Η σπάνια ελληνική χλωρίδα ψηφιακά διαθέσιμη σε όλους (Video)

Περισσότερα από 100.000 δείγματα αποξηραμένων φυτών σαν αυτό πέρασαν σχολαστικά από αυτή τη διαδικασία και μέχρι σήμερα προστατεύονται σαν κόρη οφθαλμού  από τους επιστήμονες του τμήματος βιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. 

Τα δείγματα φυλάσσονται σε μια διαφορετική βιβλιοθήκη γνωστή και ως ερμπάριουμ.  Εδώ η θερμοκρασία δεν υπερβαίνει ποτέ τους 16 βαθμούς Κελσίου. Σε καθένα από τα 472 μικρά λευκά ξύλινα ερμάρια, αποθηκεύεται και ταξινομείται ένας μεγάλος αριθμός αποξηραμένων

δειγμάτων φυτών  που προέρχονται από συλλογές σύγχρονων αλλά και παλαιότερων Ελλήνων και Ευρωπαίων ερευνητών της ελληνικής χλωρίδας. 

Ανάλογα με την ημερομηνία συλλογής οι επιστήμονες μπορούν να μελετήσουν ένα ακόμη βασικό χαρακτηριστικό. 

Για την μελέτη και ταυτοποίηση των δειγμάτων οι επιστήμονες  χρησιμοποιούν μια ακόμη μέθοδο. 

Οι συλλογές του βοτανικού μουσείου αποτελούν σημείο αναφοράς για τους ερευνητές της ελληνικής χλωρίδας. Το παλαιό τμήμα του μουσείου φιλοξενεί συλλογές με δείγματα 6.000 φυτών που συλλέχθηκαν από διάφορες περιοχές της Ελλάδας κατά την περίοδο 1800 – 1950. Μέσα από αυτή τη συλλογή μπορούμε να μελετήσουμε με ακρίβεια την ιστορία της βοτανικής εξερεύνησης στην Ελλάδα.

Οι πρώτες προσπάθειες συλλογής των πρώτων δειγμάτων ξεκίνησαν από τα μέσα της δεκαετίας του 1930 από τον τότε καθηγητή συστηματικής βοτανικής και φυτογεωγραφίας του πανεπιστημίου, Δημήτριο Ζαγανιάρη. Τα δείγματα φυλάσσονταν στο παλιό κτίριο της Φιλοσοφικής Σχολής, που μετά την πτώση της Θεσσαλονίκης χρησιμοποιήθηκε από τις δυνάμεις κατοχής ως στρατιωτικό νοσοκομείο. 

Το ερμπάριουμ ανήκει στο Τμήμα Βιολογίας ΑΠΘ και είναι καταχωρημένο στο διεθνή κατάλογο βοτανικών μουσείων. Κάθε χρόνο προστίθενται νέα δείγματα στις συλλογές του ενώ πρόσφατα η επιστημονική ομάδα ξεκίνησε για πρώτη φορά και τη μελέτη των παλαιών συλλογών.

Ο επίκουρος καθηγητής του τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ, Σπύρος Γκέλης μίλησε στην εκπομπή Ο3 της ΕΡΤ3 για την προσπάθεια ψηφιοποίησης του ερμπαρίου για να έχει ο κάθε ένας πρόσβαση σε αυτό. Όπως είπε, υπάρχουν δείγματα πολύ παλιά, που κινδυνεύουν από τη φθορά, όταν οι ερευνητές χρειάζονται πρόσβαση σε αυτά. Η ψηφιοποίηση θα δίνει πρόσβαση στους ερευνητές όπου κι αν βρίσκονται, διατηρώντας ακέραιο το δείγμα και δίνοντας ακριβείς πληροφορίες για το χρώμα, τις διαστάσεις, την ημερομηνία και τον τόπο συλλογής. «Φτιάχνουμε μια πολύ μεγάλη ψηφιακή βάση δεδομένων, ώστε να είναι διαθέσιμα τα στοιχεία με επιστημονικά συμβατό τρόπο σε όλη την επιστημονική κοινότητα» ανέφερε ο κ. Γκέλης.

Ανάλογη προσπάθεια ψηφιοποίησης είναι σε εξέλιξη και στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Η συλλογή είναι παλαιότερη αυτής της Θεσσαλονίκης και διαθέτει 100.000 δείγματα. Όπως ανέφερε ο αντιπρύτανης του πανεπιστημίου Πατρών και πρόεδρος της Ελληνικής Βοτανολογικής Εταιρείας Παναγιώτης Δημόπουλος στην εκπομπή Ο3 της ΕΡΤ3, από τον 18ο αιώνα μέχρι και πρόσφατα την καταγραφή της ελληνικής χλωρίδας συντόνιζαν ξένοι επιστήμονες, Άγγλοι, Δανοί, Γερμανοί. Μόλις το 2013 τα Πανεπιστήμια Αθηνών, Πατρών και Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με Γερμανούς επιστήμονες κατέγραψαν συνοπτικά τη σύγχρονη χλωρίδα της Ελλάδας, με 7.000 καταγραφές φυτικών ειδών. Τα 3.500 είδη είναι καταχωρημένα σε μια ψηφιακή πλατφόρμα που επικαιροποιείται. Ο επόμενος στόχος είναι να γίνει αναλυτική καταγραφή σε ένα δεκάτομο έργο, καθώς η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα που δεν έχει καταγεγραμμένη αναλυτικά την χλωρίδα της.

ΠΗΓΗ: ΕΡΤ3 ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΝΙΚΟΣ ΠΙΤΣΙΑΚΙΔΗΣ

www.ert.gr