Οι αλήθειες Τσακαλώτου και η σκληρή πραγματικότητα της ευρωζώνης

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Στην ταραγμένη περίοδο του 2015 αναφέρθηκε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος σε συνέντευξή του στην οποία περιλαμβάνεται μια άκρως ενδιαφέρουσα δήλωση, σχετικά με τον τρόπο που διεξήχθη η διαπραγμάτευση με τους δανειστές.

Είπε ο κ. Τσακαλώτος στη συνέντευξή του (δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο newpost.gr): «Μια από τις αδυναμίες μας το πρώτο εξάμηνο, για την οποία έχω κι εγώ ευθύνη, ήταν ότι αυτό που θεωρούσαμε εμείς ρίσκο για την ευρωζώνη κι επομένως διαπραγματευτικό όπλο για μας, αποτελούσε επιθυμία του κ. Σόιμπλε. Είναι σωστό αυτό που λένε ότι ο κ. Σόιμπλε είναι πιο ευρωπαϊστής από την κ. Μέρκελ. Αλλά υποστηρίζει μια πιο μικρή ευρωζώνη».

Είναι πολύ σημαντική η διαπίστωση, διότι είναι η πρώτη φορά που γίνεται μια στρατηγική αποτίμηση των γεγονότων εκείνης της περιόδου, αλλά και επειδή αναδεικνύει την τελείως διαφορετική οπτική που έχει για την ευρωζώνη το κυρίαρχο τμήμα του γερμανικού κατεστημένου που εκφράζει ο Σόιμπλε, σε σχέση με τις χώρες του Νότου.

Το 2015 ο κ. Σόιμπλε ήταν έτοιμος να παίξει κορώνα-γράμματα την τύχη της ευρωζώνης, προκειμένου η τελευταία να απαλλαγεί από τα θεωρούμενα «βαρίδια», όπως η Ελλάδα, αλλά και για να πληγεί πολιτικά η ιδέα της Αριστεράς στην εξουσία και η προοπτική ανατροπής της λιτότητας.

Ένα δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο που επισημαίνει ο υπουργός Οικονομικών αφορά την επιλογή παραμονής στο ευρώ το 2015 με την ελληνική πλευρά να συμβιβάζεται. Λέει ο κ. Τσακαλώτος:

«Σε ό,τι αφορά το συμβιβασμό που επετεύχθη τα ξημερώματα της 15ης Ιουλίου 2015, δεν είχαμε άλλη επιλογή. Τα πράγματα είχαν φτάσει στο απόλυτο άκρο, ειδικά σε ό,τι αφορούσε το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αν φεύγαμε από το ευρώ εκείνη τη στιγμή δεν θα ήταν το ίδιο με το να φεύγαμε το 2010. Είχε ήδη προηγηθεί η διαδικασία της εσωτερικής υποτίμησης και η απώλεια του 25% του ΑΕΠ. Θα είχαμε μια επιπλέον υποτίμηση πάνω στην ήδη γενόμενη εσωτερική υποτίμηση. Η οικονομική αναταραχή θα ήταν πολύ δύσκολα διαχειρίσιμη».

Είναι γεγονός ότι εκ των υστέρων πολλοί διαπιστώνουν ότι εάν είχε γίνει διαφορετική διαχείριση της κρίσης από την αρχή, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Λάθη έχουν παραδεχτεί και οι ίδιοι οι δανειστές, από το ΔΝΤ και την Κομισιόν, μέχρι πρωταγωνιστές όπως ο Γιερούν Ντάιζελμπλουμ που γράφει στο βιβλίο του ότι θα έπρεπε να γίνει διαφορετική διαχείριση.

Εάν η αναδιάρθρωση χρέους είχε γίνει το 2010, θα είχε λυθεί το πρόβλημα του χρέους; Εάν η απειλή του Grexit είχε διατυπωθεί το 2010, μήπως οι Ευρωπαίοι είχαν κάνει πίσω, αφού ήταν ανέτοιμοι τότε;

Πολλά τα «εάν» που διατυπώνονται κατά καιρούς και η σημασία τους δεν είναι μόνο ιστορική.

Διότι η ευρωζώνη συνεχίζει στον ίδιο δρόμο και τα περισσότερα από τα αδιέξοδα δεν έχουν ξεπεραστεί, αντιθέτως. Θα τα ξαναβρούμε μπροστά μας.

Οι σκληροπυρηνικοί στη Γερμανία και τις άλλες χώρες του Βορρά κερδίζουν έδαφος, ενώ και το χάσμα με το Νότο αντί να μικραίνει μεγαλώνει. Ο κ. Σόιμπλε έχει εξελιχθεί στον πλέον δημοφιλή πολιτικό στη Γερμανία -ακριβώς λόγω των σκληρών πολιτικών που επέβαλε στην υπόλοιπη ευρωζώνη- ενώ και οι ακραίες θέσεις κέρδισαν έδαφος στο εσωτερικό της Γερμανίας, όπως δείχνει η σημαντική άνοδος των ακροδεξιών αλλά και η υιοθέτηση της ρητορικής τους από τα συντηρητικά κόμματα.

Κι όλα αυτά ενώ είναι πολύ πιθανόν ότι η επόμενη Ευρωβουλή, μετά τις εκλογές του 2019, θα γεμίσει… αντιευρωπαϊστές.

www.ert.gr