Ο Κόρμπιν και η επιστροφή της αυθεντικής Σοσιαλδημοκρατίας

Ο 21ος αιώνας ξεκίνησε με τη βεβαιότητα ότι η παγκοσμιοποίηση θα κυριαρχήσει παντού, απλώς ήθελε να πάρει το χρόνο της. Οι αναδυόμενες οικονομίες των BRICS, στις οποίες ζει σχεδόν το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού (πάνω από 3 δισ. άνθρωποι), έδιναν τον τόνο πλάι στις ήδη αναπτυγμένες χώρες της Δύσης (ΕΕ, Βόρεια Αμερική, Ιαπωνία, Αυστραλία άλλο ένα δισ. άνθρωποι). Οι αγορές μεγάλωναν, οι ρυθμοί ανάπτυξης γιγαντώνονταν, η ζήτηση για καταναλωτικά προϊόντα εκτινασσόταν, τα χρηματιστήρια και η αεριτζίδικη οικονομία ήκμαζαν. Κι

Ύστερα, ήρθαν οι μέλισσες. Ένα σμάρι ξεκίνησε από τις ΗΠΑ και την Lehman Brothers το 2009. Ένα δεύτερο από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, όπου οι κοινωνικές επαναστάσεις το 2010 δημιούργησαν την προσδοκία ότι η πτώση των καθεστώτων και ο εκδημοκρατισμός θα κάνουν πραγματικότητα αυτό που ονομάστηκε «Αραβική Άνοιξη». Όμως, το όνειρο έγινε εφιάλτης, όπως αποδεικνύει η ένταση των μεταναστευτικών ρευμάτων και οι χιλιάδες Αϊλάν που έχουν χαθεί στα νερά της Μεσογείου.

Τα επίχειρα της οικονομικής κρίσης και των μεταναστευτικών ρευμάτων έχουν προκαλέσει πολλαπλά σοκ στις δυτικές κοινωνίες -κυρίως της Ευρώπης. Ο ευρωσκεπτικισμός μπορεί να μην είναι ακόμα κυρίαρχος, αλλά κερδίζει διαρκώς έδαφος. Σχεδόν παντού το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο της λιτότητας που επιχειρεί να επιβάλλει η Γερμανία και οι δορυφόροι της αμφισβητείται. Η παγκοσμιοποίηση και ο φιλελευθερισμός βάλλονται ανοιχτά και καθαρά. Και πλέον τα κάστρα τους, στην Αγγλοσαξονία, κινδυνεύουν εκ των έσω.

Η ανάδειξη του Τζέρεμι Κόρμπιν στη ηγεσία των Εργατικών στη Μεγάλη Βρετανία είναι ένα γεγονός ιστορικής σημασίας για την Κεντροαριστερά και τη Σοσιαλδημοκρατία γιατί ξαναέβαλε το τρένο των Εργατικών στις παραδοσιακές ιδεολογικές του ράγες. Μετά τον Τόνι Μπλερ και τον Γκόρντον Μπράουν, που υπηρέτησαν επί 25 χρόνια τον Φιλελευθερισμό από τα Αριστερά με τον περίφημο «Τρίτο Δρόμο» (συνεπικουρούμενοι από τον Σρέντερ στη Γερμανία, που εγκατέλειψε την παράδοση του Μπραντ και του Σμιτ), οι Εργατικοί σταματούν να είναι η άλλη όψη του ίδιου νεοφιλελεύθερου νομίσματος.

Αυτό, νομίζω πως είναι μια πολύ καθαρή διδαχή και για την δική μας συγκροτούμενη Σοσιαλδημοκρατία. Ο γενειοφόρος πολιτικός έπεισε ότι υπάρχει άλλος δρόμος, ότι είναι εφικτή η επιστροφή στο παρελθόν: με εθνικοποιήσεις, ελεγχόμενες τράπεζες, κοινωνικό κράτος, μεγάλο δημόσιο τομέα, ισχυρά συνδικάτα, αύξηση της φορολογίας των επιχειρήσεων και των πλουσίων. Κι όχι μόνο αυτό. Αρνείται να ενισχύσει την ξενοφοβία, φορτώνοντας στους μετανάστες τα προβλήματα ανεργίας και φτώχειας.

Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, η παγκοσμιοποίηση βάλλεται από τα δεξιά και τον συντηρητικό χώρο. Ο Ντόναλντ Τράμπ ξεκίνησε περίπου σαν ανέκδοτο, αλλά σήμερα είναι μακράν πρώτος στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων του Ρεπουμπλικανικού κόμματος για το χρίσμα των προεδρικών εκλογών του 2016. Κυρίαρχο στο προεκλογικό του πρόγραμμα είναι το μεταναστευτικό. Εκεί ο Τραμπ εισηγείται μια σειρά από μέτρα, που ενισχύουν το ξενοφοβικό ρεύμα, το οποίο κερδίζει διαρκώς έδαφος τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ. Μιλώντας στο δίκτυο NBC, δήλωσε ότι, αν εκλεγεί, σκοπεύει να απελάσει τα πάνω από 11 εκατ. μεταναστών που βρίσκονται παράνομα στη χώρα, ενώ έχει ταχθεί υπέρ του παγώματος της συνθήκης ΤΤΙΡ.

Στη Γαλλία η Λεπέν προχωρά ακάθεκτη (προσώρας) για τον δεύτερο γύρο των επόμενων προεδρικών εκλογών, που θα γίνουν το 2017. Οι συμφωνίες του ελεύθερου εμπορίου (TTIP), οι οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της μετανάστευσης για τους Γάλλους εργαζομένους, τα σκληρά οικονομικά μέτρα, η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης (ένα θέμα ταμπού για την γαλλική κοινωνία) έχουν εκτοξεύσει τη δημοτικότητα του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου. Και στη χώρα αυτή ο ευρωσκεπτικισμός κυριαρχεί, ενώ ως πηγή των δεινών αναγνωρίζονται η παγκοσμιοποίηση, το ευρώ, οι πολυεθνικές και οι τράπεζες.

Τέλος, σε μικρότερες χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, οι δυνάμεις της Αριστεράς κερδίζουν ή προσεγγίζουν την εξουσία, επιχειρούν να αλλάξουν τους κανόνες του παιχνιδιού υπέρ των αδύναμων κοινωνικών ομάδων.

Οι νεοφιλελεύθερες εμμονές φαίνεται πως επιφέρουν αντίθετα αποτελέσματα από αυτά για τα οποία παλεύει η μονοκρατορία των αγορών. «Τα πράγματα όχι μόνο μπορούν, αλλά θα αλλάξουν», όπως είπε και ο Κόρμπιν.