Ο Τσίπρας παίζει τα ρέστα του και οι Έλληνες κρατάμε την ανάσα μας

Όταν ο Αλέξης Τσίπρας είπε τη φράση «τώρα αρχίζει η διαπραγμάτευση», ενώ είχε απορρίψει τις προτάσεις των δανειστών, πολλοί τον χλεύασαν και άλλοι τον χαρακτήρισαν «μοιραίο άνθρωπο» για τη χώρα.

Και, όμως, από εκείνη τη στιγμή και μετά άρχισε ένα οργιαστικό παρασκήνιο για την εξεύρεση λύσης, με πρωταγωνιστή τον Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, ο οποίος λίγα 24ωρα νωρίτερα είχε, ουσιαστικά, πετάξει έξω από το γραφείο του τους απεσταλμένους του Έλληνα πρωθυπουργού.

Η Άνγκελα Μέρκελ

συγκάλεσε εκτάκτως τη γερμανική Βουλή και προειδοποίησε ξανά την Ελλάδα, ο Σοσιαλδημοκράτης αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ εμφανίστηκε ακόμη σκληρότερος, ο Φρανσουά Ολάντ δήλωσε τρεις φορές ότι «η μπάλα βρίσκεται στο γήπεδο των Ελλήνων», δηλαδή ότι ο Τσίπρας είναι εκείνος που πρέπει να υποχωρήσει, και η Κριστίν Λαγκάρντ απείλησε ότι την 1η Ιουλίου η Ελλάδα θα βρεθεί σε καθεστώς χρεοκοπίας, αν δεν πληρώσει το 1,5 δισ ευρώ στο ΔΝΤ στις 30 Ιουνίου.

Και μετά; Μετά αποφάσισαν να συγκαλέσουν έκτακτη Σύνοδο Κορυφής για το ελληνικό ζήτημα, τη Δευτέρα, ενώ υπήρχε ήδη προγραμματισμένη για την Πέμπτη.
Και μετά; Μετά συζητούν το ενδεχόμενο έκτακτου Eurogroup πριν από τη Σύνοδο της Δευτέρας.

Με δυο λόγια, ο Αλέξης Τσίπρας επέβαλε αυτό που ήθελε. Να τεθεί το ελληνικό πρόβλημα, με τρόπο οριστικό, στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο. Εκεί θα βρεθεί αντιμέτωπος με όλη την Ευρώπη, με τις προθεσμίες να πνίγουν τη χώρα, και με την ευθύνη να πέφτει ασήκωτη στους ώμους του.

Γινόταν, άραγε, διαφορετικά;
Με βάση τις προεκλογικές δεμεύσεις, τις εσωκομματικές αγκυλώσεις, και τη στρατηγική της ηγετικής ομάδας του Σύριζα, όχι.
Δε θα μπορούσε, σε καμιά περίπτωση, να αποδεχθεί μειώσεις κύριων και επικουρικών συντάξεων, καθώς και υπερβολική αύξηση του ΦΠΑ, χωρίς μάλιστα να κερδίσει ούτε μια απλή δήλωση για ρύθμιση του χρέους.

Αναμενόμενο ήταν, λοιπόν, να παίξει τα ρέστα της, ελπίζοντας ότι κάτι καλύτερο θα της προσφερθεί. Κάτι που δεν θα εξισώνει, στα μάτια της κοινής γνώμης, τη σημερινή κυβέρνηση με τις προηγούμενες «μνημονιακές», κάτι που θα είναι διαχειρίσιμο εσωκομματικά.

Δεν ξέρω πόσο βελτιωμένη θα είναι η τελική πρόταση των δανειστών, σίγουρα όμως θα είναι καλύτερη από αυτή που ξέρουμε μέχρι σήμερα -έστω οριακά.Δεν μπορεί να κινείται στη λογική Σόιμπλε «πάρτε όλα τα μέτρα τώρα για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση του προηγούμενη μνημονίου, και μετά βλέπουμε». Δηλαδή, πάρτε μέτρα σχεδόν 4 δισ ευρώ, περικόψτε τις συντάξες, απελευθερώστε τις απολύσεις κλπ…

Όσο καλύτερη, πάντως, και αν είναι, και σκληρά μέτρα θα περιλαμβάνει και στο ράφι θα βάζει σωρεία προεκλογικών εξαγγελιών (όπως η 13η σύνταξη, η αύξηση του κατώτατου μισθού, η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων κλπ). Και το θέμα δεν θα κλείνει εκεί.

Τον Σεπτέμβριο θα ακολουθήσει η μεγάλη διαπραγμάτευση για τα επόμενα χρόνια, η οποία θα έχει ως στόχο την εκταμίευση περίπου 40 δισ -τόσα θα χρειαστούμε, αφού δε θα μπορούμε να βγούμε στις αγορές- με αντάλλαγμα μεγάλο πακέτο μεταρρυθμίσεων, φυσικά.

Δεν θα είναι μνημονιακού χαρακτήρα τα μέτρα, τα οποία θα απαιτήσουν οι δανειστές; Δεν θα ελέγχεται η εφαρμογή τους από την τρόικα, που απλώς μετονομάστηκε σε θεσμούς; Δεν θα έχει ξανά πρωταγωνιστικό ρόλο το ΔΝΤ;

Εκεί θα κριθούν τα πάντα για το επίπεδο διαβίωσης των Ελλήνων, εκεί θα κριθεί και το πολιτικό μέλλον του πρωθυπουργού. Όταν αναρωτιέται «πώς είναι δυνατόν οι Ευρωπαίοι να δέχονται τα σκληρά μέτρα που απαιτεί το ΔΝΤ, αλλά ταυτόχρονα να απορρίπτουν την αξίωσή του να ρυθμιστεί το ελληνικό χρέος;» ξεχνά κάτι βασικό. Ότι οι Ευρωπαίοι δε θέλουν ούτε να ακούσουν για «κούρεμα» του χρέους, όπως προτείνει το ΔΝΤ, επειδή αυτό θα έφερνε απώλειες στα ίδια τα κράτη που το διακρατούν -άρα, στους πολίτες τους. Και αφού απορρίπτουν την απαίτηση του ΔΝΤ, είναι υποχρεωμένοι να δεχθούν όλες τις αξιώσεις του για οικονομικά μέτρα.

Μην ξεχνάμε ότι το ΔΝΤ δανείζει χώρες υπό την προϋπόθεση ότι θα πάρει πίσω τα λεφτά του. Πράγμα που σημαίνει ότι ο δανειζόμενος έχει βιώσιμο χρέος. Από τη στιγμή, λοιπόν, που δε θεωρεί εξυπηρετήσιμο το ελληνικό χρέος, πρέπει να σταματήσει να δανείζει τη χώρα μας και να απαιτήσει την επιστροφή όσων έχει δώσει.
Εκτός και αν οι Ευρωπαίοι δεχθούν ό,τι εισηγείται για το ύψος των μέτρων -μαζί τη βεβαιότητα της απόδοσής τους.

Εν κατακλείδι, είναι προφανές ότι ο Τσίπρας θα αναγκαστεί να πάρει οδυνηρά μέτρα, καθώς έχουν επιδεινωθεί όλοι οι οικονομικοί δείκτες τους έξι τελευταίους μήνες. Δεν θα το κάνει, όμως, αν δεν το αντισταθμίσει με κάτι που θα είναι (ή θα μοιάζει πως είναι) ουσιαστικό. Πιθανότατα θα προτιμήσει να πάει σε εκλογές ή σε δημοψήφισμα -έστω και κάτω από εφιαλτικές συνθήκες- παρά να υπογράψει ένα κείμενο, που δεν θα το αντέχει ιδεολογικά, δεν θα το πιστεύει πολιτικά και οικονομικά και δεν θα μπορεί να το υπερασπιστεί εσωκομματικά.

Όσοι μιλούσαν με στενούς συνεργάτες του ήξεραν ότι εκεί θα κατέληγαν τα πράγματα. Οι δανειστές ήθελαν και θέλουν να διαψευστεί η ελπίδα πολλών Ελλήνων ότι υπάρχει εναλλακτικός, πέραν των μνημονίων, δρόμος. Η άνευ όρων συνθηκολόγηση του Τσίπρα θα το επιβεβαίωνε. Ωστόσο, ο ίδιος ήταν αποφασισμένος να μη συναινέσει σε κάτι τέτοιο. Γι αυτό και τράβηξε τα πράγματα στα άκρα, ελπίζοντας ότι κάτι σημαντικό θα πετύχει.

Ας ευχηθούμε να το πετύχει. Έτσι κι αλλιώς η οικονομία και η κοινωνία βρίσκονται στην εντατική. Το κρίσιμο είναι να μη ξεμείνουν από οξυγόνο -αυτό πρέπει να το διασφαλίσει ο πρωθυπουργός.