Ο Στ. Κοντονής για νομοσχέδιο – διαμεσολάβηση

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Βουλευτής Ζακύνθου Σταύρος Κοντονής παραχώρησε σήμερα συνέντευξη τύπου σε σχέση με το εμβληματικό νομοσχέδιο -όπως ο ίδιος το χαρακτήρισε- που αφορά τη διαμεσολάβηση και κατατίθεται την ερχόμενη Δευτέρα στη Βουλή.

Η διαμεσολάβηση είναι ένας τρόπος εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών, ο οποίος διαρκώς κερδίζει έδαφος διεθνώς, καθώς διευθετεί σε σύντομο χρόνο ιδιωτικές διαφορές. Η διαδικασία αυτή συμβάλλει αποφασιστικά στην αποσυμφόρηση των δικαστηρίων από

υποθέσεις που μπορούν να επιλυθούν εύκολα με εξωδικαστικό τρόπο και ταυτόχρονα αποτελεί εμπέδωση της συνεννόησης μεταξύ των πολιτών που έχουν μία ιδιωτική διαφορά.

O κ. Κοντονής τόνισε ότι «όταν οι διάδικοι φθάνουν ενώπιον των δικαστηρίων, πάντοτε μένει ένα δηλητήριο διαφοράς. Η διαμεσολάβηση επιχειρεί να βάλει τέλος σε αυτήν την κατάσταση, με την Ελλάδα να σχεδιάζει και να προωθεί ένα μέτρο, το οποίο υφίσταται ως πρακτική σε όλη την Ευρώπη. Δηλαδή, τα δύο μέρη κάθονται σε ένα τραπέζι και με τη βοήθεια του διαμεσολαβητή προσπαθούν να βρουν μία κοινά αποδεκτή λύση, που θα εξυπηρετήσει και τις δύο πλευρές. Μάλιστα με το σχέδιο νόμου προβλέπεται η υποχρεωτική παραπομπή στη διαμεσολάβηση για κάποιες διαφορές, και μόνον εάν δεν βρεθεί λύση, τότε η υπόθεση θα μεταφέρεται στα δικαστήρια».

Η διαμεσολάβηση στις αστικές και εμπορικές υποθέσεις εισήχθη στο δικαιικό μας σύστημα με τον νόμο 3898/2010, ο οποίος μετέφερε στην ελληνική έννομη τάξη την οδηγία 2008/52/ΕΚ. Η εφαρμογή του θεσμού δεν δικαίωσε τις υψηλές προσδοκίες που είχαν τόσο ο νομικός κόσμος της χώρας όσο και οι πολίτες της, μολονότι υπήρξε σημαντική εκδήλωση προσφοράς. Η προσφορά αυτή δεν απέκτησε ποτέ αντίστοιχη ζήτηση: με βάση, τα ανεπίσημα στατιστικά στοιχεία, ο αριθμός των διαμεσολαβήσεων που διενεργήθηκαν είναι συντριπτικά χαμηλός σε σχέση με τον αριθμό των εκπαιδεύσεων.

Έτσι, ο ν. 3898/2010 έμεινε, κατ’ ουσίαν, κενό γράμμα, γεγονός που καταστρατηγεί ευθέως την οδηγία του νομοθέτη της Ένωσης προς τα Κράτη Μέλη να εξασφαλίσουν τη «δημιουργία ισόρροπης σχέσης μεταξύ της διαμεσολάβησης και των δικαστικών διαδικασιών».
Υπό αυτό το πρίσμα, το Υπουργείο Δικαιοσύνης προχώρησε στη σύσταση ειδικής νομοπαρασκευαστικής επιτροπής με στόχο την επαναρρύθμιση του κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας του θεσμού. Στην επιτροπή αυτή συμμετείχαν δικαστές, δικηγόροι, πιστοποιημένοι διαμεσολαβητές, καθηγητές, συγγραφείς, εκπαιδευτές και γενικώς επιστήμονες και επαγγελματίες που διεξήγαγαν εκτενή επιστημονικό αλλά και ουσιαστικό διάλογο για κάθε πλευρά του θεσμού.

Το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο επιλύει τα κενά και τις αρρυθμίες του παρελθόντος και αντιμετωπίζει με τόλμη τις προκλήσεις του μέλλοντος στο σήμερα, υιοθετώντας τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές. Στόχος του νέου νόμου είναι να αποκτήσει ο θεσμός το κύρος που του αξίζει και να εμπεδωθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών σε αυτόν, εγκαθιδρύοντας έναν πολιτισμό εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών.

Οι βασικοί άξονες της μεταρρύθμισης είναι οι εξής:
Πρώτον, η ποιοτική αναβάθμιση των συνθηκών και των όρων λειτουργίας του θεσμού ώστε να διασφαλίζεται η αξιοκρατία, η γνωστική επάρκεια αλλά και η ακεραιότητα των διαμεσολαβητών και των εκπαιδευτών τους.
Δεύτερον, η αποτελεσματική λειτουργία του θεσμού στην πράξη,με την εισαγωγή του υποχρεωτικού βήματος παραπομπής στη διαμεσολάβηση για ορισμένες κατηγορίες υποθέσεων, ως προς τις οποίες τα μέρη έχουν εξουσία διαθέσεως των δικαιωμάτων τους.
Τρίτον, η ενοποίηση, πρόκειται κατ’ ουσίαν για κωδικοποίηση, της ισχύουσας νομοθεσίας σε ένα, ενιαίο νομοθέτημα, αποφεύγοντας τις κακοτοπιές της κακονομίας και πολυνομίας. Καταργείται έτσι το κατακερματισμένο νομοθετικό πλαίσιο που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια, διάσπαρτο σε υπουργικές αποφάσεις, προεδρικά διατάγματα ή νόμους.

Στόχος των παραπάνω ενεργειών είναι να υπάρξει ένα πλήρες, επικαιροποιημένο, ποιοτικό κανονιστικό θεσμικό πλαίσιο που να μπορέσει να εγκαθιδρύσει κουλτούρα εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών.

Όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Βουλευτής Ζακύνθου Σταύρος Κοντονής «η διαμεσολάβηση είναι ένας λαϊκός θεσμός που λειτουργούσε για πολλά χρόνια σε διάφορα μέρη της Ελλάδας –ανάμεσα στα οποία και τη Ζάκυνθο- και τώρα γίνεται νόμος του κράτους, θωρακίζεται θεσμικά και εξοπλίζεται με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά δεδομένα».