Χανιά: Αναγκαία η ορθολογική χρήση γεωργικών φαρμάκων

Προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα των αγροτικών προϊόντων και να προστατευθεί η υγεία των καταναλωτών, η Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Π.Ε. Χανίων ενημερώνει για την ορθή εφαρμογή των γεωργικών φαρμάκων.

Το δελτίο αφορά τους επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων καθώς και κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη όσον αφορά την προστασία του από την χρήση των γεωργικών φαρμάκων.

Σύμφωνα με την ΚΥΑ 8197/90920/2013 (ΦΕΚ 1883 Β΄) «Θέσπιση Εθνικού Σχεδίου Δράσης με στόχο την εφαρμογή της Οδηγίας 2009/128/ΕΚ για την προστασία του ανθρώπου και του περιβάλλοντος» όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, η υποχρέωση του επαγγελματία χρήστη γεωργικών φαρμάκων είναι η ελαχιστοποίηση της δημιουργίας ψεκαστικού νέφους και η ελαχιστοποίηση έκθεσης των ανθρώπων σε αυτό και για τον λόγο αυτό πρέπει ενδεικτικά να λάβει τα παρακάτω μέτρα:

1. Να διερευνήσει την δυνατότητα και οικονομικότητα της εφαρμογής μη χημικών μεθόδων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της καλλιέργειάς του καθώς και της εφαρμογής των γεωργικών φαρμάκων με ψεκαστικά μέσα που δεν δημιουργούν μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος.
2. Να διενεργεί τον ψεκασμό σε μέρες και ώρες που μειώνεται η πιθανότητα έκθεσης ανθρώπων σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος.
3. Τα χρησιμοποιούμενα ακροφύσια να συντελούν στην μείωση του ψεκαστικού νέφους (ειδικού τύπου ακροφύσια ή επαρκώς ρυθμισμένα ή συντηρημένα)
4. Να μην διενεργείται ψεκασμός όταν πνέει δυνατός άνεμος. Όταν ο άνεμος αυξάνεται κατά την διάρκεια του ψεκασμού, ο ψεκασμός θα πρέπει να σταματάει. Στην περίπτωση μεταβαλλόμενης έντασης ανέμων ο ψεκασμός ξεκινά μετά την σταθεροποίηση των ανέμων χαμηλής έντασης.
5. Να ακολουθεί τους κανόνες Ορθής Γεωργικής Πρακτικής

Μεγάλη προσοχή θα πρέπει να δίδεται στις αποστάσεις ψεκασμού και στην δημιουργία ψεκαστικού νέφους. Τονίζεται ότι ο ψεκασμός των γεωργικών φαρμάκων με χρήση νεφελοψεκαστήρων (τουρμπίνες) ευνοεί την δημιουργία ψεκαστικού νέφους. Οι τουρμπίνες χρησιμοποιούνται μόνο όταν τα αγροκτήματα είναι μεγάλα και η καλλιέργεια έχει μεγάλο ύψος . Επίσης δεν πρέπει να γίνεται ψεκασμός με αέρα που ευνοεί την μεταφορά του νέφους.

Σε κάθε περίπτωση ο επαγγελματίας χρήστης γεωργικών φαρμάκων οφείλει να ενημερώσει εγγράφως τους κατοίκους, τους επαγγελματίες, τους εργαζόμενους και τους μόνιμους επισκέπτες της περιοχής όπου ενδέχεται να μετακινηθεί το ψεκαστικό νέφος και οι οποίοι ενδέχεται να εκτεθούν σε αυτό, σαράντα οκτώ (48) ώρες πριν τον ψεκασμό. Όταν μόνο περαστικοί δύναται να εκτεθούν σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος, η ενημέρωση γίνεται πριν τον ψεκασμό.

Όταν η ενημέρωση αφορά τους κατοίκους, τους εργαζόμενους και τους μόνιμους επισκέπτες της περιοχής που ενδέχεται να εκτεθούν στο ψεκαστικό νέφος τότε θα πρέπει να περιλαμβάνει:

1) Τον εκτιμώμενο χρόνο έναρξης του ψεκασμού
2) Την θέση της καλλιέργειας που θα γίνει ο ψεκασμός
3) Τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν (εμπορική ονομασία)
4) Την σήμανση τοξικότητας (Xn, Xi κ.λ.π.) που αναγράφεται στην συσκευασία καθώς και τις αντίστοιχες φράσεις κινδύνου (π.χ. «Ερεθίζει το αναπνευστικό σύστημα»)

Όταν η ενημέρωση αφορά τους επαγγελματίες (κυρίως μελισσοκόμους, σαλιγκαροτρόφους και κτηνοτρόφους) εκτός των ως άνω θα πρέπει να αφορά και τις επιδράσεις στην δραστηριότητά τους, που τυχόν αναγράφονται στην συσκευασία του φυτοπροστατευτικού προϊόντος που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί.
Η μορφή του χρησιμοποιούμενου για την ενημέρωση εντύπου είναι καθορισμένη και επισυνάπτεται. Συνιστάται η ανάρτησή του σε σημεία όπου θα είναι ορατό από τους κατοίκους, επαγγελματίες, επισκέπτες που ενδέχεται να εκτεθούν στο ψεκαστικό νέφος (οικίες, κολώνες, πασσάλους, φράχτες κ.ά.)
Όσον αφορά στις κατ’ ελάχιστον αποστάσεις που πρέπει να τηρούνται μεταξύ ζώνης ψεκασμού γεωργικών φαρμάκων και ειδικής περιοχής, ορίζονται ως εξής (ΚΥΑ 6669/79087/15-7-2015, ΦΕΚ 15282 Β΄):

Χώροι προστασίας Χρήση εξοπλισμού εφαρμογής με χαμηλή αερομεταφορά του ψεκαστικού νέφους Εφαρμογή με νεφελοψεκαστήρες με εξαίρεση ηλεκτροστατικούς νεφελοψεκαστήρες
σκευάσματα με εικονόγραμμα κινδύνου
ή
σκευάσματα με εικονόγραμμα κινδύνου
σκευάσματα χωρίς καμία από τα προηγούμενα εικονογράμματα

Νοσοκομεία, ευαγή ιδρύματα, παιδικές χαρές, κατασκηνωτικοί χώροι και άλλες εγκαταστάσεις αναψυχής, σχολεία και εκπαιδευτήρια, αθλητικές εγκαταστάσεις, δημόσια πάρκα
200 μέτρα 80 μέτρα 20 μέτρα 200 μέτρα
Ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, στρατόπεδα, αρχαιολογικούς και τουριστικούς χώρους.
200 μέτρα 80 μέτρα Χωρίς περιορισμό 200 μέτρα
Κατοικίες εκτός σχεδίου πόλεως, οικισμού ή ζώνης 50 μέτρα 10 μέτρα Χωρίς περιορισμό 50 μέτρα
Κατοικίες εντός σχεδίου πόλεως, εντός οικισμού και εντός ζώνης
200 μέτρα 50 μέτρα Χωρίς περιορισμό 80 μέτρα
Χώροι αστικού πρασίνου (πλην πάρκων) 50 μέτρα 10 μέτρα Χωρίς περιορισμό 200 μέτρα

Με την επιφύλαξη των οριζόμενων στην ετικέτα κάθε χρησιμοποιούμενου γεωργικού φαρμάκου οι παραπάνω αποστάσεις δεν εφαρμόζονται

1) Σε καλλιέργειες υπό κάλυψη (ιδίως θερμοκήπια) εφόσον κατά την διάρκεια εφαρμογής και μέχρι να στεγνώσει το ψεκαστικό υγρό τα παράθυρα που γειτνιάζουν με τους χώρους προστασία των παραπάνω πινάκων, παραμένουν κλειστά.
2) Στην περίπτωση δολωματικών ψεκασμών που διενεργούνται με την επίβλεψη των αρμοδίων αρχών σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
3) Στις περιπτώσεις εφαρμογής φυτοπροστατευτικών προϊόντων εκτός ωραρίου λειτουργίας εγκαταστάσεων και επιχειρήσεων των χώρων προστασίας ή κατά την διάρκεια απουσίας των κατοίκων για όσο διάστημα διαρκεί η εφαρμογή.
4) Κατά την εφαρμογή με ψεκασμό ζιζανιοκτόνων καθώς και στις περιπτώσεις ψεκασμού λοιπών φυτοπροστατευτικών προϊόντων όταν η απόσταση του ακροφυσίου ψεκασμού από το έδαφος είναι μικρότερη των σαράντα εκατοστών (40cm).
5) Εφόσον προς την πλευρά γειτνίασης με την προστατευόμενη περιοχή υπάρχει συμπαγής σειρά μη ψεκαζόμενης φυτικής βλάστησης (δέντρα ή ψηλοί θάμνοι) ή δίχτυ προστασίας (σκίασης, αντιανεμικά ή αντιχαλαζικά) που αποτρέπει τη μετακίνηση των σταγονιδίων του ψεκαστικού νέφους.
Όσον αφορά στις διοικητικές κυρώσεις (πρόστιμα) επί των παραβάσεων σε θέματα ορθολογικής χρήσης γεωργικών φαρμάκων, σύμφωνα με το άρθρο 45 του Ν. 4036/2012 (ΦΕΚ Α΄8) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, επιβάλλονται πρόστιμα από 300 έως 5.000 χιλιάδες ευρώ για τους παραβάτες των άρθρων 38 έως 44 του ιδίου νόμου ενώ σε όποιον χρησιμοποιεί γεωργικά φάρμακα χωρίς να τηρεί τα αναγραφόμενα στη συσκευασία ή στην ετικέτα τους επιβάλλεται πρόστιμο από 150 έως 10.000 ευρώ.

έλος, υπενθυμίζεται στους παραγωγούς ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, είναι υποχρεωμένοι χρησιμοποιούν εγκεκριμένα σκευάσματα, να ακολουθούν τις οδηγίες της ετικέτας του χρησιμοποιούμενου σκευάσματος και να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.

Όσον αφορά στην χρήση μη εγκεκριμένων σκευασμάτων καλούνται οι χρήστες γεωργικών φαρμάκων να διαβάζουν με προσοχή την ετικέτα, όπου αναγράφονται οι καλλιέργειες στις οποίες επιτρέπεται η χρήση του κάθε σκευάσματος. Οι παραγωγοί οι οποίοι έχουν διαφορετικές καλλιέργειες είτε οι καλλιέργειες τους γειτνιάζουν με διαφορετικές καλλιέργειες π.χ. ελιά εσπεριδοειδή, καλούνται να ξεπλένουν καλά τα ψεκαστικά τους μηχανήματα μετά το πέρας του ψεκασμού και πάντα πριν την μετάβαση από την μία καλλιέργεια στην άλλη, καθώς και να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να μην υπάρχει μεταφορά ψεκαστικού νέφους σε όμορες καλλιέργειες.

Η υπηρεσία μας και κατά την τρέχουσα χρονιά θα προβεί σε ελέγχους που αφορούν τόσο σε δειγματοληψίες για την ανίχνευση υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων σε αγροτικά προϊόντα όσο και σε ελέγχους παραγωγού – χρήστη γεωργικών φαρμάκων που αφορούν σε δειγματοληψίες ψεκαστικού διαλύματος, δειγματοληψίες στον αγρό, έλεγχο αποθήκης και εγγράφων του παραγωγού.
Για κάθε περαιτέρω διευκρίνιση τα τηλέφωνα των αρμοδίων γεωπόνων της ΔΑΟΚ Π.Ε. Χανίων είναι: 2821346540-44.

www.ert.gr