H Apple φοροδιαφεύγει με ανοχή του κράτους: Ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό;

Άλλη μια καινοτομία για την Apple. Αυτή τη φορά αρνητική. Δεν πρόκειται για νέο εξελιγμένο τηλέφωνο ή ταμπλέτα, αλλά για ένα εντυπωσιακό ποσό φοροδιαφυγής μέσα από διάφορες αλχημείες…

Τα στοιχεία είναι αμείλικτα και δείχνουν ότι ο αμερικανικός κολοσσός δεν πλήρωσε καθόλου φόρο στην Αμερική για κέρδη αξίας 74δισ. δολ., δημιουργώντας θυγατρικές στην Ιρλανδία. Στην πλειοψηφία τους, πρόκειται για εταιρείες φαντάσματα, χωρίς γραφεία και φυσική παρουσία

Η διαδρομή του χρήματος μέσω των off shore εταιρειών είναι δαιδαλώδης… Μοιάζει με το μονοπάτι του τυφώνα, που κανείς δεν γνωρίζει ποιο είναι ακριβώς, ενώ αποκαλύπτεται αφού έχει γίνει ζημιά και συνήθως μεγάλη.

Η πρακτική αυτή πάντως δεν είναι πρωτοποριακή. Αλλά ούτε και παράνομη! Την ακολουθούν εκατοντάδες πολυεθνικές σε όλο τον κόσμο, ενώ υπολογίζεται ότι κοστίζει στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ ούτε λίγο ούτε πολύ 100 δισ. δολ. το χρόνο από ανείσπρακτους φόρους.

Δεν είναι, όμως, μόνο τα τεράστια ποσά που χάνονται από τα δημόσια ταμεία. Πιο δυσβάσταχτο είναι το πολιτικό κόστος που έχει, από τη στιγμή οι κυβερνήσεις επιτρέπουν σε εταιρείες όπως η Apple να τη συνεχίζουν, αφού επί της ουσίας δεν παρανομούν.

Και εδώ επιστρέφουμε στο γνωστό ερώτημα: “Ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό”;

Είναι δίκαιο να μην πληρώνουν οι μεγάλες εταιρείες τον φόρο που τους αναλογεί, όταν οι πολίτες πάνε φυλακή για αστεία χρέη ή γονατίζουν για να τα βγάλουν πέρα κάτω από ασφυκτικά προγράμματα λιτότητας;

Η αναζήτηση για ένα δικαιότερο φορολογικό σύστημα δεν απασχολεί μόνο την Ελλάδα. Το πρόβλημα έχει διεθνείς διαστάσεις και εξακολουθεί να προκαλεί έντονες αντιπαραθέσεις για το ποια τελικά είναι η ιδανική λύση.

Στις ΗΠΑ έχει ανοίξει μεγάλη συζήτηση για την ανάγκη να αλλάξει ο τρόπος φορολόγησης προσώπων και επιχειρήσεων. Το ακανθώδες ζήτημα της φορολογίας έγινε ακόμα πιο επίκαιρο μετά και το σκάνδαλο που ξέσπασε και άγγιξε μέχρι και τον Αμερικανό πρόεδρο, με τους στοχευμένους φορολογικούς ελέγχους σε ρεπουμπλικανικές οργανώσεις, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που ζητούσαν φορολογικές ελαφρύνσεις. Οι κατηγορίες για μεροληπτική συμπεριφορά με κομματικά κίνητρα είχε ως αποτέλεσμα την αποπομπή του επικεφαλής των φορολογικών υπηρεσιών.

Οι νέες αποκαλύψεις για το μέγεθος φοροδιαφυγής της Apple, αναγκάζουν τις κυβερνήσεις να βάλουν στο μικροσκόπιο τη φορολόγηση των πολυεθνικών.

Μια από τις θυγατρικές εταιρείες, η Apple Operations International, δεν είχε πληρώσει καθόλου φόρο στην Αμερική ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα τα τελευταία πέντε χρόνια και παρόλο που είχε συσταθεί στην Ιρλανδία διατηρούσε φουσκωμένους τραπεζικούς λογαριασμούς στις ΗΠΑ.

Αλλά δεν είναι μόνο η Apple.

H Google, η πιο δημοφιλής μηχανή αναζήτησης στο διαδίκτυο, βρίσκει επίσης καταφύγιο σε φορολογικούς παραδείσους, με τεχνικές, όπως το Double Irish ή το Dutch Sandwich, γνώριμες στους δικηγόρους που ασχολούνται με φορολογικές υποθέσεις.

Τι ακριβώς κάνει;

Μεταφέρει τα εξωχώρια κέρδη της, μέσω της Ιρλανδίας και της Ολλανδίας, στις Βερμούδες και γλιτώνει περίπου 2 δισ. δολάρια σε φόρους κάθε χρόνο!

Η εταιρεία βρέθηκε στο στόχαστρο των Βρετανών βουλευτών τον περασμένο Νοέμβριο και κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις στο Βρετανικό κοινοβούλιο δυο φορές, ενώ σε εκκρεμότητα παραμένει και η υπόθεση του 1 δισ. δολαρίων με τις γαλλικές αρχές.

Η Forest Laboratories, φαρμακευτική με έδρα τη Νέα Υόρκη δηλώνει την πλειοψηφία των κερδών της στο εξωτερικό, ενώ οι πωλήσεις της γίνονται σχεδόν αποκλειστικά εντός αμερικανικού εδάφους. Αυτή χρησιμοποιεί ένα ανάλογο δίκτυο εξωχώριων εταιρειών στην Ιρλανδία, με έδρα, όμως, τις Βερμούδες και έτσι αποφεύγει και τον ιρλανδικό φόρο!

Η Yahoo διοχετεύει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια από τα κέρδη της, μέσα από το περιφερειακό γραφείο ενός Ολλανδού λογιστή σε θυγατρικές της στον Μαυρίκιο και την Ελβετία.

Τώρα οι ηγέτες καλούνται να δώσουν τη λύση γιατί αυτές οι πρακτικές οδηγούν στην πολιτική τους εξόντωση. Πώς λοιπόν θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα; Προς το παρόν έχουν αναθέσει στον ΟΟΣΑ να άρει το αδιέξοδο και να υποβάλλει συγκεκριμένη πρόταση για ένα δικαιότερο φορολογικό σύστημα, που θα εξετάσουν στη σύνοδο των G20 τον Ιούλιο. Θα κατορθώσουν άραγε να γράψουν τους τίτλους τέλους της φοροδιαφυγής για τους διεθνείς κολοσσούς ή θα συμβιβαστούν με τα συμφέροντα για να μην χάσουν τους χρηματοδότες τους; Δύσκολες ισορροπίες αλλά η οικονομική κρίση και η εξαθλίωση των λαών που οδηγεί στην πολιτική απαξίωση πιέζουν για λύση οριστική και άμεση. Θα μπορούσαν να αναβαθμίσουν το επίπεδο συνεργασίας τους σε φορολογικές υποθέσεις και να δημιουργήσουν βάσεις δεδομένων γνωρίζοντας τι ανήκει και σε ποιόν με κάθε λεπτομέρεια. Στο ελληνικό επιτελείο έχουν καμιά ιδέα πώς θα γίνει αυτό; Γιατί ακόμα μαλώνουμε για το πώς θα φορολογήσουμε τα βοσκοτόπια και τα γιαπιά…