Ο Γιώργος Μαραγκός γράφει για τον Philip Kerr και το «Αν οι νεκροί δεν ανασταίνονται»

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Από το ναζιστικό Βερολίνο που προετοιμάζεται πυρετωδώς (και παρανόμως) για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 μέχρι την προεπαναστατική Κούβα, όπου ο δικτάτορας Μπατίστα και η εξόριστη αμερικανική μαφία έχουν συμμαχήσει εναντίον κάθε νομιμότητας, ο Μπέρνι Γκούντερ, ο κυνικός ντετέκτιβ του Φίλιπ Κερ, θα βρεθεί πάλι στις παρυφές, αν όχι στο κέντρο, γεγονότων που αλλάζουν το ρου της ιστορίας, αλλά και της δικής

του ζωής. Το Αν οι Νεκροί δεν Ανασταίνονται είναι μια από τις πιο πλούσιες και συναρπαστικές περιπέτειες του Γκούντερ.

Ο Φίλιπ Κερ έχει δημιουργήσει στον Μπέρνι Γκούντερ έναν ντετέκτιβ που αψηφά όχι μόνο το κλισέ του άσπρου και του μαύρου, αλλά αψηφά και το κλισέ του γκρίζου. Ο Γκούντερ είναι βαθιά ηθικός, αλλά ούτε στο ελάχιστο παράδειγμα προς μίμηση. Πρόκειται για μια ηθική προσωπική, από την οποία δεν αποκλίνει, αλλά και την οποία δεν κατανοούν, και σε καμία περίπτωση δεν υιοθετούν, οι γύρω του. Κι αυτή η ηθική περιλαμβάνει καταχρήσεις, ποτό, τσιγάρο, γυναίκες, αλλά και έναν ιδιότυπο σεβασμό προς αυτά τα ίδια πράγματα που απολαμβάνει.

Στο Αν οι Νεκροί δεν Ανασταίνονται, ο Γκούντερ μας συστήνεται ως υπεύθυνος ασφαλείας του ξενοδοχείου Άντλον. Απελευθερωμένος, τουλάχιστον κατά τα φαινόμενα, από το ναζιστικό και καταπιεστικό κλίμα του Τμήματος Ανθρωποκτονιών της Kriminalpolizei (ένα κλίμα βέβαια που έχει απλώσει τα πλοκάμια του σε όλη τη χώρα), αλλά περιορισμένος από την ιδιότητα του απλού πολίτη, ο Γκούντερ βρίσκεται να ερευνά δύο φαινομενικά ασύνδετους φόνους, ενός Εβραίου μποξέρ, για τον οποίο κανείς δεν ενδιαφέρεται ή δεν τολμά να ενδιαφερθεί, κι ενός επιχειρηματία που ασχολείται με τα μεγάλα έργα της Ολυμπιάδας. Δίπλα του έχει μια γοητευτική και σοσιαλίστρια Αμερικανίδα δημοσιογράφο. Ένας μαφιόζος από το Σικάγο μοιάζει να είναι ο συνδετικός κρίκος της υπόθεσης, αλλά αν ο Γκούντερ πλησιάσει στην αλήθεια, σημαίνει ότι θα πλησιάσει και στο θάνατό του.

Η λύση του μυστηρίου θα έρθει δεκαετίες μετά, στην Κούβα των αντιθέσεων, όπου ένας επαναστάτης ονόματι Φιντέλ Κάστρο έχει ήδη αρχίσει να χτίζει τη φήμη του. Ο Γκούντερ θα βρει παλιούς γνωστούς και θα δημιουργήσει καινούργιους εχθρούς, μόνο για να θυμηθεί και πάλι τη νομοτέλεια που λέει ότι η ζωή δεν τον αφήνει να είναι ευτυχισμένος.

Γιώργος Μαραγκός

photo credit of Philip Kerr: Phil Wilkinson_The Scotsman

Ένα από τα πιο καθηλωτικά αστυνομικά μυθιστορήματα του Philip Kerr με ήρωα τον αμετανόητα κυνικό ντετέκτιβ Μπέρνι Γκούντερ και τίτλο ΑΝ ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΔΕΝ ΑΝΑΣΤΑΙΝΟΝΤΑΙ, κυκλοφορεί, σε μετάφραση του Γιώργου Μαραγκού, από τις Εκδόσεις Κέδρος (σελ.: 600, τιμή: 18,80 €).

Το βιβλίο τιμήθηκε με το Βραβείο ιστορικής αστυνομικής μυθοπλασίας ELLIS PETERS AWARD.

Ο συγγραφέας: Ο Philip Kerr γεννήθηκε στο Εδιμβούργο το 1956. Σπούδασε νομικά και συνεργάστηκε ως αρθρογράφος στις σελίδες των Sunday Times, της Evening Standard και του New Statesman.
Ως συγγραφέας έγινε παγκοσμίως γνωστός χάρη στη σειρά βιβλίων του με ήρωα τον ντετέκτιβ Μπέρνι Γκούντερ, που θεωρείται από τις σημαντικότερες σειρές στον χώρο της σύγχρονης νουάρ αστυνομικής λογοτεχνίας. Οι ιστορίες του Μπέρνι Γκούντερ διαδραματίζονται κυρίως στη Γερμανία των χρόνων της ναζιστικής κυριαρχίας και του Δεύτερου Παγκόσμιου πολέμου.

Ο μεταφραστής: Ο Γιώργος Μαραγκός είναι διδάκτωρ Παντείου με ειδίκευση στον Thomas Pynchon, κριτικός λογοτεχνίας και μεταφραστής. Από τα βιβλία του Φίλιπ Κερ έχει μεταφράσει επίσης το Ξαφνικός θάνατος και Το χέρι του Θεού.

Ποιος είναι ο Μπέρνι Γκούντερ; Είναι σαρκαστικός, απότομος και κυνικός, με τραχύ χιούμορ και μια ιδιαίτερη αίσθηση περί δικαίου και αδίκου. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι είναι γνήσιος Βερολινέζος. Αλλά εν μέρει και στα βιώματά του. Πήρε μέρος στον Μεγάλο Πόλεμο και, όπως ο Χίτλερ, τιμήθηκε με τον Σιδηρούν Σταυρό. Δεύτερης τάξεως, βέβαια, αλλά, όπως αρέσκεται να λέει, «τα περισσότερα μετάλλια πρώτης τάξεως απονεμήθηκαν σε ανθρώπους που βρίσκονται στα νεκροταφεία».
Υπηρέτησε επί έντεκα χρόνια στο τμήμα Ανθρωποκτονιών της Kriminalpolizei, ή Kripo, δηλαδή του Εγκληματολογικού τμήματος της αστυνομίας του Βερολίνου. Στα χρόνια αυτά ήρθε αντιμέτωπος με κάθε είδους παρεκτροπή, διαφθορά και βιαιότητα, προτού την κάνει το 1933, όταν επικράτησαν οι Εθνικοσοσιαλιστές και άρχισαν να πετάνε έξω από την υπηρεσία όσους δεν ήταν μέλη του κόμματος.
Πίνει πολύ, καπνίζει υπερβολικά και τρώει λίγο παραπάνω απ’ ό,τι θα ‘πρεπε – βέβαια, ο εγκλεισμός του σε ένα σοβιετικό στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου θα φροντίσει να του κόψει όλες τις κακές συνήθειες.
Η γυναίκα του πέθανε στην πανδημία της ισπανικής γρίπης, το 1918, και έκτοτε το μάτι του Μπέρνι παίζει, αλλά δεν τα πάει καλά με τις μακροχρόνιες σχέσεις. Άλλωστε, είναι εξαιρετικά δύσκολο να έχει κανείς μακροχρόνιες σχέσεις, οποιουδήποτε είδους, στη Ναζιστική Γερμανία, όπου οι άνθρωποι πολύ συχνά εξαφανίζονται. Πάντως όλες αυτές οι εξαφανίσεις είναι καλές για τη δουλειά του, εφόσον είναι ιδιωτικός ερευνητής και πολλές από τις υποθέσεις του έχουν να κάνουν με τον εντοπισμό ανθρώπων που εξαφανίστηκαν.
Ξεκινώντας από τη Γερμανία του ’30 και φτάνοντας ως το 1954, η δράση των εννέα μέχρι σήμερα βιβλίων του Philip Kerr με ήρωα τον Μπέρνι Γκούντερ αποτυπώνει πολύ περισσότερα από τις θηριωδίες του Ναζιστικού καθεστώτος: αναφέρεται στην κτηνωδία του Ανατολικού Μετώπου, στην μεταπολεμική πείνα και εκμετάλλευση, και φτάνει μέχρι τον Ψυχρό Πόλεμο, που χαρακτηρίζεται εκτός των άλλων από το διπλό παιχνίδι που έπαιζαν πολλοί, καθώς και από μια αμείλικτη αδιαφορία για την ηθική και την ανθρώπινη ζωή. Ο Μπέρνι μισεί τους πάντες χωρίς να κάνει διακρίσεις: Ρώσους, Γάλλους, Βρετανούς, Αμερικάνους, και φυσικά τους Γερμανούς – γιατί τους έχει δει όλους εν δράσει, και ξέρει πόση μαυρίλα κρύβουν οι ψυχές τους.
Πάνω απ’ όλα, όμως, ο Μπέρνι είναι ένας γενναίος άντρας. Γιατί όταν κάποιος δεν έχει τίποτε άλλο να χάσει, το μόνο που μετράει είναι η τιμή του.

Δυο λόγια για τη σειρά βιβλίων με ήρωα τον Μπέρνι Γκούντερ: Το πρώτο βιβλίο της σειράς εκδόθηκε το 1989. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί δέκα βιβλία με ήρωα τον Μπέρνι Γκούντερ. Η σειρά έχει γνωρίσει τεράστια εμπορική επιτυχία και αναγνώριση από τους κριτικούς, τόσο στον αγγλόφωνο κόσμο όσο και παγκοσμίως.