Brexit με αστερίσκους και όρους

Για τα πολιτικά δεδομένα, το καλοκαίρι του 2016 ήταν εποχή εκπλήξεων. Αρχικά, οι Βρετανοί ψήφισαν υπέρ της αποχώρησής τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη συνέχεια, ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, και μετά από σχεδόν 4 μήνες κέρδισε και την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι αναλυτές σχολίαζαν το «καινούριο, άγνωστο εκλογικό σώμα», και την άνοδο ενός ιδιότυπου, φαινομενικά πρωτόγνωρου

εθνοσυντηρητισμού. Έναν χρόνο μετά, κατά τις γαλλικές εκλογές, όλοι περίμεναν τα αποτελέσματα αποφεύγοντας να τα προβλέψουν με αυτοπεποίθηση, ακόμη και όταν ήταν σαφές πως ο Εμανουέλ Μακρόν θα κατακτούσε την προεδρία. Πολλοί ξαναβρήκαν την ασφάλεια των αναμενόμενων εκλογικών αποτελεσμάτων. Και μετά οι Βρετανοί αποφάσισαν να ξαναβγάλουν μια έκπληξη από τις κάλπες των πρόωρων εκλογών που προκήρυξε η Τερέζα Μέι. Οι εκπλήξεις αυτές βρίσκονται πλέον στην εξουσία, όμως αυτή η εξουσία δεν μοιάζει με εκείνη που προέβλεπαν πολλοί στην αρχή τους. Ο Ντόναλντ Τραμπ και οι Ρεπουμπλικανοί φαίνεται πως οδεύουν προς μια σημαντική (πολιτικά, αν όχι και αριθμητικά) ήττα στις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου, και η Τερέζα Μέι διαχειρίζεται ένα κόμμα και μια αποχώρηση που ελάχιστα θυμίζουν όσα φαίνονταν να τάζουν στους υποστηρικτές τους.

Θυμίζοντας τα ποσοστά του δημοψηφίσματος, οι Financial Times κάνουν σήμερα το πιο ακριβές σχόλιο για την πορεία του Brexit, τονίζοντας πως πρόκειται για ένα Brexit του «52-48», με την ελαφρά πλειοψηφία να κερδίζει την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και την ελαφρά μειοψηφία να κερδίζει το ότι, για την ώρα, η αποχώρηση αυτή δεν σημαίνει κάποια σημαντική πρακτική αλλαγή. Οι περισσότερες αναλύσεις σχολιάζουν πως η κυβέρνηση της Τερέζα Μέι έχει υποχωρήσει σε όλα όσα της ζητήθηκαν, ακόμα και αν παρουσιάζει τη χρονική παράταση που κέρδισε για την έοξο της Βρετανίας από την Ε.Ε. ως σημαντική νίκη. Ελάχιστοι νομίζουν πως στους μήνες της παράτασης αυτής η βρετανική κυβέρνηση θα ανακαλύψει κάποιο σημαντικό επιχείρημα ή πλεονέκτημα για να βελτιώσει τη θέση της στις διαπραγματεύσεις. Στο ίδιο άρθρο του στους FT, ο Ντέιβιντ Άλεν Γκριν σχολιάζει πως το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι κατάφερε να της δοθεί η δυνατότητα να διαπραγματεύεται συμφωνίες για την μετά-Brexit εποχή κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για τους όρους του Brexit είναι ασήμαντο: Κανείς δεν πρόκειται να προχωρήσει σε εμπορικές συμφωνίες με την Βρετανία πριν γίνουν σαφείς οι όροι της αποχώρησής της.

Παράλληλα, το Bloomberg παρατηρεί πως την ίδια ώρα που η φυγή μεγάλων εταιρειών από την Βρετανία είναι μη αναστρέψιμη, και οι διαπραγματεύσεις για το καθεστώς των συναλλαγών των
τραπεζών στο City του Λονδίνου με την Ε.Ε. συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, οι συντηρητικοί βουλευτές που ακόμη και πριν από λίγες μόλις ημέρες ασκούσαν πίεση στην Τερέζα Μέι και διατράνωναν την απογοήτευσή τους για το υποτονικό Brexit έχουν πλέον αποδεχθεί τους όρους του, και φαίνεται να προσφέρουν στην πρωθυπουργό της χώρας τον χρόνο που τόσο χρειάζεται. Το βασικό πλεονέκτημα της Τερέζα Μέι σε αυτή την ανάλυση δεν είναι καν δικό της, αλλά των Εργατικών και του Τζέρεμι Κόρμπιν, ο οποίος πλέον υποστηρίζει την διατήρηση μιας τελωνειακής ένωσης Βρετανίας-Ε.Ε. Δεδομένων των διαφορετικών βαθμών ταύτισης των βουλευτών με τα κόμματά τους, η τοποθέτηση του Κόρμπιν καθιστά πιθανή, με την συμφωνία κάποιων λίγων Συντηρητικών βουλευτών, την ψήφιση μιας τέτοιας ένωσης –γεγονός που θα ήταν σαφής ήττα για την Τερέζα Μέι, την κυβέρνηση και το κόμμα της. Το European Research Group, λοιπόν, η πλέον δυναμικά αντιευρωπαϊκή ομάδα των Tories στο βρετανικό κοινοβούλιο, σταμάτησε να αντιτίθεται στην πρωθυπουργό, και αντιθέτως επικεντρώνεται στο ότι η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και αν γίνει, θα είναι τουλάχιστον αποχώρηση, και αυτό είναι αρκετό.

Όλοι γνωρίζουν πως ενδεχόμενη αμφισβήτηση της Τερέζα Μέι θα σήμαινε κατά πάσα βεβαιότητα και πτώση της κυβέρνησης των Συντηρητικών, χωρίς καμία εγγύηση για το αποτέλεσμα καινούριων εκλογών. Σε αυτό το πλαίσιο, ίσως το καλύτερο που συνέβη στην Μέι -για τον εαυτό της, τουλάχιστον- ήταν εκείνη η απογοητευτική επίδοση των Tories στις εκλογές του 2017.

www.ert.gr