Τα μάρμαρα και ο Κλούνεϊ

Ο Τόνι Μπλερ διακήρυττε πως όταν εκλεγεί πρωθυπουργός, τα Μάρμαρα του Παρθενώνα θα επέστρεϕαν πίσω στην Αθήνα. Η υπόσχεση αυτή ξεχάστηκε το ίδιο γρήγορα με τη 10ετή πρωθυπουργία του. Οι Ολυμπιακοί αγώνες, θεωρούνταν από την κυβέρνηση Σημίτη, μια ευκαιρία για επαναπατρισμό. Δε συνέβη ποτέ.

Όταν χτίστηκε το Μουσείο της Ακρόπολης, όλα τα βλέμματα στράϕηκαν στο Λονδίνο: Θα αδειάσει, επιτέλους, η Duveen Gallery που ϕιλοξενεί τα “Ελγίνεια”

Η ιστορία των γλυπτών του Παρθενώνα ξεκίνησε πριν μερικές δεκαετίες, περίπου, σαν πατριωτικός πυρετός. “Φέρτε μας πίσω, τα μάρμαρα γιατί μας ανήκουν”, ήταν το επιχείρημα.

Εδώ και μερικά χρόνια το αίτημα της επιστροϕής έχει αλλάξει τόνο και περιεχόμενο, πολύ πριν ο Τζώρτζ Κλούνεϊ συνοδεύσει με ένα αμήχανο χαμόγελο την άποψη για την επανένωση του μνημείου.

Το επιχείρημα είναι σαϕές: Τα μάρμαρα είναι μέρος ενός μοναδικού μνημείου της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς και είναι μοιρασμένα μεταξύ Λονδίνου και Αθήνας. Το αίτημα της επιστροϕής τους δεν εντάσσεται πια σε ένα εθνικιστικό, πατριωτικό πλαίσιο. Το θέμα είναι να εκτεθούν, επιτέλους ενωμένα, τα σωζόμενα μέρη του Παρθενώνα.

Είναι μια άποψη με την οποία συμϕωνεί η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Λογικά το κατανοεί και η Διεύθυνση του Βρετανικού Μουσείου.

Προκύπτουν όμως δυο τεράστια ζητήματα: Πρώτον, το Βρετανικό Μουσείο συζητά μόνο το δανεισμό των Γλυπτών και προϋπόθεση του οποιουδήποτε δανεισμού είναι η αποδοχή της κυριότητας. Αν και ακούγεται αστείο να συζητάμε για την κυριότητα ενός μνημείου που δημιουργήθηκε πριν 25 αιώνες, η νομική βάση και τα έγγραϕα που διατηρεί το Μουσείο αμϕισβητούνται εύκολα από πρωτοετή ϕοιτητή Νομικής. Και είναι μια συζήτηση που καμία ελληνική κυβέρνηση δεν ϕαίνεται διατεθειμένη να συμμετάσχει.

Δεύτερον, η πιθανότητα επιστροϕής των Γλυπτών θα συγκλόνιζε συθέμελα το παγκόσμιο τοπίο της Τέχνης και θα δημιουργούσε ένα προηγούμενο που τρομοκρατεί όλα τα μουσεία του Δυτικού κόσμου.

Μένουμε, δηλαδή, μόνο με τον Κλούνεϊ; Εντάξει, ο Χολιγουντιανός αστέρας έπρεπε να προωθήσει, με κάποιο τρόπο, την ταινία του. Είναι σύνηθες το Χόλιγουντ να παίρνει τολμηρές θέσεις σε δύσκολα ζητήματα, πόσω μάλλον όταν αυτά παρουσιάζουν ένα παγκόσμιο ενδιαϕέρον. Όταν όμως τα ϕώτα κλείσουν, η ελληνική πλευρά θα μείνει πάλι μόνη και αντιμέτωπη με τα προαναϕερθέντα αδιέξοδα, την ίδια ώρα που η Duveen Gallery του Βρετανικό Μουσείου, θα είναι γεμάτη με επισκέπτες.

Όπως σε όλα τα εθνικά μας ζητήματα, έτσι και σε αυτό, για να βρούμε λύση πρέπει να απεγκλωβιστούμε από τους εθνικούς μας μύθους…