Βρυξέλλες: Η πρόκληση της ελληνικής προεδρίας και οι πιέσεις της τρόικας

Μπορεί στο Μέγαρο Μαξίμου να επικρατεί αισιοδοξία για την πορεία της χώρας κατά το νέο έτος, αυτό δεν σημαίνει όμως πως δεν υπάρχουν ακόμα δύσκολα εμπόδια τα οποία η κυβέρνηση θα κληθεί να ξεπεράσει μέσα στους επόμενους μήνες. Για τον Αντώνη Σαμαρά τα θετικά μηνύματα που ήδη υπάρχουν θα αρχίσουν να φαίνονται ακόμα πιο καθαρά, σε πολλά μάλιστα επίπεδα, κάτι που θα συμβάλει στην ενίσχυση της κυβερνητικής συνοχής, αλλά κυρίως στην αλλαγή του κλίματος στην ελληνική κοινωνία.

Ο πρωθυπουργός όμως γνωρίζει πολύ καλά πως ακόμα τίποτα δεν έχει ξεκαθαρίσει και ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να υπάρξει εκτροχιασμός της πορείας της χώρας, ακόμα και από ένα ασήμαντο γεγονός. Το γεγονός ότι καταγράφηκε πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να αποτελεί την καλύτερη απόδειξη πως η κυβέρνηση προχωρά στο σωστό δρόμο, αυτό δεν σημαίνει όμως πως θα πρέπει να σταματήσει, όπως τονίζει ο Αντ. Σαμαράς σε συνεργάτες του, και ο δρόμος των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων. Εξάλλου, στο εξής το βάρος θα δοθεί στις διαρθρωτικές αλλαγές, καθώς το Μαξίμου έχει ξεκαθαρίσει πως δεν θα υπάρξουν νέα δημοσιονομικά μέτρα.

Σε συνεχείς συσκέψεις, υπό τον πρωθυπουργό με τη συμμετοχή κορυφαίων υπουργών, καθορίστηκε ο οδικός χάρτης που θα ακολουθηθεί το επόμενο διάστημα και δόθηκε εντολή από τον Αντ. Σαμαρά για τη σταδιακή υλοποίηση μέτρων χαμηλού δημοσιονομικού κόστους για την ανακούφιση των κοινωνικών ομάδων που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση. Σε αυτή τη λογική ανακοινώθηκε ήδη η επαναφορά του ΕΚΑΣ σε άτομα με αναπηρία άνω του 80% ανεξάρτητα από το όριο ηλικίας, ενώ ήδη ετοιμάζεται το σχέδιο για την επιστροφή του 70% του πρωτογενούς πλεονάσματος σε χαμηλοσυνταξιούχους και ενστόλους, κάτι που αναμένεται να ανακοινωθεί επίσημα μετά τον Απρίλιο.

Για την κυβέρνηση ημερομηνία-σταθμός είναι η 23η Απριλίου, οπότε η Eurostat αναμένεται να επικυρώσει και επίσημα το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2013, που θα ξεπερνά -όπως όλα δείχνουν- τα 800 εκατ. ευρώ. Στην κυβέρνηση θα επιδιώξουν να διαχειριστούν επικοινωνιακά αυτή την επιτυχία, καθώς θα ανοίξει έτσι ο δρόμος για την υλοποίηση από τους εταίρους μας των δικών τους δεσμεύσεων όσον αφορά στη μείωση του δημόσιου χρέους.
Τις επόμενες ημέρες όμως στην κυβέρνηση θα πρέπει να διαχειριστούν την επιστροφή της τρόικας και την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στις 15 Ιανουαρίου. Τα ζητήματα που παραμένουν ανοιχτά δεν είναι και λίγα, με τους εκπροσώπους των δανειστών μας να συνεχίζουν να κάνουν λόγο για μεγάλο δημοσιονομικό κενό που υπερβαίνει το ένα δισ. ευρώ και προφανώς να ζητούν από την κυβέρνηση να βρει τρόπους να το καλύψει.
Η κυβέρνηση μπορεί να έχει ήδη νομοθετήσει τόσο για τους πλειστηριασμούς όσο και για την παραμονή του ΦΠΑ στην εστίαση στο 13%, αυτό όμως δεν σημαίνει πως η τρόικα δεν θα συνεχίσει να ζητά ισοδύναμα και να πιέζει για μέτρα. Απόσταση χωρίζει τις δύο πλευρές και για τα ζητήματα των ομαδικών απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα, την κατάργηση του φόρου υπέρ τρίτων και τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών, από την οποία -σύμφωνα με την τρόικα- μπορεί να προκύψει «τρύπα» της τάξης των 800-900 εκατ. ευρώ.

Στόχος του Μαξίμου είναι να κλείσει «αναίμακτα» η διαπραγμάτευση και στη συνεδρίαση του Eurogroup, στις 27 Ιανουαρίου, να αποφασιστεί η εκταμίευση της δόσης των σχεδόν 5 δισ. ευρώ που εκκρεμεί. Είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι, αν όλα πάνε καλά, η τρόικα θα επανέλθει στην Αθήνα για τελευταία φορά στις αρχές του καλοκαιριού, κάτι που ήδη φρόντισε να υπενθυμίσει ο Αντ. Σαμαράς στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του.
Παράλληλα, στη Βουλή αναμένεται να κατατεθεί και το Μεσοπρόθεσμο για την περίοδο 2015-2017, κάτι που θα γίνει κατά πάσα πιθανότητα στο τέλος Μαρτίου, αν και το οικονομικό επιτελείο έχει στη διάθεσή του χρόνο τουλάχιστον μέχρι τα τέλη Μαΐου. Εκεί αναμένεται σε πολύ γενικό επίπεδο να περιγράφονται τρόποι για να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό που θα προκύψει, χωρίς όμως να γίνεται λόγος για συγκεκριμένα μέτρα. Αυτό το τμήμα αναμένεται να εξειδικευτεί για το 2015 στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού που θα κατατεθεί τον προσεχή Σεπτέμβριο στη Βουλή.

Η Αθήνα δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανάληψη της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από την Ελλάδα, που ξεκινά και επίσημα με σειρά εκδηλώσεων στις 8 Ιανουαρίου στο Ζάππειο και το Μέγαρο Μουσικής με τη συμμετοχή του Κολεγίου των Επιτρόπων, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν βαν Ρομπέι και του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.
Κατά το προσεχές εξάμηνο, στην Αθήνα θα πραγματοποιηθούν δεκάδες συνεδριάσεις με τη συμμετοχή κορυφαίων Ευρωπαίων αξιωματούχων, μεταξύ των οποίων και 14 σύνοδοι υπουργών. Τον Φεβρουάριο θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα και Σύνοδος Κορυφής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος εν όψει της εκλογής του νέου προέδρου του, ενώ θα καθοριστεί και η γραμμή που θα τηρήσουν τα κεντροδεξιά κόμματα στις ευρωεκλογές.
Ο Αντ. Σαμαράς εκτιμά πως η ελληνική προεδρία της Ε.Ε. θα αποτελέσει μια μοναδική ευκαιρία για την περαιτέρω βελτίωση του κλίματος για τη χώρα μας στο εξωτερικό, ενώ θα συμβάλει και στην επίτευξη ενός κλίματος αισιοδοξίας και ασφάλειας στο εσωτερικό.

Οι διπλές εκλογές και ο (μη) ανασχηματισμός

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ πολλά, αν όχι όλα, αναμένεται να κριθούν στη διπλή εκλογική αναμέτρηση (ευρωεκλογές και αυτοδιοικητικές εκλογές) του Μαΐου. Ο Αντ. Σαμαράς επιθυμεί μέχρι τότε να έχει στα χέρια του το πρωτογενές πλεόνασμα, μια ιδιαίτερα θετική απόφαση των εταίρων για τη διαχείριση του δημόσιου χρέους, αλλά και να έχει επιστρέψει κάτι στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.
Το αποτέλεσμα της κάλπης θα καθορίσει και το πολιτικό σκηνικό της επόμενης μέρας αλλά και το κλίμα σε επίπεδο κοινωνίας. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το μήνυμα από το Μαξίμου είναι σαφές και αποκλείει το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών.
Παράλληλα, φρένο μπαίνει και στα σενάρια ανασχηματισμού. Συνεργάτες του πρωθυπουργού επαναλαμβάνουν τη στήριξη του Αντ. Σαμαρά προς το οικονομικό επιτελείο, ενώ θα πρέπει να τονιστεί και το γεγονός ότι ο Γιάννης Στουρνάρας θα προεδρεύει το επόμενο εξάμηνο στις συνεδριάσεις του Ecofin. Ανάλογο ρόλο αναλαμβάνουν και οι άλλοι υπουργοί της κυβέρνησης, γεγονός που προφανώς δυσκολεύει αλλαγές στο Υπουργικό Συμβούλιο, ακόμα και αν αυτός αποτελούσε στόχο του πρωθυπουργού.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΤΤΑΡΙΔΗΣ
[email protected]

Δημοσιεύεται στον Τύπο της Κυριακής, που κυκλοφορεί εκτάκτως από το Σάββατο 4 Ιανουαρίου