυψης ασθενειών, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι περιπτώσεις του Φραγκλίνου Ρούσβελτ (1933-1945) και του Τζόν Κένεντι (1961-1963) που ουσιαστικά οδήγησαν στην 25η Συνταγματική Τροπολογία (1967) που όρισε την δημοσιοποίηση των προεδρικών ασθενειών και καθόρισε τις περιπτώσεις ανάληψης της εξουσίας από τον Αντιπρόεδρο.

Φραγκλίνος Ρούσβελτ (1933-1945)

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα απόκρυψης ασθένειας αμερικανού προέδρου είναι αυτό του Φραγκλίνου Ρούσβελτ, ο οποίος σε ηλικία 39 ετών αρρώστησε από πολιομυελίτιδα με αποτέλεσμα να μείνει εντελώς παράλυτος από τη μέση και κάτω, ανίκανος να περπατήσει ή να σταθεί όρθιος χωρίς υποστήριξη.

Όλοι γνώριζαν ότι είχε χτυπηθεί από πολιομυελίτιδα αλλά ότι το πάλεψε και θεραπεύτηκε. Ο Ρούσβελτ κατάφερε επί πολλά χρόνια, σχεδόν μια 25ετία, να πείσει τον κόσμο ότι το πρόβλημά του ήταν μικρό. Δεν χρησιμοποιούσε ποτέ δημοσίως αναπηρικό καροτσάκι και μόνο σε λίγες περιπτώσεις χρησιμοποιούσε πατερίτσες. Πίστευε ότι αφού επρόκειτο να διεκδικήσει εκλόγιμο αξίωμα ο κόσμος έπρεπε να δει ότι βγήκε νικητής στη μάχη με την ασθένεια και ότι ήταν δυνατός και υγιής.

Η σύζυγός του Έλεανορ Ρούσβελτ συνήθιζε να λέει ότι η ασθένειά του ήταν «ευλογία μασκαρεμένη» γιατί του έδωσε μοναδική δύναμη, αντοχή και θάρρος που πριν δεν διέθετε.

Ο Ρούσβελτ αποβιβάζεται από το πλοίο Tuscaloosa 1940

Ο Ρούσβελτ για να καταφέρει το ακατόρθωτο, χρησιμοποιούσε σε όλο το μήκος των ποδιών του ατσάλινους μεγάλους νάρθηκες που κλείδωναν στα γόνατα και έτσι χρησιμοποιώντας τα χέρια του πιάνοντας κάτι σταθερό, μπορούσε να παραμείνει όρθιος.

Όταν εκφωνούσε ομιλίες χρησιμοποιούσε ένα ειδικής γερής κατασκευής αναλόγιο από το οποίο κρατιόταν (το έπιανε από τις άκρες) με τα δυο του χέρια. Στις ταινίες φαίνεται καθαρά να κάνει κινήσεις και νεύματα μόνο με το κεφάλι και σε ορισμένες περιπτώσεις να χειρονομεί για λίγο μόνο με το ένα χέρι στηριζόμενος δυνατά με το άλλο στο αναλόγιο.

Με τη βοήθεια ειδικών ο Ρούσβελτ, μετά από πολύχρονες επίπονες προσπάθειες, κατάφερε να διανύει μικρές αποστάσεις φορώντας σιδερένιες ειδικές βέργες στους γοφούς και τα πόδια του, τα οποία μετακινούσε δεξιά – αριστερά περιστρέφοντας τον κορμό του σώματός του.

Σε ορισμένα σπάνια φιλμ μπορεί κανείς να δει αυτό το μοναδικής επιμονής και θέλησης περπάτημα του Ρούσβελτ ο οποίος έπιανε το μπράτσο κάποιου δυνατού άνδρα με το αριστερό του χέρι και ένα μπαστούνι με το δεξιό. Με κίνηση του γοφού του έσπρωχνε μπροστά το ένα ‘σιδηρόφραχτο’ πόδι και αμέσως μετά με ανάλογη κίνηση του άλλου γοφού έσπρωχνε μπροστά το άλλο πόδι. Με τον τρόπο αυτό περπάτησε πρώτη φορά στο συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος το 1928 και όσοι γνώριζαν την πραγματική κατάστασή του εντυπωσιάστηκαν από το πόσο φυσικό κατόρθωνε ο Ρούσβελτ να δείχνει το αργό περπάτημά του

Οι δημόσιες εμφανίσεις του προετοιμάζονταν με τέτοια προσοχή και λεπτομέρεια ώστε οι δημοσιογράφοι και τα ΜΜΕ να μην τον δουν να βγαίνει ή να μπαίνει στο αυτοκίνητο. Συνήθως το αυτοκίνητο όπου ήταν δυνατόν έμπαινε σε υπόγειους χώρους όπου είχαν κατασκευαστεί κατάλληλες ράμπες για να αποφεύγει τα σκαλοπάτια.

Όπου όμως έπρεπε να τον δει ο κόσμος επέμενε πάντα να περπατά όσο δύσκολο και επίπονο και να ήταν.

Συνταρακτική ήταν η σκηνή της ομιλίας του στο Κονγκρέσο την 1η Μαρτίου του 1945, ένα μήνα πριν πεθάνει, όταν δημόσια αποκάλυψε την αναπηρία του για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια ! Ο ίδιος δεν ήταν όρθιος αλλά καθισμένος στο πάτωμα. «Πιστεύω ότι αντιλαμβάνεστε ότι έτσι είναι πολύ πιο εύκολο για μένα από το να πρέπει να κουβαλάω 10 κιλά ατσάλι στα πόδια μου» είπε συγκινημένος.

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι πολλοί , συμπεριλαμβανομένων και πολλών ξένων ηγετών που γνώρισαν από κοντά τον Ρούσβελτ, δεν είχαν αντιληφθεί το παραμικρό για την αναπηρία του και εξεπλάγησαν όταν το έμαθαν.

Σε πολλές βέβαια περιπτώσεις οι μυστικές υπηρεσίες παρενέβαιναν και κατέσχεταν φίλμ και φωτογραφίες που πολίτες ή φωτογράφοι έπαιρναν την ώρα που ο Ρούσβελτ τύχαινε να δείχνει την αναπηρία του.

Όταν επρόκειτο να βάλει υποψηφιότητα για πρόεδρος την τέταρτη φορά, το 1944, ήταν ήδη σοβαρά καρδιοπαθής, με αδυναμία συγκέντρωσης και συμπτώματα έντονης κόπωσης. Ο γιατρός του σε γνωμάτευσή του για την κατάσταση του οργανισμού του έγραφε ότι ο Ρούσβελτ δεν θα επιβιώσει μιας νέας προεδρικής θητείας (πέθανε μετά λίγους μήνες). Η γνωμάτευση αυτή δημοσιοποιήθηκε μόλις το 2011!

Λόγω της ασθένειάς του ο Ρούσβελτ χρηματοδότησε γενναία τις έρευνες για την καταπολέμηση της πολιομυελίτιδας, πράγμα που οδήγησε στην ανακάλυψη του εμβολίου.

Τζόν Κένεντι (1961-1963)

Σύμφωνα με τα στοιχεία που αποκαλύφθηκαν πολύ αργότερα, ο Κένεντι κατά τη διάρκεια της προεδρίας του έπασχε από σοβαρή ασθένεια των επινεφριδίων (ασθένεια Addison) που αποσυντονίζει στον οργανισμό το ζάχαρο και το νάτριο.

Επίσης έπασχε από προστατίτιδα και κολίτιδα και από οστεοπόρωση της σπονδυλικής στήλης που του προξενούσε πόνο σε τέτοιο βαθμό ώστε να μη μπορεί να φέρει κοντά του τα χαρτιά στο γραφείο του η να φορέσει τις κάλτσες και τα παπούτσια του.

Ο Κένεντι έξω από τον Λευκό Οίκο 1962

Έπαιρνε τρομακτικές ποσότητες φαρμάκων. Για τον πόνο Ντεμερόλ, Μεθαδόνη και Κοδείνη, για την ενίσχυση του οργανισμού Ριταλίν, για το άγχος Μεπρομπαμέιτ και Λίμπριουμ, για τον ύπνο βαρβιτουρικά, για τον θυρεοειδή ορμόνες και για τις λοιμώξεις ενέσεις γ-σφαιρίνης. Σύμφωνα με νέα στοιχεία πιθανόν να έκανε και κατάχρηση αμφεταμινών.

Μάλιστα τα προβλήματα υγείας θεωρούν μερικοί ότι ‘βοήθησαν’την δολοφονία του (1963) Ο ειδικός κορσές που φόραγε, δεν του επέτρεψε να σκύψει μετά την πρώτη σφαίρα που δέχτηκε, με αποτέλεσμα να παραμείνει σε κάθετη στάση και να δεχτεί στο κεφάλι τη δεύτερη και θανατηφόρα σφαίρα.

Κατά τη διάρκεια των πιο δύσκολων κρίσεων της θητείας του (Κόλπος των Χοίρων 1961, Κούβα 1962) ο Κένεντι λάμβανε στεροειδή για την ασθένεια Αddison, παυσίπονα για τη μέση του, σπασμολυτικά για τη κολίτιδα, αντιβιοτικά για τις ουρολοιμώξεις, αντιισταμινικά για τις αλλεργίες του καθώς και αντιψυχωτικά για τις αλλαγές συμπεριφοράς. Συχνά αυτή η υπερφαρμακία είχε παρενέργειες που οδηγούσε σε αυξημένες δόσεις αγχολυτικών. Σχεδόν σε όλες τις συνεντεύξεις τύπου, έκανε προηγουμένως παυσίπονες ενέσεις για τους πόνους στη μέση του.

Φυσικά όλα αυτά κρύβονταν επιμελέστατα από τη δημοσιότητα από το φόβο ότι τυχόν δημοσιοποίηση θα κατέστρεφε την πολιτική του καριέρα. Γι αυτό οι γιατροί του τόσο κατά την εκστρατεία για το χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος όσο και κατά τις προεδρικές εκλογές (1960), έκαναν ανακοινώσεις για έξοχη υγεία. Και βεβαίως ούτε κουβέντα για φάρμακα. Σε όλη τη πολιτική του πορεία οι ασθένειές του αποτελούσαν μυστικό.